Gymnocalycium spegazzinii var. punillense (Fotoğraf: Pinterest)
Aslında bu türün dikenlerinin kıvrıklığı, uzunluğu alt türlerine ve çeşitlerine göre değişir. Kaktüslerde dikenler areole denen düğmeciklerden gelişiyor. Çiçek açmaları ve yavru vermeleri de yine bu düğmeciklerden olur. Bir aerole üzerinde bir veya iki-üç tane esas ana diken(ler) ve birkaç tane ikincil dikenler olur. Gymnocalycium spegazzinii türünde ana dikenler hiç gelişmez. Uzun kıvrık dikenler ikincil dikenlerdir.
Dikenlerinin hoşa giden bir şekilde uzun ve aşağıya, çevreye yatık gelişmesi punilense adlı çeşidinde gayet baskındır. Fakat yine de dikenlerin bu kalitesi güneş yetersizliğinde mümkün değildir.
Çiçekseverlerin tercih sebebi: Hem kendi güzel görünümü hem de güzel çiçekleri içindir. Diğer pekçok kaktüs türleri gibi çiçek açmamada inat etme sorunu taşımaz. İlkbahar sonunda çiçek açar. Bir çiçek on gün kadar solmadan dayanır.
Kışa dayanıklılığı: Subtropikal iklim kuşağında olmasına rağmen 1300m – 3600m arası çok yüksek rakım yerlerin bitkisi olduğundan kış soğuklarına dayanıklılığı fena değildir. -12C dereceye kadar dayanır. Kışın güneş, susuzluk ve soğuk rüzgarlar sebebiyle rengi bronzlaşır. Bazen siyahlaşır.
Bakımı, yetiştirme şartları
Saksıda Gymnocalycium spegazzinii yetiştirmede diğer kaktüslerden farklı ihtiyaçlar şunlardır:
1- Bu tür çok fazla kök üretir. Buna göre, küçücük saksılarda yetiştirmeye inat etmemelisiniz.
2- Alkalinliliği yüksek topraklarda gelişimi durur ve güç kaybetmeye başlarlar. Toprak orta-hafif asitli ile nötr civarlarında olmalı.
3- Yüksek rakım, dağ bitkisi olduğundan dolayı hava akımlarına ve gece serinliğine ihtiyacı yüksektir. Yazın geceleri serin olmayan memleketlerde, kapalı/esintisiz sıcak mekanlarda sulamak çürütebiliyor. Öyle yerlerde yaz aylarında mümkünse dışarıda, kuzeyli rüzgarları alan cephelerde tutmak gerekir.
Güneş ihtiyacı: Günde en az 4 saat direkt güneş ister. Haziran sonundan ağustos ortasına kadar öğle saatlerinin tepe güneşinden korumak iyi olur.
Sulama: Yazın en sıcak günlerinde ve kış boyunca toprak adamakıllı kuruduktan bir iki hafta sonra, diğer zamanlarda ise toprak tamamen kurudukça sulayın.
Bitki besini: Potasyum oranı yüksek bitki besininden nisan sonunda ve mayıs sonunda birer defa, eylülde de bir defa verin. Sadece poasyum değil diğer her elementleri, mineralleri ve asitleri de içeren iyi bir bitki besini bulun. Gymnocalycium spegazzinii asitli toprak istiyor ve bu bitki besinleri sayesinde toprağı iyi yönde, bitkilere de faydalı olan asitler kazanır. Yani bitki besini potasyumca zengin olacak ama potasyum tek başına bir şey ifade etmez.
Toprak: Çiçekçilerde satılan torflar hafif asitli ve bazen orta asitlidir. Bunlardan kullanın. Ama ponza taşı ile veya kil bilyesi ile karıştırmalısınız. Eşit ölçülerde karışım yapabilirsiniz. En iyisi şöylesi: 1 ölçü torf + 1 ölçü temiz kuvars kumu + 1 ölçü kil bilyeleri veya beyaz ponza taşı. Üçü eşit ölçülerde, mesela birer bardak hacminde olsun.
Sorunları
Sert liflerle karışık özel kaktüs toprağı kullanmak tavsiye edilmez. Gymnocalycium spegazzinii köklerine fena halde unlu bitler dadanır ve kurtaramazsınız. Siz en iyisi benim tarif ettiğim gibi karışım yapın. Böylece parazitler toprağın içine, köklere yol bulamazlar.
Doğal özelliği oldukça yavaş gelişmesidir. Bir de toprağı alkalinli olursa hepten durur. Güneş yetersizliğinde dikenler kısa kalır. Ve çiçek açması da yeterince güneş almasına bağlıdır.
Kök çürümesi, bunu dip çürümesinin takip etmesi.. Ayrıca kaktüsün anında haşlanmış gibi hale gelmesi (komple hızlıca çürümesi).. Dibi delikli olmayan saksılarda, su tutucu özelliği yüksek topraklarda ve bilinçsizce yapılan sulumalar sonucunda oluyor. Ayrıca havasız odalarda sulamak da fazla sıcak günlerde ve fazla serin günlerde ani çürümelere sebebiyet verir.
Gymnocalycium spegazzinii üretim /çoğaltma
Gymnocalycium spegazzinii tohumlarıyla ve ayrıca yandan verdiği yavrularıyla çoğaltılır. Tohumlarını kış sonunda hemen sonra ya da nisan başlarında ekmek gerekiyor. Mini fideleri ilk yıl yaz aylarının direkt güneşinden koruyun. Yavru ayırmada ise, ayırdığınız yavrunun kesik/yaralı kısmının kuruması için birkaç gün açıkta bekletin. Sonra kuru toprağa yerleştirin ve on gün geçmeden sulamayın.