Artık böyle bir heves var. Saksılarda veya cam kaplarda kil bilyeleri içinde çiçek yetiştirme.. Kolay zannedilmesinden daha çok, insanlara cazip geliyor. Peki işe yarar mı? Neyi nasıl yapmak lazım?
Ben tavsiye etmiyorum ama heveslenenler, inatla illa böyle çiçek yetiştireceğim diyenler olunca, kendilerine yardım amacıyla bilgi veriyorum. Kolay kolay bulamayacağınız çok önemli püf noktalarıyla hem de. Detaylar aşağıda.
Önce iyi düşünün
Sürekli, ama her gün sürekli bitkinizle ilgilenme şansınız yoksa tehlikeli. Çünkü bilyeler kupkuru hale gelince köklerin hassas emici uzantıları da kurur. Kil bilyeleri topraklara göre çok daha çabuk kupkuru hale gelir. Böyle bir tehlike var. Daha önce ⇒ sadece suda çiçek yetiştirme‘yi anlatmıştım. Kil bilyesinden daha avantajlı bir yöntemdir. Öylesi belki biraz daha fazla uğraştırıcı gibi ama her şeyi etraflıca düşünürseniz, kil bilyesinde çiçek yetiştirme yönteminde bitkileri sağlıklı tutmak çok daha zor bir iş. Bazen öyle olur ki bilyeler kupkuru olduğunda, duruma göre bitki tamamıyla ölebilir.
Saksı veya kap özellikleri
Kil bilyesinde çiçek yetiştirmek için dibi delikli saksı kullanmak şart değil. Ama eğer dibi delikli olursa sizin için büyük kolaylık olur. Eğer delikli değilse, her sulamada saksıdaki bilyeler hiç hareket etmeyecek şekilde tedbir alarak saksıyı eğip içerideki suyun tamamını boşaltacaksınız. Bu yüzden dibinde delikler olsun ki bu tehlikeli işi yapmayasınız. Tehlike nerede? Saksıyı eğince bilyelerin hareket etmesi ve köklere zarar vermesi tehlikesi var.
Diğer tavsiyem, cam kap kullanmayın. Niçin? Çünkü bilyeleri asla yerinden oynatmayacaksınız. Dolayısıyla ikide birde boşaltıp cam kabı güzelce yıkama şansınız yok. Ve bu durumda camın iç yüzeyi kireç tabakası, algleşme vesaire nedenlerle kirlenecek, iğrenç bir görüntü oluşacak. Sosyal medya görüntülerine aldanmayın. Normal saksılardan kullanın. Plastik, terakota, seramik veya metal saksı herhangi biri olabilir.
Yalnızca kil bilyeleri mi?
Genelde böyle yapıyorlar. Aslında orkide çam kabuklarıyla ya da strafor parçalarıyla karıştırsanız daha iyi olur. Çünkü böylece kökler yumuşak bir topraktaki gibi esnek ortamda olacaklar. Köklerin ezilmemesi için, veya bazı kalın kökler geliştiren bitkilerin köklerinin rahatça kalınlaşarak yol almasını sağlamak için böyle esnek karışım yapın. Sadece kökler değil, gövdesi hızla kalınlaşan türler için de böylesi en iyisidir. Oranlar şöyle olmalı: 2 ölçü kil bilyesi + 1 ölçü diğer materyal. Strafor kullanırsanız renklendirilmemiş, beyaz olanından kullanın.
Başlangıç: Bitkiyi ekme ve hayata tutundurma
Önce bilyeleri bir gün kadar suda bekletin ki yeterince su emsinler. Sonra kurulayın. Çam kabuklarıyla veya strafor parçalarıyla karışık olarak saksıya bitkiniz ile birlikte yerleştirin. Sonra iyice sulayın. Saksının altı delikli değilse eğerek ama bilyeleri dökmeden, içeride biriken suyu boşaltın. Sonra bitkiyi saksısıyla beraber şeffaf bir poşetin içine sokun. Hava almayacak şekilde bağlayın.
Bu ilk başlangıç aşamasında bitkiyi niçin havasız bırakıyoruz? Merak etmeyin havasız kalmaz. İçerideki hava en az on gün bitkinin ihtiyacı olan oksijene de karbonioksite de yeterince sahiptir. Havasız bırakıyoruz ki kil bilyeler kurumasın. Ve kapalılık sayesinde içerinin havası sürekli yüzde yüz nemli kalsın. Sebep: Bu sayede kökler iyice aktifleşiyor ve yeni uzantılar geliştiriyor. Yeni uzantılar ise değdiği cisimlere yapışıyorlar. İşte bunun gerçekleşmesi hayati önem taşır. Ve bunun gerçekleşmesi için sıkıca kapalı tutmanız lazım.
Tam on gün hiç açmadan kapalı bekletin. Direkt güneş ışınlarından da koruyun ki bitki kapalı ortamda pişmesin, yanmasın. On gün dolunca artık kapalı tutmayın. Açığa çıkarın ve hemen sulayın. Bundan sonrasında kil bilyeleri saksı içinde daima sabit kalmalı. Asla yuvarlanmayacaklar, yer değiştirmeyecekler. Ki kökler hiç zarar görmesin.
Artık kökler saksı içeriğindeki kil bilyelerine yapışmış, tutunmuştur. Bu yapışma/ tutunma sihirli gibi “çok faydalı” bir olaydır. Ancak bu sayede bitki aynen topraktaki gibi güçlü ve sağlıklı yetişecek. Ve ancak bu sayede bilyeler kupkuru olsa bile bitki hemen pörsümeyecek, en azından bir gün daha diri kalacaktır. Siz vakit kaybetmeden sulayın ama.
Sonraki bakım işleri
Bitki besini vermeyi normal topraktaki bitkilere nasıl veriliyorsa aynı şekilde verin (yalnız, her sulamada değil, dört sulamada bir, ya da 20-30 günde bir verin). Bu konuda ayrı bir işlem hiç gerekmiyor.
Sulamaları en üstteki bilyeler tamamıyla kupkuru hale geldikçe yapın. İçeride su birikintisi kalmayacak. Bunun için en başta dibi delikli saksı tercih etmeniz iyi olur. Yoksa, içerideki fazlalık suyu boşaltmak için saksıyı eğmeniz hatta ters çevirmeniz gerekir ki tehlikesi büyük.
Alçılı sulama: Ayda bir defa yapın. Çünkü toprak kullanmıyorsunuz ve bu yüzden bitki kalsiyumsuz kalabilir. Bitki besinlerinde kalsiyum yok. Bu durumda, eğer bitki kalsiyumsuz kalırsa bünyesinde yer yer çürümeler başlar. Çözüm alçı. Bitkilerin kalsiyum ihtiyacını en rahat şekilde karşılayacağı maddelerden biri alçıdır. En ucuzundan, takviyesiz, katıksız basit alçıdan almalısınız –nalburlarda satılır. 1 litre suya 1,5 çay kaşığı alçı karıştırıp iyice karıştırın, çalkalayın. Ve alçı zerreleri dibe çökmeye başlamadan önce hemen bitkinizi bununla sulayın.
Diğer bakım işleri, mesela yaprakları sürekli tertemiz tutmak, yaprak biti kontrolü vesaire bunları da unutmayın.
Daha büyük saksıya alma
Bitkiniz kil bilyeleri içinde büyüdü, artık saksı küçük geliyor.. Daha büyük saksıya alacaksınız. Bu işi yaparken bitkinin köklerini sakın yapıştığı bilyelerden ve diğer maddelerden ayırmayın. Ayrılmamaları için dikkatli olun. Büyük saksıya gereken miktarda kil bilyesi ilavesiyle bitkinizi eski kil bilyeleri ile birlikte yerleştirin ve peşinden sulayın.