Tespih darısı bitkisi ve tohumları (1)
Burada esasen Coix lacryma-jobi var. lacryma-jobi adlı çeşidini anlatıyorum. Fotoğrafta gördüğünüz de bu çeşididir.
Boyunun 1m ile 2m arasında olduğu söyleniyor. Fakat benim yetiştirdiklerim balkonda saksıda olmalarından olsa gerek 30cm civarlarında kalırlardı ama bol bol tohum verirlerdi. Ben tek yıllık sanıyordum. Tropikal memleketlerde uzun ömürlüymüş (2).
Cam gibi parlak tohumlarından tespih yapılan bir bitkidir. Göz yaşı otu, tespih otu gibi veya tespih darısı gibi çeşitli yöresel adları var. İngilizce adı Job’s tears.
Tohumlarından gayet güzel tespih yapılabildiği halde bu bitki nedense pek bilinmiyor. Nitekim ben de hayatım boyunca sadece bir defa görmüşümdür. Tesadüfen yaşlı bir kadının verdiği birkaç tane tohum sayesinde üç yıl boyunca yetiştirmiştim. Tohumlarından hep tespihler yapar eşe dosta dağıtırdım. Bu yüzden sonraki yıl için sadece birkaç tohum ayırırdım. Ama ne yazık ki en sonunda fidelerin hepsi birden tohum vermeden hastalanıp öldü. Sonuçta bu güzel bitkiyi kaybetmiş oldum. Üzerinden 25 yıl geçti ve şimdiye kadar hiçbir yerde kimsede görmedim.
Coix lacryma-jobi tohumları cam gibi pırıl pırıl parlaktır ve çok serttir. Bu bitkinin özelliğini bilmeyenler o tohumların özel olarak verniklenmiş olduğunu zanneder. Aynı bir başaktan oluşan tohumlar hepsi farklı renklerde olur. Yani aynı bitki üzerinde gri, beyaz, bej, siyah, açık kahverengi ve bu renklerin çeşitli tonlarında tohumlar gelişir.
Bu yıl bahçemde ekmelediğim halde mısır bitkisine benzeyen bir bitki yetişti. Google lens ile araştırdığımda ise tesbih çiçeği sonucu çıktı. Yeni yeni boy veriyor. Şayet tesbih çiçeği ise ne zaman tohum veriyor ve nasıl bir bakıma ihtiyaç duyuyor? Yabani ot diye koparacaktım ama sonuç tesbih çiçeği çıkınca beklemeye karar verdim.
***
Çok yakında tohum vermeye başlar fazla gecikmez. Ama başka bir bitki de olabilir. Çünkü bu bitkinin tohumları her yerde bulunmuyor. Kendiliğinden bir şekilde gelmişse o başka ama o da zor yani bulmak kolay değil. Neyse artık bekleyip göreceksiniz.
Tesbih darısı ne zaman ekilir?
***
Nisanda ekebilirsiniz. Hızlı büyür ve tohum vermede hiç gecikmez.