T. geometricus – foto: Llifle
Kaktüs meraklıları arasında bilimsel adı Tephrocactus geometricus. Fakat Tephrocactus alexanderi türünün bir çeşidi olduğu da iddia edilir. Ve bu durumda adı Tephrocactus alexanderi var. geometricus oluyor. Öte yandan bazıları da bu kaktüsün Opuntia cinsine ait olduğunu, adının ise Opuntia geometrica olduğunu söylerler.
Özellikleri
Tephrocactus geometricus kaktüsünün top gibi yuvarlak gövdeleri uç uca gelişerek ilginç şekil alır. Her bir gövde bir ceviz kadardır. Top gövdeler daha fazla büyümez. Ancak uç uca gelişerek biraz yükselmeleri mümkündür. Bu şekilde, kolonileşmiş olsa bile küçük yapılı kaktüslerdir. Uç uca gelişseler bile boyları 15cm’yi geçmez.
Ana vatanı Güney Amerika kıtasının güneyi, Arjantin’in kuzey kesimleridir. Doğal yaşam alanları aşırı kurak çöllerdir. Buralar aslında oldukça yüksek rakım, yani dağlardır. Bütün gün kızgın güneş altında, renkleri morararak yaşarlar. Kökleri biraz depolayıcı kök yapısından olup derinlere gitmek ister. Bu yüzden derin saksıda yetiştirin.
Tephrocactus geometricus ilkbahar sonu ile yaz ortası arası dönemde açık pembe çiçekler açar. Çiçeklerinin özel bir pembe tonunda olması ve şekli gayet güzeldir, caziptir. Top gövdelerde dikenler kısa ömürlüdür. Yani zamanla dökülürler. Böylelikle, her bir topun ancak uç kısımlarında dikenler görülür. Kış soğuklarına -7C dereceye kadar dayanır.
Tephrocactus geometricus bakımı
Bakımına gelince, ihmal edilmek, unutulmak ister. Tam gün direkt güneşe ciddi ihtiyacı var. Fakat Akdeniz iklimi genelde yüksek rakım kökenli bitkilere uymaz ve buralarda haziran sonundan ağustos sonuna kadar öğle saatlerinin yakıcı güneşinden korumak gerekiyor. Ama mesela iç Anadolu bölgesinde yaz boyunca hiçbir tehlike yok. Bırakın saatlerce kızgın güneş altında kalsın.
Geliştirmek sabır ve dikkat ister
Yüksek dağ bitkisidir. Gelişim döneminde gündüz ne kadar sıcak olursa olsun önemli değil ama serin gecelere, serin gece esintilerine ihtiyacı var. Zaten oldukça yavaş gelişir. Yılda ancak bir kat yeni gövde(ler) oluşturur. Hatta yılda sadece tek, bir tanecik gövde oluşturması daha yaygındır. Şartlar uygun değilse hiç gelişmeme riski var.
Saksı, toprak
Bu kaktüsün bir saksı içinde kolonileşmiş, çoklu yapı almış olması makbuldür. Yıllarca aynı saksıda aynı toprakta durmasında sakınca yok. En başta derin saksıya toprağını oldukça süzek ve mineralli hazırlayın. Örneğin 1 ölçü torf toprak + 1 ölçü arazi toprağı + 3 ölçü iri taneli dere kumu + 2 ölçü ponza taşı karışımı yapmanız çok iyi olur. Karışımda arazi toprağı bu kaktüsün mineral ve çeşitli toprak unsurları ihtiyacı için gereklidir.
Sulama incelikleri
Sulamaları ilkbahar ortasından sonbahar başına kadar toprak adamakıllı kupkuru oldukça yapın. Daha serin aylarda sadece ayda bir defa sulamak yeter. Kasım ortasından nisan başına kadar ise hiç, tek damla bile sulamayın. Soğukta sulamak çürütücü, öldürücü etki yapar.
Yazın gece ısınının yüksek kaldığı yerlerde ise yaz boyunca sulamak yine tehlikelidir. Mesela Akdeniz iklimi düşük rakım yerlerde geceleri ısı genelde 26C dereceye bile düşmez. İşte bu, birçok dağ bitkileri için zararlı bir durumdur. Tephrocactus geometricus kaktüsünüzü gece serinliği olmayan memleketlerde yazın ya hiç sulamayın (üç ay sürse bile) ya da ⇒ şu sayfadaki gibi yapmak zorundasınız.
Çiçek açtırmak
Kışın kupkuru toprakta yeterince üşümezse yaz geldiğinde çiçek açmaz. Kış boyunca 10C derece altında soğuğa ne kadar uzun süre maruz kalırsa, yazın çiçek açma ihtimali o derece güçlü olur.
Üretim
Tavsiye yol, yuvarlak gövdelerini alıp köklendirmektir. Başka bir kaktüsün üzerine aşılamak ise hızlı gelişim, hızlı yavrulama için uygulanabilir. Tohumlarıyla çoğaltmak Tephrocactus geometricus için çok zor. Gece 15C gibi serinliğin, gündüz 30C derece üstü sıcaklığın bir veya birkaç hafta sürmesi gerekiyor.