Özellikleri
Çubuk gibi, kalınca silindir yaprakları olan ilginç bir bitkidir. Doğru bakım sonucu devleşir ve daha dekoratif hale gelir.
3cm çapında (duruma göre daha kalın) ve 2 metreye kadar uzayan yapraklar bazen tek başına direkt topraktan çıkıyor gibi görünse de aslında her biri bir sürgünün yaprağıdır. Yapraklar birbirinin içinden çıkarak yelpaze gibi dizilim gösterir. Yanlış bakımda yelpaze biçimini alamadan her bir sürgün tek yapraktan ibaret kalır. Yaprak geliştiren sürgünler ise rozet gibi bir temelden çevreye uzarlar. Mesela yaprak çeliği ile çoğaltmaya çalıştığınızda her bir parça bir rozet temel oluşturacaktır ve bakımını doğru yaptığınızda o tek parçadan birkaç yelpaze yaprak grupları gelişecektir.
Yaprakları sert gibi görünse de esnektir ve birbirine dolayıp örgülü hale getirmek mümkündür. Uzun bir süre susuz bırakınca yapraklar yumuşar ve daha esnek hale gelir. Bu şekilde örülenler örgülü paşa kılıcı adıyla satılıyor.
Sansevieria cylindrica ara sıra toprak yüzeyinin hemen altında uzayıp giden rizomlar geliştirir. Bunu geniş bir alanda koloni oluşturmak için yapar. Böylece kendisinden belirli mesafelerde uzakta yeni yelpaze biçimli yapraklar gelişir. Daha sonra onlar da kendi uzun rizomlarını geliştirerek yayılma alanını genişletirler. Biz saksıda yetiştirirken ise rizom sürgün ya saksının içerisinde dolanır durur ya da dışarı çıkıp dışarıda açıkta uzar.
Habitat
Paşa kamçısının anavatanı Afrika’nın orta kesiminin güneyinde Angola civarlarıdır. Tropikal – subtropikal geçiş özellikleri gösteren iklime sahip yerlerde, yarı kurak ormanlık arazilerde bulunur. Kışları genelde az sıcak, serince ve hemen hemen hiç yağışsız geçer. Bazı yerlerde kış mevsimi tam kurak geçer (3-4 ay boyunca).
Kış soğuğuna dayanıklılığı
Sıfır ve sıfırın bir iki derece altında soğuğa pek dayanıklı değildir (süreye göre değişir). Kışın bulunduğu yer ne kadar soğuk oluyorsa o nispette sulamayı seyrek tutun. Duruma göre kış boyu hiç sulamasanız da olur. Zira çok soğuk yerde toprağı ıslak olursa çürüme riski var. Gerçi bu konuda paşa kılıcı kadar hassas değil ama tedbirli olun.
Yetiştirme, bakım
Bütün dünyada iki haftadan daha sıklıkta sulamayın gibi yanlış bir tavsiye var. Böylece, eğer toprak birkaç günde tamamıyla kuruyorsa gelişimi zaten yavaş olan paşa kamçısının sağlıklı gelişimi tamamıyla şansa kalmıştır. Yani toprağının özelliğine ve bulunduğu yerin şartlarına kalmıştır. Buradaki doğru bilgilere göre bakımını yaparsanız gayet gösterişli halde gelişir.
Güneş ihtiyacı
Sansevieria cylindrica, paşa kamçısı şiddetli sıcakta uzun süre güneş altında durmaya tam dayanıklıdır ama ev – ofis dekorasyonu amacıyla yetiştirince güneşin fazlası güzelliğini büyük ölçüde azaltır. Günde en az 3 saat sabah güneşini ya da ikindi vaktiyle beraber akşam güneşini alması idealdir. Aslında hiç direkt güneş almasa bile güçlü aydınlık olan pencere önlerinde de olur ama bir parça direkt güneş alması renginin ve gelişiminin daha güzel olmasını sağlar. Işık yetersizliğinde gelişimi ya koflaşıp çirkinleşir ya da tamamıyla durur.
Saksı ve toprak
Saksı özelliği önemlidir. Ya çok ağır çömlek saksı kullanın ya da plastik saksı kullanırsanız dibine yaklaşık 1 kilo ağırlığında taşlar yerleştirin. Çünkü paşa kamçısının toprak dışı kısmı bitki büyüdükçe git gide ağırlaşır ve saksı kolayca devrilir.
Toprak olarak Sansevieria cylindrica için en iyisi kendinden humuslu doğal topraktır. Bundan bulamazsanız torf toprak kullanmanızda sakınca yok. Hangi toprak olursa olsun şu şekilde karışım yapmanız gerekiyor:
5 ölçü toprak + 2 ölçü dere kumu + 1 ölçü ponza taşı.
Sulama ve bitki besini
Paşa kamçısına uygulanacak sulama rejimi mevsimsel ısı farklılıklarına göre değişir. Eğer kış boyu sürekli ısıtılan bir odada bulunuyorsa ve güneşli pencere önünde ise sulamasını yaz mevsiminde olduğu gibi yapmalısınız. Soğuk odada ise toprak adam akıllı kupkuru olduğa zamanlarda ama 15 gün gecikmeli olarak sulayın. Hatta hiç sulamasanız da olur.
Sansevieria cylindrica kalın uzun silindir yapraklar geliştirdiğinden dolayı düzenli beslenmeye ihtiyacı var. Sadece yeni diktiğiniz zaman ilk ay vermeyin. Normalde ilkbaharda nisan sonunda başlayarak eylül ortasına kadar şu şekilde verin:
Genel amaçlı bitki besini tavsiye edilen suya karıştırma dozajı ne ise o dozajın yarısını suya karıştırıp sadece saksı en kenarlarından çepeçevre yavaş yavaş dökerek, 20-30 günde bir bu şekilde besinli su ile sulayın.
Saksı – toprak değişimi
Saksıda çoğalmadıkça, saksıda boş yer bırakmadıkça yıllarca aynı toprakta aynı saksıda durabilir. Zaten saksı yetersiz kaldığında mutlaka saksıyı kıracaktır. Ama siz paşa kamçınızın saksıyı kırmasını beklemeden, saksıyı yeterince doldurduğunda daha geniş saksıya yeni toprak ilavesiyle aktarın.
Çoğaltma
İlkbaharın ilk yarısında şu iki yöntemi uygulayabilirsiniz:
1- Saksıdan sökün. Dip kısımdan yukarı doğru gelişmiş ve büyük yapraklar geliştirmiş uzantıları en dipten tek tek ayırabilirsiniz.
2- Uzun rizomlarda oluşan filizlenmeler yoluyla gelişenleri rizomun 10cm gibi bir kısmıyla birlikte kesip ayırın.
Her iki usulde de kesik yerlerin kuruyup kabuk bağlaması için ayırdığınız parçaları iki gün açıkta gölgede bekletin. Kökleri olsa bile önemli değil. Sonra kuruya yakın hafif nemlilikteki toprağa dikin. Sulamayın ve ilk 10 gün boyunca susuz bırakın. Daha sonra normal sulamalara başlayın.
Yaprak çeliği
Yeterli sıcaklık olması şartıyla yılın her zamanı uygundur.
Sansevieria cylindrica yapraklarından tek yaprak çeliği hazırlamadan önce toprağı ve dikeceğiniz saksıları hazırlayın. Köklendirme toprağı: Eşit ölçülerde toprak + dere kumu + mıcır karışımı olmalı. Bu karışım çürüme riskini neredeyse tamamen ortadan kaldırır. Karışımı saksılara doldurup iyice sulayın. Birkaç gün bekleyecek.
Bir yaprağı masa üstüne yatırıp en az 8cm en fazla 10cm parçalar halinde kesin. Kesilen her parça olduğu yerde aynen dursun. Çünkü alt ve üst kısımlarını unutmamalısınız. Ters dikerseniz tutmazlar. Kestikten sonra tek tek her birinin alt kısmını 45 derece gibi bir açıyla yontun. 2 gün veya 4-5 gün açıkta bekletin ki kesik yerler iyice kurusun.
Önceden hazırladığınız, köklendirme karışımıyla doldurduğunuz saksılarda 4cm kadar derinlikte yerler açıp parçaları yerleştirin. Kenarlardan toprağı bastırıp dimdik durmalarını sağlayın. Bulundukları yer ne kadar havadar ise o kadar iyidir. Günde birkaç saat güneşten çok hafif ısınmaları (sabah veya akşam güneşinde) köklenmelerini hızlandırır. Haftada bir veya iki defa gibi sık sık sulayın. Köklenmeleri ve filizlenmeleri 1,5 ay il 4 ay arasında değişir. Parçalar sağlıklı göründükçe ümidinizi kesmeyip bekleyin.
Sansevieria cylindrica tohumla da çoğaltılabilir. Tohumlar olgunlaşıp kurur kurumaz hemen ekmelisiniz. Saklamaya, aylarca bekletilmeye gelmezler.
Problemleri
Fazla soğuk günlerde soğuk odalarda ıslak toprakta durması çürütür. Buna dikkat edin. Gelişim göstereceği uygun şartlarda düzenli sulamayı ihmal etmek gelişimini yavaşlatır, çirkinleştirir. Bitki besini vermemek çirkin, zayıf ve güdük gelişimlere sebep olur.
Faydalanılan kaynaklar
Sansevieria cylindrica – myjunglegarden.com
Sansevieria cylindrica – plantsrescue.com
Benim 7li paşa kamçım var. Yaklaşık 2 ay önce aldım. Eve geldi ve 15gün sonra dibinden bir yavru hızla uzadı. Saksı değişikliği de yapacaktım zaten. Saksıyı değiştirirken yavruyu da ayırdım ve küçük bir saksıya aldım. O şimdi hızla büyüyor. Asıl bitkinin yanlarında tekrar 6 tane yavru çıktı. Yeni çıkan yavruları ayırmalı mıyım? Yoksa bırakayım o halde büyüsünler mi? Açıkcası çok da bitkinin kökleriyle oynamak istemiyorum. Bu yeni yavrular yaprak şeklinde. Hiç annelerine benzemiyor. Ne zaman silindir şeklini alacaklar acaba? Teşekkürler
***
Hepsini tek saksıda tutun. Zengin görünümlü olur. Zaten ayırmak iyi değil. Benimkiler tek saksıda muhteşem güzel görünüyorlar. Birçok saksı ile kendinize zorluk çıkarıyorsunuz. Yaprakları daima silindir şeklinde uzar. En azından bendeki 4 yıldır yeni yavrulamalarla hep bu şekilde gelişim gösterdi. Zaten tür olarak özelliği böyledir. Sizin bitkinizin saksısında bambaşka bitkiler var anlaşılan. Yabani ot filan olabilir.
15 yıllık 1.25 boylarında tülden ve yandan ışık alan kılıç çiçeğimin rengi koyu yeşil. Yeni çıkanların rengi yeşil, beyaz çok güzel. Sorun az ışık mı acaba? Aydınlık yere alsam, bu arada yerini de değiştirmem gerekecek. Renkleri açılır mı?
***
Yeni sürgün yaprakların rengi açık tonda grimsi ve gümüşi yeşil karışıktır. Eskidikçe renk değişir. Eski yapraklar biraz koyu yeşil olur. Doğal özelliği böyle. Eski yaprakların rengi değişmez. Daha güçlü ışık, biraz da güneş ışınları çok daha sağlıklı ve sağlam olmasını sağlar. Bundan çok daha önemlisi hava akımlarıdır. Neresi daha havadar ise orada tutun.
Son zamanlarda moda olan, sürgün uçlarına renkli plastik geçirilmiş 5’li paşa kamçısı bitkisini bir markette perişan halde görüp kurtarmak için aldım. Hemen yeni bir saksıya geçirdim, şu an için toparlanmış görünüyorlar. Sürgün uçlarındaki renkli tabakayı çıkarmalı mıyım? Bitkiye bir zararı olur mu?
***
Kesin zararı olur. Hemen çıkarın. Bu bitkinin yaprak uçlarında zamanla hafif kurumalar olur ve en uç canlı kısım gidince odunsu bir uzantı sanki tırnak gibi kalır. İşte o kuru odunsu parça boyanabilir.
Silindirik paşa kılıcım yapraklandıkça önceki yapraklar yana yatıyor, dik görüntü oluşmuyor. Böyle mi büyürler?
***
Evet. Ancak tek başına kalmış yapraklar dimdik durur. Ama yelpaze gibi iç içe yapraklar çıkınca eski yapraklar sağa sola zamanla yavaş yavaş eğilirler. Bendeki bu şekilde gelişiyor.
Açıklamanız için tşk ederim. Satın aldığım görüntüde dik büyütmek mümkün mü? Bunun için yavrularını içinden almam mı gerekiyor?
***
Hayır içten sağlı sollu yeni yapraklar geldikçe mecburen yanlara açılmaları gerekiyor. Belki şimdilik hoşunuza gitmez ama saksı içinde çoğaldıkça çok güzel oluyor. Benimki 25cm çapında saksıda birçok yaprakları var. Şimdilik en uzunu 70cm. En yenileri daha güçlü çıkıyor. Sanıyorum bu yeni yapraklar gelecek yaza kadar 1 metreyi geçecekler. Geçen kış sonunda talk pudrası kokulu çiçekler açtı. Akşam saatlerinde çevreyi çok güzel kokutuyor. Didim’de tüm yıl dışarıda batı cephe açık balkonda duruyor. Paşa kılıcı gibi hassas değil. Şiddetli sıcakta saatlerce güneş almaya sorunsuz dayandığı gibi kışın yağmurdan ıslanan toprakta çürümüyor.
Sizdeki sansevieria bitkisinin fotoğrafını atabilirmisiniz.
***
Evet aşağıda görüyorsunuz. İki gün geç cevapladım kusura bakmayın.
Fotoğraf tarihi: 25 Kasım 2021
Merhaba, bende de bu silindir kılıçtan var. 5 yıl sonra ortasından çiçek açtı. Hiç bilmiyordum çiçek açtıklarını.
Merhaba silindirik paşa kılıcım uçlarından kurumaya başladı araştırdım sonuç bulamadım ve kaktüslerde yaptığım gibi uçlarından kestim ama yine kurumaya devam ediyor. Ne yapmam lazım?
***
Kuruma sadece en uçlarda oluyorsa bu zaten doğal özelliğidir. En uç kısımlar kurur, incelir ve sertleşir. Sanki uzun bir parmağın ucunda pençe benzeri tırnak gibi olur. Bazı insanlar kuru uçları oje gibi şeylerle boyuyor. Ama eğer kurumu en uç ile sınırlı kalmayıp aşağı doğru ilerliyorsa toprağı bozulmuş demektir. Bu durumda ilkbahara kadar hiç sulamayın. İlkbahar gelince toprağını değiştirin.
Bir marketten paşa kamçısı aldım. Kısa bir süre sonra filiz verdi ama paşa kılıcı gibi yaprak şeklinde yavrular çıkardı. Nedeni ne olabilir acaba?
***
Biraz uzasınlar o zaman belli olur. Aslında toprak altından yeni çıktıkları anda bile ucu sivri silindir şeklinde görünüyorlar. Yani bendekinde öyle gördüm. Ama dediğim gibi biraz uzasınlar bakalım zamanla daha iyi belli olur.
Merhaba benim sansevieria cylindrica bitkim sürekli kuru, sararmış ve delikler oluşuyor. Ne yapabilirim acaba?
***
Kuru ve sararmış. Sürekli böyle diyorsunuz. O halde ölmüş gitmiştir. Delikler oluşması da herhalde git gide ölü yaprakların daha da kurumasıyla ilgilidir. Ölmediğinden eminseniz acilen toprağını yukarıda tarif ettiğim şekilde değiştirin ve çok fazla havadar, esintili bir yerde tutun.
Resimdeki kılıç çiçeğinden 4-5 yaprak edindim. çok uzun olduğu için bazılarını yarıdan kestim ama yazınızı okuduğumda alt üst kısmını karıştırmamam gerektiğini öğrendim ama geç kaldım. şu an için suya koydum. sudan çıkarıp kurumasını bekleyip dikmem mi gerekiyor yoksa köklenince mi dikmeliyim?
***
Suda olur mu hiç bilmiyorum, hiç denemedim. Bana bir arkadaş birkaç yıl önce bir yaz sonu zamanında yeni filizlenmiş tek silindir yaprak göndermişti ve direkt saksıya dikmiştim. 4 yıldır çoğala çoğala yaşıyor. Diğerlerinden çok daha fazla dayanıklı ve uyumlu bir tür. Size bir tavsiye veremiyorum. Zaman da uygun değil zaten (kış ortasındayız).