Akdeniz ikliminin tam hakim olduğu Didim’de kışın her yer yemyeşil olur. İlkbahar ortalarından itibaren yeşillikler hızla kurumaya başlar. Yaz sıcakları bastırdığında her yer çöl gibidir artık. Ama tam o sırada Hypericum triquetrifolium boş arazilerde yemyeşil görüntüsüyle sarı çiçeklerini açmaya başlar. 20-30cm boylarında, çok sık dallı mini bir çalı biçimini alır. Bu türü çocukluğumda İstanbul’un Karadeniz kıyılarının küçük tepeliklerinde de görmüştüm (Kilyos – Demirciköy).
Hypericum triquetrifolium, pırpır otu
Didim civarlarında Akdeniz ikliminde yaz boyunca hiç yağmur yağmadığı halde ve 35C-45C derece sıcakta, sürekli güneş altında (otsu bitkilerden olarak) gayet canlı bir şekilde hızlıca gelişen sadece bu tür değil. Yapışkan andız (kanser otu) ve kapari de aynı şekilde yaz sıcakları bastırdığında hızlı bir gelişime koyulurlar. Şimdi adlarını hatırlayamadığım bir iki tür daha var.
Hypericum triquetrifolium (pırpır otu veya mini sarı kantaron da diyebiliriz) ilkbahar sonu veya yaz başında, çevresindeki otlar kuruduğunda kendini gösterir. Hızlıca dallarını uzatıp çiçek açmaya başlar. Açık yeşil yaprakları çok küçük, kısacık ve ince-dar yapılıdır. Bu yeşilliğin üzerine sapsarı çiçekleriyle çok güzel görünürler. Yaz ortasında yapraklarda kahveringileşmeler, kurumalar başlar. Ve sonbaharda ortadan kaybolurlar.
Şifalı bitki olarak Hypericum triquetrifolium
Tarım Orman web sitesindeki araştırmalara dayalı bilgilere göre tüm Hypericum (sarı kantaron) türleri, dolayısıyla bu mini tür aynı amaçla kullanılır. Nitekim aynı cinsin farklı türleridir. Meşhur büyük türün tercih edilmesi sanıyorum daha fazla miktarda yaprak ve çiçek veriyor olması ve çiçeklerinin daha iri olmasındandır. Veya o daha yaygındır. Didim’de sadece bu mini türü gördüm. Çok da yaygın değil. Mesela 5 dönüm bir arazide 5-6 kök bitkiye ancak rastlarsınız. Buralar deniz seviyesine çok yakın, düşük rakım yerler. Büyük tür sarı kantaron muhtemelen yüksek rakım yerleri tercih ediyordur ve yoğun olarak çok fazla sayıdadırlar.
İyileştirici yönleri
Antidepresan, antiviral, kanser önleyici, yara iyileştirici, iltihap giderici, antibakteriyel, antimikrobiyal gibi bilgiler vermişler. Bitkilerin şifalı etkileri benim yazılarımın konusu değil ve ayrıntılara girmiyorum. Lütfen bu konularda bana soru sormayın.
Nasıl değerlendirebiliriz?
Yukarıda linkini verdiğim tarım orman sitesi sayfasında birkaç tarif var. İsterseniz oradan okuyun. En basiti ve benim yapabileceğim tarif, nane kurutur gibi kurutmaktan ibaret. Kırlardan toplayıp açık havada iyice kurutmak ve sonra kavanoz içinde saklamak gerekiyor. İç sıkıntısı, kederlenme, depresyon, karın ağrısı, bağırsak rahatsızlığı vesaire durumlarda 1 su bardağı suya 1 tatlı kaşığı miktarda ekleyerek kaynatıp çay gibi içebiliriz. Bence miktarda ve içme sıklığında aşırıya kaçmamak lazım. 10-15 dakika kaynatın demişler, miktar belirtmemişler. Ama benim bu işlerde tavsiyem suya az miktarda katmak ve 1 veya 2 dakika kaynatmaktır. Ocağı söndürdükten sonra 4-5 dakika demini alması için bekletmek yeterlidir diye düşünüyorum.
* * *
Sarı kantaron türlerinden mini bir tür Hypericum triquetrifolium hakkında sözlerim bu kadar. Ekleyeceğiniz bir şey varsa lütfen aşağıya yazın.