Typhaceae familyasından Typha cinsinden çeşitli türler bataklık ve su kenarı bitkileridir. Bazıları süs bitkisi gibi değerlendirilir. Türkiye’de hasır otu, şeytan mumu vs yerel isimleri var. Diğer ülkelerdeki yerel isimlerinden en yaygınları kedi kuyruğu ve sosis kuyruktur.
Hasır otu cinsinin otuz türünden Türkiye’de en yaygın olanları Typha latifolia, Typha shuttleworthii ve Typha laxmannii’dir.
Özellikleri
Doğadakiler ve süs bitkisi amacıyla yetiştirilenler çeşitlidir. Yani farklı türler, hibritler vesaire. Bunların uzunlukları da şekilleri de değişiklik gösterir. Boyları 1,5m – 3,5m arasında değişir. Bodur çeşitleri de var. Gerçi bunlar çok da mini mini değildir.
Yapraklar çimen yaprağı gibi, türüne/çeşidine göre irice ve bir hayli uzun olur. Yaprakları ve kamışları iç kısımlarında uzunlukları boyunca ince ince hava yollarına sahiptir. böylece su altında kalan köklerine kadar oksijen ulaşması mümkün oluyor. Çiçek amacıyla kamışlar uzatır. Bu kamışların üzerindeki çiçeklenme kısımları güzel görünümlüdür. Çiçekler çok küçük ve sıkıca bir aradadır. Sosis benzeri çiçeklenme kısmında, kalın bölge çiçeklerinin tümü dişi olup tepede ince kısımdaki çiçekler erkektir. Bu kamışlar ilkbaharda çıkmaya başlar. Çiçeklenme kısmı ilkin yeşildir. Zamanla renklenir. Sonbaharda tüylenmeler, tohum uçuşları başlar.
Kök sürgünleri ve çevreye uzayan rizomlarıyla hızlıca çevreye yayılma özelliği var. Bazı yerlerde istilacıdır ve istilacılığının önüne geçilemez.
Zehirli veya toksik özelliği kaydedilmemiş. Bu konuda güvenli bitkilerdendir. Dipten tırnağa her parçası yenebilir.
Kış soğuklarına -30C/-40C dereceler arasında dayanıklıdır. Ama sıcak iklimlere de uyar.
Hasır gibi kullanımı ve birçok farklı amaçlarla kullanımları var. Onlara değinmeyeceğim. Bahçelerinde süs bitkisi olarak yetiştirmek isteyenlerin ihtiyacı olan bilgiler aşağıda. Fazla bir zorluğu yok. İki sıkıntısı var: Biri gölge uyumlu olmayışı.. diğeri ise sürekli su istemesi.
Bahçede hasır otu Typha yetiştirme, bakım
Öncelikle güneş ışınlarına fazlasıyla ihtiyacı olduğunu belirtmek gerekiyor. Hasır otu tam gölge yerler için uygun değildir. Humuslu ve besleyici toprakları sever. Saksıda yetişmesi pek mümkün değil. Direkt yerde, zeminde olması gerekiyor. Ancak budur çeşitleri saksılarda yetişmeye uyum sağlar. Ev içine de sadece bodurları, güneşli ve çok havadar pencere önünde olması şartıyla uygundur.
Su bitkisi olduğu halde illa köklerinin su altında kalması gerekmiyor. Toprağın fazlasıyla ıslak olması yeterli. Çünkü su ihtiyacı süreklidir. Toprak sulu olacak. Yani su içinde olmasa bile, toprağın sürekli bir hayli ıslak olması lazım. İlkbaharda su bitkilerine özel ya da salon süs bitkilerine özel bitki besininden suda eriterek vermek, dozu milim aşmamak şartıyla tavsiye edilir. Veya vermeseniz de olur. Başka bir bakıma genelde gerek yok. Fakat toprakta su bolluğu daima en önemli faktör. Sonbaharda veya kış içinde dibe yakın yerden kesmelisiniz. İlkbaharda yeniden gelişmeye başlar.
Üretim / çoğaltma: Hasır otu Typha türleri kökten ayırmayla çoğaltılır. Bu konuda sıkıntı yok. Gayet hızlıca gelişim gösterdiğinden ayrıca tohumlarla uğraşmak hiç gerekmiyor.