Şeker begonyası

Açık havayı ve güneşi seven şeker begonyası parklara bahçelere mevsimlik gibi ekilse de uzun ömürlüdür. Yaşamaya, gelişmeye devam ettiği sürece hiç durmadan çiçek açar.

Yeşil yapraklı, pembe çiçekli şeker begonyası (Begonia × semperflorens-cultorum) fidelerinin görünümü.

Brezilya kökenli bir begonya türünden elde edilmiş bir kültivar olup bunun da pekçok çeşitleri, hibritleri türetilmiştir. Bilimse adı: Begonia × semperflorens-cultorum‘dur. Semperflorens daima çiçek açıp duran anlamına geliyor. Bizde farklı adları var. Ateş, şeker veya yediveren begonyası gibi.

Şeker begonyası genel özellikleri

Çiçek amaçlı yetiştirilen şeker begonyası otsu yapıdadır. Dalları odunlaşmaz. Dallar çiçek aça aça uzar. Uçtan büyümesi devam edecek gibi göründüğü halde gelişmesi durur. O dallar yavaş yavaş bozulur. Fakat devamlı dipten yeni sürgünler uzatarak kendi kendisini yeniler. Yani dalları kısa ömürlüdür. Eski çeşitleri 40cm’ye kadar uzar ve hatta yan dallar verir. Yeni çeşitler ise sıcağa, şiddetli güneşe ve susuzluğa daha dayanıklıdır. 20cm’yi pek geçmeyen kısa ömürlü dallar uzatır dururlar.

Beyaz, pembe, fuşya, çingene pembesi, şeker pembesi, kırmızıya yakın koyu pembe, koyu fuşya rengi ve kırmızı renklerde olmak üzere yalın ve katmerli çiçekler açan şeker begonyası çeşitleri var. Yaprak rengi düz yeşil, koyu kestane kızılı ve her iki rengin ara tonlarında olan çeşitleri ayrıca var.

Kırmızı çiçekli şeker begonyası

Dayanıklılık

Uzun ömürlü olduğu halde çok kolay üretildiği ve direkt güneşe çok dayanıklı olduğu için bahçelerde parklarda kısa dönem mevsimlik kullanımı bir hayli yaygındır.

Sonbaharda gündüz süresinin kısalmasıyla beraber sıcaklığın da azalmasıyla dinlenmeye geçer. Bunu yapraklarının bozulmaya başladığından anlarsınız. Bazı çeşitleri dinlenmeye geçmez. Ve sıfırın altında üç beş derece dondurucu soğuğun birkaç saatten uzun sürmemesi ve dondurucu rüzgarlara maruz kalmaması kaydıyla soğuktan hiç zarar görmez. Bu begonya türünün bazı çeşitlerinin kök kısmı yumrumsu yapıdadır. Kışın fazla soğukta tüm dalları kurusa bile baharda kökten tekrar filizlenir. Yalnız -6C dereceden fazla soğukta toprak altı kısmı da tamamıyla ölecektir.

Bahçede ve evde yetiştirilmesi, bakımı

Evde yetiştirmek için şeker begonyalarının yeri mutlaka çok havadar ve az da olsa güneşli olmak zorunda. Kışın sıcak evde, güneşli cam kenarında bulundurursanız gelişmeye ve çiçek açmaya devam eder. Aslında kışın soğuk bir yerde dinlendirmek daha iyi.

Çiçeklerinin renginin canlı ve gösterişli tonda olması günde en az iki saat direkt güneş almasına bağlıdır. Haziran başından itibaren tepe öğle vakti güneşinden korursanız çok güzel gelişir. Sadece sabahları birkaç saat direkt güneş alırsa en iyisi budur.

çiçekli begonya

Sulama, toprak ve gübre ihtiyacı

Yaz boyunca toprağı hafifçeden biraz fazla kurudukça sulayacaksınız. Serin ve soğuk aylarda / mekanlarda ise toprak iyice kurumadan sulamayın. Eğer dinlenmeye geçmek isterse sulamayı bırakın (açıklaması aşağıda).

Şeker begonyası pek toprak seçmiyor. O yüzden her yerde parkların süslemesinde en çok kullanılan bitkilerden olmuştur.

Sürekli dipten yeni sürgünler uzatması ve sürekli çiçek açması toprağının besleyici olmasını gerektirir. Bahçeye dikecekseniz toprak sebzelerde olduğu gibi en az iki ay önceden gübrelenmelidir. Aksi takdirde ara sıra bitki besinli su ile sulayın. Suya karıştırılan sıvı bitki besini. 15-20 günde bir defa dozajı üç misli düşük ayarlayıp verin.

Saksıda yetiştirmede ise toprak konusunda şeker begonyası son derece hassas olur. Dış mekanda yetiştirecekseniz torf toprak + arazi toprağı eşit oranlarda karışım yapın. İç mekan saksılarında ise 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı veya mangal kömürü parçacıkları karışımı. Bu topraklarda yukarıda anlattığım usulde bitki besini vermelisiniz.

Kış dinlendirmesi

Dış mekan saksılarındaki şeker begonyaları sonbaharda hafiften bozulmaya başlar başlamaz sulamayı bırakın. Sulamaya devam ederseniz dallar çabuk bozulur. Ama sulamayı dalların ilk bozulmaya yüz tuttuğu zaman bırakırsanız dallardaki besin ve enerji birikimleri köklere çekilir. Yumrumsu kökler böylelikle güç kazanırlar. Bırakın dalları üzerinde kurusun. Saksıyı yağmurdan ıslanmayacağı soğuk bir yerde tutun.

İlkbaharda sökün. Yumrular sağ kalmışsa yeni taze toprak karışımıyla yeniden dikin ve sulayın. Saksıyı güneşin ısıtacağı bir yere koyun.

Çoğaltılması

Şeker begonyası tohumla ve çelikle çoğaltılır. Tohumları ilkbaharda ekilir (veya seralarda özel şartlarda şubat ayında). Hızlı büyürler. Biraz büyüdüklerinde söküp daha seyrek dikmelisiniz. Yeni yerlerinde hemen tutarlar. Toprak bozuk değilse tutmama, çürüme riski pek yok. Ancak kapalı esintisiz yerlerde çürürler. Ayrıntılı bilgi: ⇒ Tohumdan begonya yetiştirme

Çelik ile şeker begonyası üretimi

Bir dalını dipten keserek alın. Doğrudan ⇒ köklendirme toprağına dikin ve sulayın. En geç iki haftada köklenirler. Üç haftanın sonunda köklerini bulunduğu topraktan hiç arındırmamaya özen göstererek esas istediği toprak karışımına aktarın.

Ticari amaçla şeker begonyası seri üretimleri tohumla yapacaksanız şubat başı gibi başlamanızda yarar var. Elinizde fazla sayıda şeker begonyası varsa bunların dallarından da seri üretim yapabilirsiniz. Bu durumda, ana bitkileri korumak istemiyorsanız sonbaharda uygun dallarını alın. Ana bitkileri korumak istiyorsanız dallarını sonbahardan en geç şubat ortasına kadar alıp yukarıda anlattığım şekilde köklendirmeye başlayın. Tohumla veya çelikle her iki durumda da fideleriniz ilkbaharın başında çiçek açmaya başlamış olacaktır.

Şeker begonyasının zararlıları, hastalıkları

En baş zararlısı esintisiz kapalı mekanlar. İkinci sırada hiç güneşsiz ortamlar. Aslında hiç güneş almamasında sadece çiçeklerinin rengi cansız olur. Yani zararı yok. Esas olumsuz etken ışık gücünün yetersizliğidir. Bunu sevmez.

Yanlış toprakta ve yanlış ortamlarda aniden köklerden başlayarak çürüyüp ölme hassaslığına sahiptir. Ani ısı değişiminde de öyle. Mesela sıcak dış mekandan serin iç mekana almak gibi ya da sıcak seradan serin bahçeye almak gibi ani yer değişiklikleri hemen köklerin çürümesine sebep olur.

Bitki bitleri şeker begonyalarının bazı çeşitlerine fena halde zarar verir. İlaçlamaktan başka çare yok.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Bahçe / Balkon Süs Bitkileri

Etiketler: |

'Şeker begonyası' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Zeynep, İstanbul dedi ki:

    İyi günler Ben şeker begonyamı yazın tatile giderken komşuma verdim. Sıcak havada 1 hafta evde yokken sulayamamış. Butun yaprakları dalları kurumuştu kopardım. Kökü kaldı. Saksıyı değiştirdim ustune bahceden aldigim yeni toprak koydum. Yazın dışarda kışın nemli ve sabah gunesi alan balkonuma koyuyorum. Tekrar filiz versin diye neler yapmaliyim? Yazarsaniz cok sevinirim. Ponza tasi koymali miyim nasil kirarak mi koyacagiz?
    ***
    Özel bir şey istemez. Ponza taşı ise dışarıda açık havad tutulan bitkiler için önemli değil. Toprağınız killi ve ağır bir toprak ise kum karıştırmalısınız. Bulabilirseniz ponza taşı da olur. Kırmayacaksınız küçük taneli halde satılır zaten.

  2. İsimsiz dedi ki:

    Şeker begonya yapraklarında beyaz lekeler oluştu. Ne yapmam gerekir?
    ***

    Hiçbir ayrıntı yazmamışsınız. Sanıyorum bu sayfada konu edilen dış mekan küçük begonyanızı dışarıda balkonda veya pencere önünde yetiştiriyorsunuz. Şimdi havalar soğuduğu için yapraklarda küçük yuvarlak çukur gibi beyazlaşmalar olması normaldir.

  3. Hakan, Samsun dedi ki:

    Merhaba, internette yenilebilir erik çiçeği diye bir şey gördüm. Birkaç yerde satılıyor. Çiçekler begonya çiçeğine aşırı derecede benziyor. Begonya çiçekleri yenebilir mi? Yoksa sadece bir benzerlik mi? Gerçi ufak da olsa tadına baktım erik gibi ekşi tadı var.
    ***
    Begonya çiçeklerini yiyen çok insan biliyorum. Hoşlarına gidiyor. Yeni bir adet değil. Eskiden beri yaygındır. O halde zehirli filan olmasa gerek..

  4. Elif, Adana dedi ki:

    Begonyam gayet sağlıklı bir şekilde gelişiyor. Çiçeği eksik olmuyor. Tek sıkıntı yaprakların uç kısımlarında kuruma olması.
    ***
    Kış aylarında kapalı mekanlarda her türlü sıkıntı olur. Bu kadarıyla kaldığına şükredin. Ayrıca bu tip begonyalarda dallar bir süre uzadıktan sonra git gide gücü azalır. Gücü azalmışları dipten kesin ki dipten çıkıp uzayan diğerleri daha rahat gelişebilsin.

  5. Esma dedi ki:

    Begonyamın hızlı büyümesi için onu derin bir saksıya mı yoksa derin olmayan bir saksıya mı dikmeliyim?
    ***
    Hiç fark etmez. Bunlar yaz mevsimi için geçici süs bitkileri. Evlerde genelde yaşayamazlar. Parklar bahçeler içindir. Saksıda olunca güneşin fazlasından korumak gerekiyor.

  6. Tülin dedi ki:

    Şeker begonyam yaz kış hep evim içinde cam önünde güneş alan yerde. Çiçek vermesinde büyümesinde hiç sıkıntı yok. Sadece yaprakları canlı yeşil değil. Önceden de öyleydi. Acaba yerinden dolayı mı?
    ***
    Canlı yeşil derken neyi kastettiğinizi anlamadım. Koyu yeşil olmasını istiyorsanız bu ancak güneşi çok az almasıyla veya hiç direkt güneş almamasıyla mümkündür. Gölgede koyu yeşil olur ama çiçek rengi tam tersine soluk olur. Güneşte yapraklar açık yeşil, çiçekler çok canlı renkte oluyor. Yerini değiştirmenizi tavsiye etmem. Yer değişikliğinde ani bir şekilde kök çürümesi olma riski büyük.

  7. Hamza Karagöz dedi ki:

    Begonyamın yapraklarında küfe benzer biraz da toz gibi beyazlamalar gibi şeyler var. Balkonda günde en az iki saat güneş alan ortamda bakıyorum. Sebebi nedir?
    ***
    Külleme hastalığı. Bulunduğu ortam gece boyunca kuru ve esintili olmalı. Sulamaları sadece sabahları yapın. Aslıda kesin çözüm Topas adlı ilaç.

  8. Asia, Eskişehir dedi ki:

    Şeker begonyam öğlen güneşi alan yerde duruyor. Tomurcukları kurumaya başladı. Ne yapmam gerekir?
    ***
    Saksıda olunca öğle saatlerinin dik güneşi ciddi zarar verir. Yazın sabahleyin 11’e kadar veya akşam üstü ikindiden bir saat sonradan başlayarak güneş almalı.

  9. Elif dedi ki:

    Kışın hiç su vermiyelim mi?
    ***
    Duruma göre değişir. Mesela güneşli pencere önünde sağlıklı bir şekilde gelişmeye devam ediyorsa normal bakıma devam edersiniz. Ama eğer kuruyorsa yukarıda açıklaması var.

  10. Selen, Hatay dedi ki:

    Şeker begonyamın çiçekleri solup dökülüyor ve yapraklarında çukurlaşmalar var. Balkonda güneş alan yerde büyütüyorum. Bu sorunlar neyden kaynaklanır ve ne yapabilirim?
    ***
    Şiddetli sıcaklar yüzündendir. Dışarıda açık havada olması iyi ama sıcak memleketlerde yaz aylarında direkt güneş alması hiç iyi değil (sabah erken saatlerinin veya akşam güneşinin zararı olmaz). Ayrıca toprağında birtakım elementler azalmış ya da bitmiş olabilir. İlkbaharda beri ayda bir defa çok hafif dozajda bitki besini verseydiniz iyi olurdu.

  11. Burak, Konya dedi ki:

    Şeker begonyamın daha ilk filizlenip gelişirken bile yapraklarında kuruma oluyor ve dökülüyordu. Şu an baya gelişti. Çiçek de veriyor ama bütün çıkan yaprakları aynı şekilde kurumalar oluyor ve sonunda dökülüyor. Çiçeklerinin de bazıları daha tomurcuk iken dökülüyor. Salonda pencere önünde bakıyorum. Öğlen güneşini alıyor.
    ***
    Galiba yerini sevmiş ama toprakla veya sulamanızla ilgili problemler var. Begonyalar toprağı kurumadan sulanmayı sevmez. Hatta şimdi ilkbaharda soba, kalorifer gibi ısıtıcıları kullanmadığınız günler gelene kadar toprak kupkuru olsa bile o kurumanın üzerinden on gün gecikmeli sulayın. Biraz dinlensin. Bu arada toprak kuruduğu zamanlar eşeleyip kabartın ki havalansın.

  12. Makbule, Kayseri dedi ki:

    Şeker begonyam yazın açık balkonda yağmurda rüzgarda bile çok çiçek açtı. Hatta güneş gördükçe kıpkırmızı oldu çiçekleri. Şimdi kış gelince içeri büyük oturma odama koydum. Yaprakları canlı parlak, bolca sürgün de veriyor ama çiçek açmıyor veya azıcık tomurcuk oluyor ve dökülüyor. Çiçek güneş alan camın tam önünde değil ama yakınında. Bazen güneşli günlerde güneş alsın diye tam camın önüne getiriyorum belki çiçek açar diye ama olmuyor. Yardımcı olursanız sevinirim.
    ***
    Sürekli tam camın yanında tutmanız lazım. Bu mümkün değilse o takdirde dinlenmeye bırakın. Yani hiç sulamayacaksınız. Bu şekilde dalların çoğu kurur. İlkbaharda havalar ısınınca normal sulamaya devam edersiniz. Kuvvetlice yeni sürgünler verir. Sonra, haziranda yaz sıcakları başlarken tekrar balkondaki yerine çıkarın.

  13. Gülnur, İstanbul dedi ki:

    Mezarlıkta ekebilir miyim?
    ***
    Orada düzenli sulamalar yapılıyorsa veya siz haftada iki defa gidip sulayabilecekseniz evet.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın:

Sorunuz cevabımla birlikte 1 saat veya en geç 24 saat içinde burada görünür olacaktır. Lütfen ara sıra kontrol edin. Hiç görünmüyorsa akıllı telefonunuzda önbellek temizliği yapmalısınız.