Eschscholzia californica, Acem lalesi

Eschscholzia californica türü Papaveraceae (Gelincikgiller) familyasındandır. Melezleme çalışmaları sonucunda hibrit, kültivar, form vs. pekçok çeşitleri oluşturulmuştur. İngilizcesi: Californian Poppy. Bizde Acem lalesi denir. Ana vatanı ABD ve Meksika’dır. Bazı çeşitleri kesme çiçekçilik için uygundur.

Özellikleri

Acem lalesi (Eschscholzia californica) uzun ömürlü olduğu halde mevsimlik olarak yetiştirmek daha kolay ve zahmetsizdir. Hem zaten bir yerde çiçek açıp tohum verirlerse çevreye saçtığı tohumlarıyla orada kalıcı olurlar. Her sonbaharda çevrede yeni fideleri büyür.

Acem lalesi

Yaz aylarında çiçek açar. Akdeniz ikliminde ise genelde ilkbahar ortasından en geç yaz ortasına kadar çiçek açarlar. Ne zaman güçten düşerlerse hiç beklemeyip yok etseniz daha iyi olur. Yerlerine yaz mevsimine uygun başka fideler ekersiniz.

Doğal-has türü hardal rengi / turuncu arası renkte çiçek açar. Yazın sıcak zamanlarında çiçek rengi daha sarı olur. Hibrit ve kültivarları sarı, pembe, beyaz, turuncu, kırmızı vs çeşitli renklerde olduğu gibi çiçek yapılarında da farklılıklar vardır. Resimli paketlerde satılan Acem lalesi tohumları has tür değil karışık kültivarlardır. Yani bu tohumlardan yetişenler çeşitli renklerde ve modellerde çiçekler açarlar.

Kış soğuklarına -23C dereceye kadar dayanır (D). Fakat bu bilgiyi uzun yıllarca yetiştirmek için değil, tohumlarını sonbahar başında çekinmeden ekme açısından dikkate alın.

Tohumdan Eschscholzia californica yetiştirmek

Acem lalesi tohumlarını ekeceğiniz yeri yaklaşık 1 ay önce derinden çapalayın, çok hafifçe gübreleyin ve iyice sulayın. Aslında toprak aşırı şekilde verimsiz değilse gübre hiç istemez. Gün içinde uzun süre, saatlerce direkt güneş ve rüzgar alacakları yerleri tercih edin. Yoksa yapraklarda külleme vesaire mantar hastalıkları olur ve emekleriniz boşa gider. Uygun yer mümkün değilse vazgeçin.

Eschscholzia californica Acem lalesi tohumlarını iklim özelliğine göre ya sonbahar başında ya da kış sonunda ekin. Mesela İstanbul ve Ankara’da eylül ortasında, Erzurum’da nisan başında tohumlarını ekmeniz gerekiyor. Tohumları direkt olarak esas yerlerine ekmelisiniz. Önce toprağı çapalayın ve tırmıkla düzleştirin. 1 kaşık dolusu tohumu 1 bardak dolusu ince ve kuru toprak ile karıştırın. Sonra bu toprağı seyrek şekilde serpin. Peşinden yağmurlama gibi sulayın. Fidelerde kesinlikle yer şaşırtması yapmayacaksınız.

Fide seyrekleştirme

Tohumları sonbaharda ekerseniz ilkbaharda tek bir fide sanki 15 fide bir arada gibi çok dallı gelişir. Dolayısıyla kış içinde fideler güçlendikçe birbirlerine fazla bitişik olanlardan seyrekleştirmeler yapın. Yani bitişik gibi yakın olanlardan hangileri çelimsiz ve cılız ise onları söküp atın. Kış sonunda diplerini çapalayıp diplerine toprak çekin. Ama tohumları ilkbaharda ekerseniz o kadar güçlü ve çoklu gelişmezler. Ve seyrekleştirme ve çapalama yapmak gerekmez.

Yazın susuzluğa dayanıklılıkları çok iyidir. Pek sık sulama istemezler.

Çiçeklerinden gelecek dönem için tohum alma

Acem lalesi (Eschscholzia californica) çiçekleri solar solmaz kesip atmalısınız ki tekrar tekrar çiçek açsınlar. Çiçeklerden pek azını tohum için bırakın. Acem lalesi diğer gelincikler gibi tohum kapsülleri oluşturur. Kapsüller kuruyunca tohumlarını serbest bırakmaya başlarlar. İçleri kısa sürede boşalır. Onun için siz tohum kapsülleri kurumaya başlayınca keserek alın ve bir çanak içinde havadar bir yerde bekletin. Kapsüller kupkuru olduğunda içlerindeki tohumları alın ve ekene kadar saklayın.