Espalyer (espalier) çok eski bir ağaç dallarına şekil verme geleneği. Ama sanat değildir. Espalyerler en çok ‘kolay meyve toplamak’ amaçlıdır. Hem kolaylık, hem yer tasarrufu.
Espalyer yer tasarrufu, kargaşayı önlemek, bitki ve ürün sağlığını daha iyi denetlemek ve kolay ürün toplama amaçlarıyla yapılır. Ayrıca meyve ağacı dallarını sınırlı sayıda tutmakla meyve kalitesini arttırma gibi bir faydası da var. Yani meyve sayısı az ama kalite yüksek olur.
Süs bitkilerinde uygulamak ise dekorasyon ve görsellik açısındandır.
Espalyerlerin boylarını, genişliklerini bitkilerin büyüklüklerine uygun olarak tasarlarlar. Şekil vermede bitkilerin dallarını birbirine gölge etmeyecek, birbirleriyle dolaşıp karışmayacak şekilde durmaları için uygun yerlere bağlarlar ve aralarındaki fazlalık olacak dallar daima budarlar.
Üç usul espalyer tarifi
1- Sağlam bir kazık üstüne yere paralel olarak belirli aralıklarla uzun tahtalar çakın ya da bağlayın. Kazıkları fidanın yanlarına çakın. Sağa sola gitmesini istediğiniz dalları o kazıklara bağlayın.
2- Ağaç ortada kalacak şekilde ağaca iki metre kadar mesafelerde sağına soluna sağlam direkler dikin. Direkler arası sağlam ipler gerin. dallari iplerin hizasında yere paralel olarak bağlayın.
3- Ağaç fidanını bir duvarın tam dibine dikin. Duvara çaktığınız çiviler yardımıyla dalları dümdüz, duvara bitişik gibi yakın olarak sağa sola uzanacak şekilde bağlayın.
Güneş ışınlarına göre yer seçimi ve yönlendirme
Tüm bu espalyer usullerinde yer ve yön önemlidir. Açıklık yerlerde bir yüz doğuya bir yüz batıya bakmalı. Duvar diplerinde ise batıya bakan cepheler daha uygundur. Bu aslında bitkilerin güneş ihtiyaçlarına göre değişir. Meyve ağaçları genelde fazlaca güneş isterler.