Şebboy, Erysimum cheiri

Serin aylarda muhteşem kokulu çiçekler açan, iki yıllık veya birkaç yıl ömürlü dış mekan bitkilerindendir. Çiçek açma dönemi uzundur.

Şebboy Brassicaceae (Turpgiller) familyasının Erysimum (wallflower – duvar çiçeği) cinsindendir. Bu cinsten birçok türler süs bitkisi olarak yetiştirilir. Şebboy ise Erysimum cinsinin çok güzel kokulu bir türüdür. Bilimsel adı: Erysimum cheiri.. Cheiranthus cheiri bir diğer adıdır (veya eski bilimsel adı).

Şebboy (Erysimum cheiri) çiçekleri

Parfümcülükte de önemli yeri olan şebboyun çeşit çeşit hibrit ve kültivarları türetilmiştir. Küçük çiçekli, iri çiçekli, katmerli, yalınkat, iki yıllık ve uzun ömürlü. Bazı çeşitleri kesme çiçekçilikte değerlidir. Şebboy kelimesi dilimize Farsçadan (İran dilinden) geçmiş. Gece kokusu (veya geceleri kokan çiçek) anlamında.

Şebboy bitkisinin özellikleri

Şebboyun ana vatanı Avrupa’dır. Doğada yabani halde en iyi geliştiği yerler duvar gibi dimdik yokuş ve kayalık yüzeylerdir.

Serin aylarda gelişen, yaz boyu dinlenen şebboyun ömrü birkaç ay ile iki yıl arasında değişir. Genellikle çiçek açıp tohum vererek ölürler. Fakat eğer çiçekleri solmuş dalları yarısından keser ve bol bol tohum oluşturmalarına izin vermezseniz birkaç yıl daha yaşatabilirsiniz. Nitekim bazı hibrit şebboylar tohum oluşturmaz ve birkaç yıl yaşarlar.

Doğal ortamında şebboy - Erysimum cheiri

Çiçek açması

Yetiştiği yerin iklimine ve şebboy kültivarlarının özelliklerine göre çiçek açma zamanı kış başı ile ilkbahar başı arasında değişir. En az bir ay çiçek açmaları kesintisiz devam eder. Genelde 3-4 aydır. Yani kış sonunda başlarlarsa yaz başına kadar süreklidir.

Kışa dayanıklılığı

Kültivarına göre değişir. Genelde -12C dereceye kadar dayanırlar. Kışın hafif don olaylarına karşı diplerine kuru yaprak + toprak karışımı yaymalısınız ki kökler korunsun. Şebboy aşırı sıcakları sevmez (ama dayanıklıdır). Havadar, serin esintili, iyi güneş alan bahçeleri seviyor.

Şebboy yetiştirme, bakımı

Koyu gölge olmamak şartıyla tam gün güneşli, az güneşli, seyrek güneşli, hiç güneşsiz ama güçlü aydınlık gibi ışık şartları şebboyun gelişimi ve çiçeklenmesi için uygundur.

Toprak

Şebboy yetiştirilecek yerin toprağı taşlı, kumlu ve aynı zamanda humuslu olmalıdır. Yoksa iyi bir kök sistemi geliştiremez ve bu da hem gelişimini kötü etkiler hem çiçek verimini oldukça düşürür. Ayrıca asitli toprakları sevmiyor. Nötr ve alkalinli topraklarda gelişimi gür ve sağlıklı olur. Toprağı hafifçe gübrelemede de yarar var.

Sulama

Sonbahar serinlerinden itibaren çiçeklenme dönemine kadar önemlidir. Bu zamanlarda yağış olmuyorsa toprağı kupkuru kalmayacak şekilde gerektikçe sulamalısınız. Yaz boyunca ise ölmeyecekleri kadar ara sıra sulayın. Yazın şebboylar pek gelişim göstermez, dinlenirler.

Çiçek verimi sağlama

Fideleri ekmeden önce toprağı iyice işlemeli, derinden çapalayarak gerekirse humusluluğu ve süzekliği arttırmalısınız. Ayrıca hafifçe gübreleyin. Şebboylarda iyi bir çiçek verimi kış boyunca ve/veya kış sonunda gür gelişim göstermesine bağlıdır. Dolayısıyla bu aylarda pek fazla susuz kalmamalarına dikkat edin. Bütün bu işler ilkbahara kalırsa iyi bir çiçek verimi beklemeyin. Çünkü havalar ısındıkça çiçek açmaya olan hevesi kat kat azalacaktır. Ancak ilkbaharda serin günler oldukça uzun süre devam eden ve yazın fazla sıcak olmayan bölgelerde bu tip verimsizlik sorunu olmaz.

Şebboy üretim, çoğaltma

Şebboy tohumları yaz sonunda ekilmelidir. Böylece ilkbaharda çiçek açarlar. İlkbaharda ekerseniz biraz büyürler ama çiçek açmak için gelecek yılı bekleyeceklerdir. İlkbaharda tohumları çok erkenden ekseniz ve tomurcuklansalar bile o zamana kadar havalar bir hayli ısınmış olur ve tomurcuklar kurur. ya da çok az çiçek açarlar. Yine gelecek yılı beklerler.

Çelikle çoğaltma sonbahar başında, sonbahar ortasına doğru yapılmalıdır. Bu aslında tohum vermeyen hibritler için bir çoğaltma yoludur. Tohum veren şebboylar için gerekmez. Çünkü tohumdan yetiştirmek daha kolaydır.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Bahçe / Balkon Süs Bitkileri

Etiketler: | |

'Şebboy, Erysimum cheiri' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Sibel Güneri dedi ki:

    Tohum nasıl çıkarılır? Güneşte kurutmak gerekir mi?
    ***
    Ne yazık ki hibrit şebboylar tohum vermiyor ama sonbaharda dallarından kırıp direkt toprağa dikerek köklendirebilirsiniz. Tohum verenler ise ortalama 5cm (genelde biraz daha uzun) çubuk şeklinde tohum kılıfları geliştirir. Onlar bitkinin üzerinde tamamen kurumalıdır. Sizin ayrıca güneşte kurutmanız gerekmiyor. Bu kapsüllerin içinden tohumları çıkarıp alın ve ağustos sonunda ekin. Sonbahar ve kış boyunca gelişip serpilen fideler ilkbaharda çiçek açarlar.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.