Esasen tıbbi amaçla icat edilmiş olan Fentanil sentetik bir maddedir. Ağrı kesici ve anastezik (uyuşturucu) amaçlıdır. Morfinden de eroinden de kat kat ağır etkilidir ve bunun çeşitli dozlarda türevleri, tümü opionid ilaçlardır. Yaşadışı uyuşturucu madde amaçlı kullanımları Avrupa’da ve ABD’de adeta salgın hastalık gibi hızla yayılıyor. Bunlar tam bağımlılık yapan uyuşturuculardandır.
Opionidlerin imalinde illa doğal afyon gerekmiyor. Çoğunlukla sentetiktirler. Dolayısıyla Fentanil laboratuvarlarda kolayca üretilir. Bu yüzden tedarik edilmesi hiç zor değil. Her yerde yapıyorlar. Üretiminde maliyet düşük, kaçakçılarla işbirliğine pek gerek yok ve satışlarında kâr çok yüksektir. Fakat hafif bir doz aşımı bile ölümlere yol açıyor. Avrupa kentlerinde kullanımı hızla artmakta. Uzmanlar bu maddeyi uyuşturucu olmaktan ziyade apaçık bir zehir olarak nitelendiriyor.
Söz konusu uyuşturucu Fentanil genelde kendisi olarak değil eroinin sentetik formlarından olarak uyuşturucu pazarlarında yerini alıyor.
Yapılan araştırmalardan anlaşılmış ki bu tip uyuşturucuları sadece uyuşturucu bağımlıları değil, dertli insanlar da bir şekilde elde ederek kullanıyorlar. Ve elbette eğer kullanım bir iki defa ile sınırlı kalmazsa sonu bağımlılık olur. Dertli, sıkıntılı, problemli insanların yasadışı yollardan Fentanil türevi ilaçlara rağbetinin arkasında ise yasal yollardan hastanelerden faydalanmalarının çok az, sınırlı olması, bazen hiç olamamasıdır. Sağlık Bakanlığının bu gibi sağlık hizmetleri eksikliğine el atması hayati önem taşır.
Loboratuvar mamülü bu maddelerin terkipleri, dozları pek bilinmiyor. Yapanların zaten tek amaçları para. Fentanil türevi sentetik uyuşturucu kullananlarda nedeni belli olmayan enfeksiyonlar ve iyileşmesi zor yaralar oluşuyor. Öte yandan Fentanil maddesinin saf halde kullanılması genellikle ölümle sonuçlanıyor. Esrar bunların yanında masum kalır.
Avrupa’daki üretici laboratuvarların hangi ülkelerde kaç tane oldukları belli değil. Fakat Estonya’nın üretim ve dağıtımda lider olduğu tespit edilmiştir.
Taliban’ın Afganistan’da haşhaş üretimini yasaklaması sonucu eroinin hammaddesi olan afyon üretimi de sekteye uğramış oluyor. Dolayısıyla şimdi artık her batılı ülkede “yerli üretim Fentanil” ve ondan yapılan diğer sentetik uyuşturucular çok daha fazla rağbet görecektir. Komşu ülkeler arası sentetik uyuşturucu kaçakçılığı da zirveye çıkacaktır.