Mor kadife çiçeği, Gynura aurantiaca ‘Purple Passion’

Mor kadife çiçeği özellikleri

Mor kadife veya kara sevda çiçeği – Gynura aurantiaca ‘Purple Passion’ ticari önem kazanmamış süs bitkilerindendir. Bu yüzden çiçekçilerde bulunmaz. Halk arasında meraklılar elde ele paylaşırlar. Küçük esnaf çiçek üreticileri bazen semt pazarlarında fidelerini satarlar.

Yeni gelişmekte olan yaprakları sıkça kaplı kadife gibi yumuşacık tüylü halde ve olağanüstü güzel bir mor renkte olur. Hem romantik hem gizemli bir havası vardır. Yapraklar tam olgunlaştığı zaman tüyler seyrekleşir ve mor rengi bir hayli azalır.

Boyu bir metre kadar uzar. Değneğe bağlayarak sarılıcı veya daha güzeli sarkıcı olarak yetiştirebilirsiniz. Aslında en iyisi budamalar yaparak daha fazla dallanmasını sağlamaktır.

Çiçek açması

Mor kadife veya kara sevda çiçeği ilkbaharda havalar iyice ısındıktan sonra (bazen yaz başında) turuncu renkte mini karanfil gibi görünen çiçekler açar. Aslında çiçekleri değil yaprak güzelliği önemlidir. Çiçekleri şirin görünümlü olsalar bile tomurcuklar ilk göründüğü zaman koparmanız iyi olur. Çünkü çiçekleri kötü kokulu olup insanları rahatsız eder.

Kış soğuklarına dayanıklılığı

Bu konuda fena değildir. kuzeyli rüzgarları direkt almazsa kışın -7C dereceye kadar soğuğa dayanıyor. Mesela İstanbul’da güney cephe balkonlarda bütün yıl dışarıda durmasında hiçbir sakınca yok.

Mor kadife çiçeği yetiştirme, bakım

Bahçeye normal toprağa dikince saksıda olduğundan kat kat daha fazla dayanıklı oluyor. Ama yeri az güneşli olmalı. Bu konuya girmeye gerek duymuyorum. Çünkü bahçede hiçbir özel bakım istemez ve sorunsuz gelişir. Saksıda ise uzun süre hayatta tutmak pek kolay değil. Bu yüzden saksıda yetiştirme üzerinde durdum. Zira mor kadife çiçeğinin muhteşem güzelliği sürekli gözümüzün önüne olmalı.

Evlerde çok aydınlık ve biraz güneşli pencere önünde tutmalısınız. Yoksa rengi pek morlaşmaz. Ortamın fazlasıyla havadar olması da gereklidir. Pencereye ne kadar yakın olursa o kadar iyi. Yalnız güneş ışınlarının özellikle saksıyı ve toprağı fazla ısıtmasının önüne geçmelisiniz.

İlkin güzel gelişir. Fakat birkaç ay bile hayatta tutmak çok zordur. Çünkü durup dururken köklerinin ve dip kısmının çürümesine oldukça sık rastlarız. Sebep bu bitkinin toprak özelliğine ve sulama biçimlerine karşı son derece hassas olmasıdır. Aşağıdaki bilgileri aynen uyguladığınız takdirde sorun çıkmaz. Ama yine de çok dikkatli olun.

Toprak isteği

Aslında mor kadife çiçeği için en sağlıklı toprak doğal humuslu toprak‘tır. Tek başına kullanacaksınız. Gübre filan kesinlikle katmayın ve bu toprakta iken bitki besini de vermeyin. Ama bu topraktan bulmak imkansız gibi zor. O halde mutlaka sade yapılı torf toprak gerekiyor. Cocopeat vesaire karışımlar asla uygun olmaz. Uygun torf toprak ile şöyle bir karışım yapın:

3 ölçü torf toprak + 1 ölçü iri taneli temiz dere kumu + 1 ölçü ponza taşı + 1 ölçü mangal kömürü kırpıntıları. Güzelce karıştırın. İşte bu karışımda mor kadife veya kara sevda çiçeğiniz dört dörtlük sağlıklı gelişir. Tabii eğer ışık ve havadar yer şartları da yerindeyse.

Bitki besini

Tarif ettiğim toprak karışımda yetiştiriyorsanız ayda bir defa bitki besini vermeniz lazım. Suya karıştırılan, genel amaçlı bitki besini olacak. Tavsiye dozajın yarısını uygulayın. Yarı doz besinli suyu saksının sadece en kenarlarında yavaşça dökün. Orta kısımlar ıslanmasın. Miktarı saksı alt deliklerden bir iki damla su sızınca tamamdır.

Sulama

Sulama hassaslığı birçok hassas sukulentlerde olduğu gibi, aynıdır. 1- Şiddetli sıcaklarda ve 2- Çok serin ve soğuk zamanlarda kökleri topraktaki maddelere karşı fazlasıyla hassas olur. Bu zamanlarda bitki besini vermeyin. Sulamaları ise yukarıda besinli su ile sulamada anlattığım şekilde dikkatlice yapın. Normal sıcak, az sıcak ve hafif serin zamanlarda ise bol bol su dökerek sulayın. Saksı alt deliklerden bolca su süzülüp dışarı akıp gitsin. Sulama sıklığı ise yaz kış her zaman toprakta önemli bir kuruma oldukça.. Ama toprağın tamamıyla kupkuru hale gelmesini de beklemeyin. Bunlara çok dikkat edin. Düzenli gün aralıklarıyla sulamak yanlış ve zararlı olur.

Saksı-toprak değiştirme

Asla yapmayın. Çünkü zaten uzun yıllar yaşamaz. Fakat eğer en başta fazla küçük saksıda ise bu durumda çapı en fazla 12cm olan bir saksıya aktarabilirisiniz. Aktarma işinde küçük saksısından kökleri topraktan hiç dağıtmadan çıkarın ve o şekilde yeni saksıya gereken miktarda toprak karışımı ile yerleştirin.

Büyük saksı ancak çok sayıda fide dikecekseniz gerekir. Normalde tek fide için 12cm çapında saksı fazlasıyla yeterlidir.

Budama

Şart değil. Ama çok dallı ve sürekli yeni gelişimlerle mor güzellikleri arttırmak için budamanızı tavsiye ederim. 16-17cm uzayan dalların üst 8cm kısmını budayın. Böylece her dal en az 2 yeni taze dal uzatmaya girişecektir. Budadığınız parçaları ise küçük saksılarda köklendirip elinizden geldiğince çok kişiye hediye edin. Halk arasında yayılsın. Kim bilir belki bir şekilde siz mor kadife çiçeğinizi tamamen kaybettiğinizde dağıttıklarınızdan size geri dönüşler olur.

Mor kadife çiçeği çoğaltma

Fide üretimini kesip aldığınız dalları köklendirerek yapın. Zamanı yıl içinde her zaman uygundur ama en elverişli zaman ilkbahar ortası ile yaz sonu arası dönemdir.

En az 6cm, en fazla 10cm dallarını kesip alın. Sadece 3-4 gün suda bekletin. Sonra toprak kısmında anlattığım karışıma 8cm çapında saksılara tek tek dikin ve sulayın. Bulunduracağınız yerin şartları normal yetişkinleriyle aynı şartlar olmalıdır. Sorunsuz köklenir ve gelişirler.

Tek yaprak çeliği ile üretim (D) mümkünmüş ama ben başaramadım. Hep çürüdüler. Belki köklendirme toprağı sayesinde olabilir. Dallarından kolayca üretim mümkünken yapraklarla uğraşmayın bence.

Problemleri

Gynura aurantiaca ‘Purple Passion’ mor kadife veya kara sevda çiçeği güzel olduğu kadar çok da hassastır. Bakım bilgilerinde ne anlatmışsam her birini harfiyyen ciddiye alın.

Unlu bitlere karşı her zaman gözünüz üzerinde olsun. Ne zaman görseniz hemen o anda sirkeye bandığınız bir parça kağıt havlu ile o bitleri acilen giderin. İzi bile kalmasın.

Daha yaygın bir problemi ise aylar geçtikçe toprak ve sulama hatalarına karşı daha fazla hassaslaşmasıdır. En küçük bir hatada derhal dip kısmı olduğu gibi kararır, çürür. Bu yüzden dallarından ara sıra köklendirerek yedeklerini üretmeniz gerekiyor. Yani yıllarca yaşayacağını zannetmeyin. Belki en fazla 4 yıl yaşar. O ise dosdoğru bir bakım sayesinde mümkündür.