Nyctanthes arbor-tristis bitki türü, “dertli yasemin” gerçek yaseminlerle aynı familyadan (Zeytingillerden) fakat apayrı bir cinstendir. Bilimsel adındaki arbor-tristis dertli ağaç, kederli/üzgün ağaç vs anlamlarına gelir. Peki niçin böyle bir isim vermişler? Çünkü bu ağaç her bir gün ne kadar çiçek açmışsa, açtığı çiçeklerin tümünü sabah güneş doğunca hemen dökmeye başlıyor. Ve ne kadar doğrudur bilmiyorum ama derler ki çiçekler dökülürken ağacın yaprakları cansızlaşmış gibi aşağı sarkıyor. Yani ağaç adeta üzüntü çekiyor, depresyona giriyor. Eski çağlarda bu ağaç için birçok hikayeler çıkarmışlar. Dini efsanelere konu olmuş, edebiyatta da yerini almış. Budizmde kutsal ve şifalı kabul edilir.
Dertli yasemin toprağına göre bazı yerlerde 2-3 metre büyük çalı, bazı yerlerde en fazla 10 metreye kadar küçük ağaç biçimini alır. Ana vatanı Çin – Hindistan civarlarında Himalayalar’ın güneyinden güneydoğu Asya tropik adalarında kadar bölgelerdir. Doğada genellikle kayalıklı, kuru tepeliklerde, yamaçlarda yaşarlar. (NParks Flora & Fauna Web)
Ağustos, eylül aylarında çiçek açar. Nyctanthes arbor-tristis çiçekleri oldukça küçük ama hoş, tatlı bir kokuya sahiptir. Akşam-gece saatlerinde çiçeklerini açar ve herkesin hayran olduğu güzel kokusunu bu saatlerde salar. Sabaha yaklaşırken önce koku salması sonlanır. Güneşin doğmasıyla açmış çiçeklerinin tümünü döker. Hindistan’da çiçeklerinden geleneksel çiçek-kolye yaparlar. Ayrıca çiçeklerinden elde edilen turuncu bitkisel boya ipek renklendirmede kullanılır.
Kış soğuklarına dayanıklılığı pek yoktur. Çok hafif don olaylarına, her bir defasında birkaç saati geçmemesi şartıyla dayanır. Ülkemizde saksıda yetiştirmeli, kışın dondurucu soğuktan korumalıyız. Saksıda yetiştirmeye uygundur. Kışın yapraklarını dökmesi bulunduğu yere göre normalidir, bir sorun değildir.
Yetiştirme şartları: Nyctanthes arbor-tristis (dertli yasenin) tam gün güneş istiyor. Kalitesiz terakota toprak saksı ve çabuk kuruyan, süzek toprak kullanmak şarttır. Sulamaları toprağında çok ciddi bir kuruma olduğu zamanlarda ama bol bol su dökerek yapmalısınız. Budamalardan korkmayın. En ağır budamaları bile kaldırır. Yaz boyunca ayda bir defa genel amaçlı bitki besini verin. Üretimi: Çelikle, ⇒ yarı olgun dal çeliği sayfasında olduğu gibi.