Özellikleri
Yonca bitkisi ile hiçbir alakası yoktur. Sadece yaprak şekli itibarıyle benzer. Brezilya’nın endemik bitkilerindendir. Bütün dünyada en çok saksılarda bir ev bitkisi olarak yaprak güzelliği için yetiştirilir. İklimi uygun yerlerde Oxalis triangularis – süs yoncası bahçelerde veya balkon, bahçe saksılarında sürekli dışarıda yetişebilir. Kışın fazla soğukta ve yazın fazla sıcakta yaprakları kurur. Yazın yapraklarının kurumaması serin yerde olmasına ya da bulunduğunu yerin iklim özelliklerine bağlıdır.
Süs yoncalarının yaprakları yeşil, mor, karışık renkli, kahverengimsi mor, pembemsi mor, yeşil üzerine beyaz kırçıllı gibi farklı olan birçok kültivarları bulunur. Çoğunun yaprakları hafifçe desenlidir. Genelde koyu mor üzerinde daha açık tonda pembemsi mor belli belirsiz desenlilikler gibi.
Yumruları birbirlerine sıkıca bitişik mini soğanlara benzer. Yaprak büyüklüğü toprağına ve bulunduğu yere göre değişir. Bir arkadaşınızda gördüğünüz kocaman yapraklı bir süs yoncasından bir parça alıp kendiniz yetiştirdiğinizde oldukça küçük yapraklı gelişebilir. Veya tam tersi de olabilir. Küçük yapraklı sandığınız bir süs yoncası sizin elinizde kocaman yapraklı olabilir.
İlkbahar veya yaz aylarında iki üç haftalığına çiçek açar. Rengi kültivarlara göre beyaz, açık pembe, çok açık pembe, morumsu pembe gibi değişiyor.
Oxalis triangularis’in papilionacea adlı bir alt türü var (O. triangularis subsp. papilionacea). Hem kendisinin hem alt türünün yaprak renkleri farklı olan kültivarları çoktur.
Oxalis triangularis
Zehirli veya toksik değildir
Yenebilir. Fakat fazlaca ogzalik asit içerdiğinden dolayı fazla yendiğinde kalsiyum alımını engeller. Can erik lezzetindeki ekşi yoncalar sadece tadımlık olarak az miktarda yenebilir. Mor süs yoncasını salatalara süs gibi renk vermek için az miktarda kullanabilirsiniz.
Kışa dayanıklılık
Oxalis triangularis ve çişetlerinin çoğu kışın -12C dereceye kadar olan hafif don olaylarına dayanıklıdır. Kışı yapraksız olarak toprak altında geçirirler. Bazıları orta derece don olaylarına da dayanır. O halde tümünü kışın -20C derece civarındaki don olaylarına dayanır. Yani bahçede ekili oldukları yeri kuru yapraklar ve toprak karışımı ile örtmek şartıyla. Fakat saksıda o kadar soğukta tamamen ölürler. Belki ancak -5C dereyeye kadar dayanırlar. Onun için yaşadığınız yerin iklimine göre kışın dışarıda bırakmasanız daha iyi olur.
Süs yoncası yetiştirme
Süs yoncası evlerde pencereye çok yakın güçlü ışıklı yerlerde yetiştirmeye uygundur. Pencereye yakınlığı sadece ışık için değil hava akımlarından da faydalanması içindir. Loş ışıklı ve havasız köşelerde sağlıkları bozulur.
Güneş ve ısı hassasiyeti
Biz insanların rahatsız olmayacağı derecelerde ısıda süs yoncaları da rahatsız olmaz. Az serin olan, aşırı sıcak olmayan yerlerde güzel yetişir. Sabah veya akşam güneşini alması yapraklarının daha canlı renkte olmasını sağlar. Gerçi çok güçlü ışıklı pencere kenarlarında da, hiç direkt güneş almasa bile renginin güzelliği tamdır. Direkt güneş şart değil. Işığın güçlü olması önemli. Yaz aylarında güneşte uzun süre saatlerce ısınmaması gerekir. Yoksa dinlenmeye çekilme riski var. Kışın soğuk odalarda, yazın aşırı sıcak olan odalarda gelişimini bırakıp dinlenmeye çekilir. Yaprakları kurur. Bu bir problem değildir.
Toprak
Torf toprak yeterlidir. Daha iyisi humuslu doğal kara topraktır (buna 1/4 oranında 3mm dere kumu karıştırmalısınız).
Sulama ve bitki besini verme
Gereğinden daha sık sulama süs yoncasının köklerini ve yumrularını çürütebilir. Toprağını yoklamadan sulamayın. Toprak üst yüzeyi elinize yapışmayacak kadar ıslaklığını yitirdikçe sulayın. Doğal toprak kullanmışsanız biraz daha kurumasını bekleyin. Bitki besini ise ilk yıl gerekmez. Çünkü hazır topraklar besleyici olarak hazırlanıyor. Doğal kara toprak zaten kendinden besleyicidir. Her ikisi de süs yoncası için tamamıyla yeterli besleyiciliktedirler. İkinci yıl toprağını değiştirmezseniz ayda bir defa suya karıştırılan genel amaçlı sıvı bitki besininden yarım doz verin.
Dinlenmeye girmesi (uyku dönemi)
Mor süs yoncasının dinlenmeye girmesi yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirmede zorluk çektiği şartlarda olur. Fazla soğuk, fazla sıcak, uzun süre susuzluk, uzun süre yetersiz ışık ve havasız kuytu köşelerde olması gibi. Ayrıca bir yıla yakın uzun bir süre kesintisiz gelişim göstermişse dinlenmeye ihtiyaç duymuş da olabilir.
Dinlenmeye girdiğini nasıl anlarız?
Bildiğiniz gibi süs yoncaları geceleri yapraklarındaki üç parça yaprakçıklarını aşağı eğer. Gündüz açılır. Ama eğer gündüz açılmaz olmuşlarsa işte o zaman dinlenmeye çekildiğini anlarız. Ayrıca günden güne cansızlaşırlar. Sonra şartlar sevdiği hale gelmezse dinlenmeye devam eder ve yapraklar kurur.
Ne yapmalı?
Acele etmeyin. Sulamayı bırakın. Sadece toprak kupkuru oldukça sulayın. Birkaç hafta dinlenmesi iyi olur. Çünkü bünye uykuya girmek için kendisini ayarlamıştır ve zorlamamak gerekir. Bu sırada yapraklarının tamamen kuruması öldüğü anlamına gelmez. Toprak altındaki yumruları gayet sağlıklı ve patlamaya hazır bomba gibi güçlüdürler. Fazla sulayarak dinlenmesini sona erdiremezsiniz. Ancak köklerini ve yumrularını çürütürsünüz. En az 4 hafta dinlendikten sonra gereken iyileştirmeleri yapıp normal sulamaya geçin. Ya da dinlenmeye çekilmesi fazla soğuktan veya fazla sıcaktan ötürü ise bu takdirde mevsim şartlarının düzelmesine kadar rahat bırakın.
Dinlenmesi ihtiyaçtır
Yetiştirdiğiniz yerin şartlarına göre süs yoncanız dinlenmeye hiç girmeyebilir ama bu iyi bir şey değil. Yılın bir, iki veya üç ayını dinlenmesine ayırın. Dinlenmesi bünyesinin daha güçlü olmasını sağlar. Yumrularda koflaşmayı ya da güçten düşmeyi önleyip hastalıklara karşı direnç kazandırır. Hem bu sayede dinlenme sürecinin sonunda söküp yumrularını kolayca ayırırsınız. Yeriniz kışın elverişsiz ise kışın 2-3 ay, yazın aşırı sıcak oluyorsa yazın 1,5 veya 2 ay dinlendirin. Bunun için sulamayı kesip koyu gölge bir yerde bekletin.
Fide üretimi
Süs yoncası en çok yumrularını ayırmayla çoğaltılır. Ayırmak için dinlenmeye girmesini bekleyin. Dinlenme döneminin sonunda söküp yumruları ayırın. Ayırdığınız yumrulardan küçük olanlar ana yumrudan biraz daha geç canlanırlar.
Tohumla süs yoncası üretimi
Süs yoncası tohumlarını ilkbaharda ekeceksiniz. Çok havadar ve güneşli bir yer seçin. Tohumları birbirlerine 5cm kadar mesafe ile toprak üzerine yerleştirin. Üzerlerini çok az, belli belirsiz toprakla örtün. Su fısfıslayarak toprağı iyice ıslatın. Tohumlar çimlenene kadar toprağın hep fazla nemli kalmasını sağlayın. Tohumlar çimlenip yapraklar yükselirken, havanın fazla ısınması durumunda daha az güneşli yere alın. Yaza doğru daha az güneşli veya hiç güneş almayan ama güçlü aydınlık bir yere alın. Böylece sıcaktan etkilenmeyip gelişimlerine güzelce devam ederler. Yaz sonunda, yaz sıcakları dindiğinde her birini ayrı saksılara dikebilirsiniz. Köklerini topraktan ayırmadan alıp toprak doldurduğunuz saksılara yerleştirin.
Problemleri
Hava akımları pek olmayan iç mekanlarda sağlığı bozulur. Havasız ve nemli yerlerde fazlaca sık sulama yapraklarda çeşitli mantar hastalıklarına neden olur. Ev içinde yetiştiriyorsanız yapraklarını hiç ıslatmayın. Eğer tozlanmışlarsa yıkayabilirsiniz ama yıkadıktan sonra silkeleyip yaprak üzerlerindeki damlaları giderin ve ıslaklık iyice kuruyana kadar açık pencere önünde tutun.
Çiçeğim aldığımda sağlıklıydı. Şimdi yaprakları açık pembeye dönüyor ve solup ölüyor. Ne yapmalıyım?
***
Daha kuvvetli ışık lazım. Ve kış boyunca toprakta ciddi kuruma olmadıkça sulamamak gerekiyor. Bunlara özellikle dikkat edin.
Bahçede kendiliğinden çıkan pembe oxalisleri yumrularından çoğaltmak istiyorum. Hangi ayda bunu yapmak en iyi sonuç verir? Yazınızda dinlenme süresi sonunda olduğu yazıyor ama fazla bilgisi olmayan biri olarak gördüğüm kadarıyla bendekiler dinlenmeye geçmiyor gibi. Yaz kış diri görünüyorlar ve güneş biraz kendini gösterse çiçek açıyor. Bir ağaç dibinde 5-6 öbek oldular. Yayılmasını hızlandırmak adına ne tavsiye edersiniz?
***
Bahsettiğiniz türler son derece baş belası bahçe istilacısı okzalislerdendir. Didim’e taşına 6 yıl geride kaldı. Bunları yok etmeye çalışıyorum ama tam tersi çoğalıyorlar. Bunların çiçek açması demek dipte toprak altında elma çekirdeklerine benzer yapıda sayısız mini yumru üretmesi demektir. Tohumdan daha güçlü çimlenici özellik taşırlar. Kısaca sorunuza cevap şu: Onların bulunduğu yeri onlar yokmuş gibi çapalayın. Özellikle onlara darbeler indirin. Sonra daha geniş bir alanı çapalayarak okzalislerin bulunduğu toprağı tüm yüzeye yayın. Bir iki ay sonra her yerden yapraklarının yeşerdiğini görürsünüz.
Bir arkadaşımdan mor uyku çiçeği alıp çoğalttım. Yerini çok sevdi. Kapalı balkonda öğlene kadar güneş alan bir yerde duruyor. Gün içerisinde havalandırıyorum. Yaklaşık 15e yakın dal var. Minik kardeşler altlarında çıkıyor ve gittikçe büyüyor. Toprağı kurmadıkça sulamıyorum. Suladığım zaman da saksı altından su gelecek şekilde sulayıp tabaktaki suyunu döküyorum. Fakat gelişen yapraklarının bazılarında uçlarına doğru yeşillenmeler var. Sebebi ne olabilir?
***
Normal gelişime devam ederlerse herhangi bir sorun yok demektir. Bazen öyle renklilikler olabilir. Gayet doğal bir şey.
Ben bir arkadaşımdan mor süs yoncası kök halde aldım. Bir saksıya diktim. 3 hafta gibi bir süre geçmesine rağmen hiç bir şekilde filizlenmedi. Ortalama kaç günde çıkar?
***
Tam bugünler en sevdiği hava şartları. Eğer toprakta çürüyüp gitmedi ise bir süre dışarıda açık havada tutun. Tepe kısmını açın ki hava alsın ve ışık görsün. Bu sayede en geç on gün içinde hızlıca yapraklanmaya başlar.
Süs yoncamın yapraklarının altında pamuksu alanlar oluşmaya başladı. Bu alanların yaprakların üst tarafına denk gelen kısmında da yaprağın rengi açılıyor. Bitki çiçek açıyor ve yeni filizler de veriyor. Genç yapraklar temiz ama daha eski yapraklarda sanırım mantar var. Pandemi yüzünden bir süre mantar ilacı alamayabilirim. Tavsiye ettiğiniz bir tedavi yöntemi var mıdır?
***
Ortamın daha havadar, esintili ve daha fazla güneşli olmasını sağlayın. Sakın üzerine su fısfıslamayın. Odadaki diğer bitkilere de su fısfıslamamalısınız. Sulamak gerektiği zaman sabah saatlerinde sulama yapın.
Ben bitkime açık balkonda sürekli aydınlık yerde bakıyorum. Fakat mor kısımlarının altları turuncu renkte un gibi bir şeyler oluştu. Ellediğimde rengi parmaklarıma bulaşıyor. Bazı kuruyan yaprakları uçlardan kestim ama dipten mi kesmeliyim?
***
Bir çeşit mantar hastalığı. Onu ve yanındaki bitkileri toprakları yeterince kurumadan sulamayın. Sulamaları sadece sabah saatlerinde yapın. Akşamları balkonu yıkamayın. Gece ıslaklığı veya gece ortamın fazla nemli olması bu hastalıkların oluşmasına sebep oluyor. Kuruyan yaprakları nasıl keserseniz kesin fark etmez.
Merhaba oxalis saksı değişiminden sonra bütün yaprakları aşağı düştü. Normal mi acaba?
***
Hayır normal değil. Saksı değiştirirken kökleri eski toprağından arındırırsanız kökler yeni toprakta anında yanıp çürür. Sebep bu. Bekleyeceksiniz ki zamanla yeni kökler geliştirsin. Bu arada yaprakların büyük çoğunluğu veya hepsi kuruyacak. Yeni yaprakları bekleyeceksiniz.
Arkadaşıma yavrulardan birini vereceğim. Yavruyu ne zaman toprakta ayırmalıyım? Yeni topraktan çıkan mı yoksa boyu bir parmak kadar büyümüş olanlardan mı vermeliyim? Başka bir saksıda aloe vera yetiştiyorum, ikisinin yavrularını aynı saksıda birleştirirsem birbirlerini severler mi?
***
Hangisini istiyorsanız ayırın. Farketmez. Önemli olan şey ana bitkinin toprağını ve köklerini hiç rahatsız etmemeniz gerekiyor. Diğer sorunuza gelince birkaç bitkiyi aynı saksıda aranjman gibi yetiştirmeyi hep tavsiye ederim. Bu ikisi bir arada olmaya uygundur.
Humuslu kara toprak önermişsiniz. Bu içinde perlit bulunan toprak humuslu mu oluyor? İkisi farklı şeyler mi? Farklı ise perlitli toprak mı daha iyidir humuslu toprak mı?
***
Perliti hiçbir saksı bitkisinde kullanmayın. İlgili sayfalara bakın:
1- Perlit
2- Humus
Süs yoncasını çoğaltmak için dalından koparsak köklenir mi? Suda mı köklendirmek gerek toprakta mı? Ben koparıp direkt toprağa ektim bugün ama köklendirmeyle ilgili internette pek bir şey bulamadım.
***
Suda bekletmeyin. Toprak gübresiz ve kumlu olmalı. Bu şartla olur.
Benim oxalisimde fazlaca yeşillenmeler var. Yeni çıkan yapraklarda bile, aynı zamanda yapraklarını sanki bir şeyler yemiş gibi uçları. Ama görünürde herhangi bir böcek yok. Ne yapmalıyım?
***
İki aydan beri böyle idiyse şiddetli sıcak yüzündendir. Yeni olduysa şunlar gerekiyor: Yerini değiştirin. Hem daha havadar hem de bir tık daha kuvvetli gün ışığı ve az biraz da güneş ışınları alacağı yere koymanız lazım. Sulamaları aşağıda linkini yazdığım sayfadaki gibi yapmanız şart. Muhtemelen hatalarınız yüzünden toprağın dengeleri bozulmuş olabilir. Bütün bunları hallettikten 3-4 hafta sonra düşük dozajda bitki besini verirseniz çok iyi olacak.
Doğru usul sulama için her satırını okuyun: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Merhaba benim süs yoncam kapalı balkonda duruyor. Fakat kışın balkon çok soğuk oluyor. Ne zaman içeri almalıyım? Güneş görmesi şart mı?
***
Hemen şimdi içeri alın. Havalar serinledikten sonra aniden daha sıcak ve havasız ortama alınca genellikle çürüyüp ölürler. Güneş şart değil ama çok güçlü ışık şart. Bu yüzden pencere yanında durması lazım.
Geçen yıl yaz aylarında bu çiçekten edindim. İkinci kışa giriyor ama bir türlü uykuya geçmedi. Süreklik yaprak veriyor. Sanırım bol aydınlık ve sürekli hava akımı sağladığım bir cam balkonda tuttuğum için giremiyor. Çok aydınlık olmayan bir odada bıraksam sulamayı da çok nadir ve az yapsam nasıl olur?
***
Bence iyi olmaz. Kendi haline bırakın. En iyi dinlendirme zamanı yazın en sıcak günleridir. Haziranın son günlerinde sulamayı bırakın. Toprak kuruyunca daha sıcak olan bir yere alın ve 15 ağustosa kadar bir damla bile su vermeyin. En iyisi budur. Sonra tekrar sevdiği yere geri götürün ve orada iki gün geçtikten sonra günün en serin saatinde ilk sulamayı yapın.
Merhabalar süs yoncası bakıyorum. Bu ay içinde toprak eklemesi saksısına yaptım. Dibinden filizlenen yeni sürgünlerin yaprakları buruşuk ve şekilsiz olarak çıkmaya başladı. Dış toprağına baktığımda küçük kara sinekler olduğunu gördüm. Acaba sebebi bunlar mıdır? Toprak değişimi yapmalı mıyım? Küçük sinekleri nasıl bertaraf edebiliriz?
***
Üstten eklediğiniz toprağı orta yerden biraz azaltın. Sineklere gelince, onlar zamanla yok oluyor. Hiç ciddiye almayın. Bitkiyi daha güçlü ışıklı bir pencere yanında tutun. Başka şey gerekmez. Şurayı da okursanız ve gereğini yaparsanız zamanla hiçbir sorun kalmaz: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Oxalis çiçeğim nisan ayında beri çoğalarak sağlıklı yetişti. Fakat bu mevsimde yapraklarının uçlarında çürüme başladı ve kök kısımlarından çürüyecek kopmaya başladı. Bu dinlenme belirtisi olabilir mi? Sulamayı kış diye azaltmıştım. o yüzden çürümesine şaşırdım. Ne yapmalıyım?
***
En iyisi hiç sulamayın. Anladığım kadarıyla toprağın kimyasal dengesi fena bozulmuş ve artık bitkiyi zehirliyor. İlkbahara kadar hiç sulamamanız daha iyi olur. İlkbaharda sağlıklı toprak hazırlayın ve yaprakları kurumuş mini yumruları ona dikip sulayın. Toprağın bozulmasından sebep genellikle az miktar su ile sulamaya devam etmektir. Şurayı mutlaka okuyun: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Küçük bir saksıda henüz uykuya geçmemiş uyku yoncam var. Birkaç gün önce komşumdan yeni soğanlar aldım. Soğanları şu an ekmem uygun olur mu yoksa baharı mı beklemeliyim?
***
Hemen ekin.
Benim bitkim çok güzel. Fakat merak ettiğim kocaman uzun uzun sert yeşil yaprakları da var. Hiçbir yerde resmini bile görmedim. Bu normal mi o yaprakları koparmalı mıyım? Bir gövdeye bağlı gibiler.
***
Yeşil yapraklısı her yerde var. Mesela benim bahçemde çok. Ve saksılarıma toprak ayarlarken bahçemden bir parça toprak alsam zamanla kocaman yapraklı okzalisler çıkıyor. Sizinkinde de öyle olmuştur. Mor okzalisinizle bir ilgisi yok. Yeşil olanını köküyle beraber çıkarmalısınız. Veya hoşunuza gittiyse kalsın. İkisi bir arada güzel olur bence.
Ben süs yoncamı çoğaltmak istiyorum. Bir sürü küçük yumru soğanlarını tek tek ayırdım. Ancak iki gün sonra ekebilirim. O süre içinde soğanları nasıl saklamalıyım?
***
Keşke ilkbaharı bekleseydiniz. Nemli toprak hatta kuru toprak içinde durabilirler. Bir şey olmaz.
Çok güzel canlı bir süs yoncam vardı. Ancak günde bir yaprağı önce rengini kaybediyor sonra soluyor. Acaba neden olabilir? Bu arada diğer yapraklar hala canlı ve açılıp kapanmaya devam ediyor. Şimdiye kadar 5 yaprağı bu şekilde soldu.
***
Birsürü yapraklardan sadece 5 tane kayıp önemli değil. En eski yapraklardan ömrünü tamamlayan kurur gider. Doğal bir şey.
Merhaba iki saksı yoncam var. İkisi de hediye geldi. Bakımıyla alakalı pek bir şey bilmiyorum. Okuduklarımdan yola çıkarak ikisini de güneşin direkt vurmadığı ama ışığın ve ferahlığın en iyi olduğu yere koydum. Biri sağlıklı ama diğer geleni balkonda bırakmışlar hep şu an yaprakları buruşuk gibi ve yaprak kenarları yanık gibi kurumuş. Ayrıca dibinde küf benzeri bir şeyler var. Saksıya yakın dalların yaprakları da kuruyor. Acil bir önlem almam gerek ne yapmalıyım? Kaybetmek istemiyorum.
***
Uzun bir süre sulamayın. Yapraklar kurusa bile önemli değil. Bir süre güneş altında bekletin. Toprak kupkuru olsun. Nisanda direkt güneşi çok az alan ama çok güçlü aydınlık ve çok havadar bir yere alıp sulayın. Hızla yapraklar geliştirir.
İki farklı çiçek aynı saksıda. Süs yoncasını ayırmak istiyorum. Ne zaman ayırmam doğru olur?
***
Mayıs ayını bekleyin.
Süs yoncası gayet sağlıklıydı. Ancak yapraklar artık 3 haftadır hep aşağı sarkıyor ve dalları da cılızlaşıp kuruyor, en sonunda da kopuyor. Koca saksıda 10-15 dal anca kaldı. Durduğu yeri seviyordu. Yaprakları sürekli coşuyordu. ışık da alıyordu. Ne yapmamı tavsiye edersiniz?
***
En sık yapılan bir hata sonucu toprak birkaç ayda bozuluyor ve kökler çürüyor. Sebep bu. Hemen topraktan çıkarın. Yoksa çürüme mini yumrulara ulaşır ve bitkinizi tamamıyla ölür. Birkaç gün kupkuru kalsın. Yaprakların kuruması önemli değil. Bu sırada sağlıklı yeni toprak hazırlayın ve sonra yeniden ekip sulayın. Aynı hataya bir daha düşmemek için hem yukarıdaki bakım bilgilerini hem de özellikle şu sayfayı mutlaka okuyun: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Sağlıklı bir süs yoncam var. cam balkonumda bakıyorum. Uyku dönemine girdigini pek görmedim. Sadece kışın çiçek açmıyor ama yaprakları gece gündüz açma kapamasını yapıyor. Saksıya artık sığmıyor. Şimdi kökten ayırarak farklı saksılara bölmek istiyorum. Bunun sakıncası olabilir mi?
***
Hayır hiçbir sakıncası yok. Zaten şimdi en uygun zaman. Sadece köklerini eski toprağından iyice arındırmayın. Yoksa üzücü sonuçları olabilir. Bölerken mümkün olduğu kadar toprağı ile bölün. Uykuya gelince, anlaşılan ara sıra bir süreliğine hiç gelişmeyip o şekilde dinleniyor ve güç topluyor. Bu dinlenmelere yarı uyku denir. İlla yapraklarını kurutup tam bir uykuya çekilmesi gerekmez.
Çiçek açmış benimki tohumu o mu, ne zaman tohum oluşur kuruyunca mı yoksa yaşken mi?
***
Bunlar tohum vermez diye biliyorum.
Mor yoncalarım uzun süredir aynk toprak ve saksıda. Birkaç aydır yeni gelen yapraklar da dahil tüm yaprakların alt yüzünü beyazımsı tozlar kapladı, yaprağı salladıkça dökülüyor ve balık gibi bir kokusu var tozların. Sizin yazılarınızdan mantar olduğu sonucuna vardım. Ne önerirsiniz? Sulamayı kesip iyice kurutsam, toprağını değiştirsem çözüm olur mu?
***
Bu türlere beyaz sinek adlı yaprak bitleri musallat olur ve yapraklara çok kötü zarar verirler. Veya mantar hastalığı da olabilir. Zaten bitlenmeleri hemen mantar hastalıkları takip eder. Şimdi sulamayı bırakın. Yapraklar tamamen kurusun. En az eylül ortasına kadar kupkuru toprakta dışarıda açık havada gölgede bekletin. Sonra bir hafta güneş altında bekletin ve bu da tamamlanınca, gerekli olduğunu düşünüyorsanız toprağını değiştirin. Çok havadar ve biraz da diret güneş alan bir pencere yanına alıp sulayın.
Merhabalar, öncelikle sağlamış olduğunuz bütün bu değerli bilgiler için çok teşekkür ederim. Yaklaşık 5 aydır baktığım bir Oxalis’im var. 4 sap olarak çoğaltılıp bana gelmişti. Son bir aydır yeni yapraklar vermeye başladı, birkaç haftadır daha da fazla yeni yaprak geldi. İlk baştaki o 4 dalın yaprakları artık açılıp kapanırken ışığa pek bağlı kalmıyor ve biraz sarardı. Dipten de pembe çiçekleri geliyor.
Ancak, son birkaç gündür yeni gelen taze yapraklarda bir büzüşme ve küf rengi gibi bir yeşilleşme söz konusu (küf değil gibi, ele bulaşmıyor). Sulamayı mı bırakmalıyım, ne yapmalıyım? Nadiren suluyorum ama toprak çok süzek olmadığı için belki fazla gelmiştir. İkinci sorum ise bütün bu yeni yapraklar birbirine nefes aldırmadan aşırı dip dibe çıktı. Bir zararı olur mu? Bitki çiçeklendiği için ayırıp strese sokmak istemiyorum. İlk baştaki, bozulan yaprakları kesmeli miyim? sadece göz zevki için bir şey yapmış olmayayım.
***
Külleme veya benzeri bir mantar hastalığı olabilir. Daha havadar ve daha güçlü ışıklı bir yerde olması lazım. Hava akımları önemli. Toprakta çok ciddi kuruma görmedikçe sulamayın. Sık sık sulanmaya bu türlerin hiç ihtiyacı yok. Hafif serin, az sıcak zamanlarda güzel gelişirler. Şiddetli sıcak yerlerde ise gelişimleri yavaşlar, durabilir, hatta tüm yapraklar kuruyabilir. Ve bu durumda her gün sulasanız bile bir şey değişmez, ancak havalar serinleyince canlanır (toprağı kuru olsa bile). Şiddetli sıcak yerlerde dinlenmeye geçme özellikleri var. Yapraklarda azaltmalar yapabilirsiniz. Aşırı çoklukta yapraklanma olunca, yaprak azalmanın hiç zararı olmaz.
Bugün bizim burdaki çiçekçiye uğradım. Güzel çıtır pıtır bir bitki gördüm yonca olduğunu söyledi. Bildiğim gördüğüm ne ehli ne yaban hiç bir yoncaya benzemiyor. Aynı yonca formunda yapraklar çiçekler ama yapı olarak çok farklı. Dibinin tek kök olduğunu söyledi ama saksı üzerinde toprağa paralel gövde ve rizom gibi sık dallar uzatmış, karpuz yaprağının minyatürü gibi bişi. İnternetten baktım hiç böyle bir yonca görünmüyor.Sizin bir fikriniz var mı?Gerçekten yonca olabilir mi?
***
Çiçekçinin sattığı bir şey ise o halde yabani otlardan değildir. Yoncalarla ilgili olacağını da hiç sanmıyorum. Ne olduğunu bilemedim. Görsem belki bildiğim bir şeydir.
Merhaba, geçenlerde de size yazmıştım. Sulamayı tamamen kesince yapraklardaki bozulmalar durdu, bitkim kurtuldu sayenizde. İyileşme gerçekten sonra ise birkaç gündür bitkim uyku moduna geçti. Yapraklar hafiften buruşmaya başladı. Yukarıda uyku dönemi için yazdıklarınızı okudum ancak bitki yeni iyileştiği için çekiniyorum. Hiç su vermeyip tam gölge bir alana mı çekmeliyim dinlenmesi için? Tekrar su vermek için ne kadar bekleyeyim ? Yaprakları kuruyup giderse diye korkuyorum. Çok teşekkür ederim.
***
Yılın bu zamanı mor süs yoncalarının en mutlu olduğu günler. Bir yerde hata yapıyor olmalısınız ama nedir bilemem. Güneşin fazlaca ısıttığı bir yerde tutuyorsanız daha az güneşli ama çok daha havadar bir yere yerini değiştirin ve bolca sulayın. Bu konuda zaten uygun yerde idiyse başka bir şeyler ters gidiyordur. Koyu gölge iyi değil. Fazla güneşin yakarcasına saatlerce ısıtması iyi değil. Havasız yerler hiç iyi değil.
Benim süs yoncalarım çok güzel coştu ve yaprakları çok büyüdü. Balkonda güneşi uzaktan alıyor. Yalnız bir kısmının yaprakları mosmor bir kısmının yaprakları koyudan açığa doğru mor. Bunların hangisi makbul acaba? Bir de çiçekleri çok açık beyaza yakın mor oluyor.
***
Aynı oldukları halde farklı topraklarda farklı renk ve şekillerde gelişebilirler. Fazla eskimiş yapraklarda renk değişimi olabilir. Bunlar olağan şeyler. Makbuliyet durumlarını bilmiyorum. Zevkler ve renkler tartışılmaz demişler.
Ben mor yoncami tohum olarak aldım ektim çimlendi ama şimdi ne yapmam gerektiğini bilmiyorum.
***
Doğru şartlarda doğru bakımı yapın (ihtiyacınız olan bilgiler yukarıda yazılı). İşi zamana bırakın.
Değerli bilgileriniz sayesinde Oxalis’im toparlandı ve güzel bir gelişme gösterdi. Hatta tekrar çiçek açtı. Ancak biliyorsunuz, aşırı sıcak bir yaz geçirdik. Yapraklarda buruşma gözlemleyince bitkimi o aşırı sıcak günlerde daha az dogrudan ışık alan bir yere aldım. Ancak yapraklar solmaya devam etti. Eski yerine aldım ancak yapraklar komple kurudu. Kuruduğu için su ihtiyacı da çok az görünüyor. Bu arada bitkim daha önce hiç uykuya girmedi (geleli yaklaşık 1 yıl olacak). Bundan sonra nasıl bir yol izleyebilirim? Sulama ve mekân seçimi konusunda nasıl bir müdahalede bulunayım?
***
Sıcak ve havasız yerlerde tutmayın. Hem fazla havadar, hem çok fazla güçlü ışıklı hem de orta serinlikte veya az sıcak yerler uygundur. Bunların dışında, eğer toprağı bozuk değilse başka şeyler sorun çıkarmaz.
Sus yoncamı bu yıl ektim. 6-7 yaprağı var. yakmayan aşırı olmayan güneş alıyor. sağlıklı görünüyor ama bir yandan yaprak veriyor diğer yandan büyük yapraklardan ara ara önce rengi soluyor sonra kuruyor. sebebi nedir acaba?
***
Bitlenme var mı diye büyüteçle ciddi bir kontrolden geçirin. Toprağında önemli bir kuruma olmadıkça sulamamalısınız. Programlı düzenli gün aralıklarıyla yapılan sulamalar genelde toprakta önemli bir kuruma olmadan yapılır ve bu da bitkileri mahveder.