Ana vatanı güney-doğu Asya’dır. Doğada orman altı çürüntülü zemininde, kayalıklarda ve ağaçlar üzerinde yaşarlar. En çok doğal kireç taşı kayalıklarının çamurlu çukur ve çatlakları üzerinde, genelde gölgelik yerlerde bulunurlar.
Hemionitis arifolia, kalp yaprak eğreltisi küçük yapılı bir saksı süs bitkisi olarak kullanılır. Koyu yeşil ilginç yapraklarının güzelliği için yetiştirilir. Aslında daha çok teraryum, paludaryum ve riparyum gibi ortamlarda yetiştirme amaçlı tercih ederler. Zira havası yoğun nemli olmayan yerlerde açıkta ofis ve salonlarda sağlıklı kalması zordur.
Kalp yaprak eğreltisinin kısır ve kısır olmayan yaprakları olur. Kısırlar kalp biçimlidir ve yaprak sapları pek uzun değildir. Kısır olmayanlar okbaşı çiçeğinin yaprakları gibi şekillidir ve yaprak sapları daha uzundur.
Hemionitis arifolia, kalp yaprak eğreltisi
Yetiştirme, bakım
Hemionitis arifolia hem havadar hem havası çok nemli yerlerde (ısı da elverişli ise) hızlı büyür. Havadarlık az ise gelişimi çok yavaş olur ve duruma göre sağlığı tehlikeye girer. Direkt güneş almamalı ama bulunduğu yer kuvvetli aydınlık olmalıdır. Aslında sabah çok erken saatlerinin güneşini iki saat kadar direkt alsa çok daha güçlü ve daha sağlıklı gelişir.
Kalp yapraklı eğreltinin sağlıklı gelişimi için ideal ısı şartları 16C ile 28C dereceler aralığıdır. 13C dereceden daha serinde gelişemez. Şiddetli sıcak havayı sevmez.
Sık sık sulamak gerekiyor. Öte yandan fazla ıslak toprakta çürüyüp ölmeye de çok yatkındır. Bundan dolayı aynen ⇒ antoryum sayfamda anlattığım gibi toprak hazırlamalısınız.
Doğru toprakta olması şartıyla kalp yaprak eğreltisini her gün, gün aşırı veya en geç üç günde bir sulayın. Fakat sulamaya rağmen yapraklar pörsüyebilir. Sebep kalp yaprak eğreltisinin yüksek hava nemi ihtiyacıdır. Eğer hava çok sıcak ise veya normal sıcakta bile evin havasının nemi yetersiz ise pörsümeler olabilir. Çözüm için saksısından daha geniş bir saksı altı tabağı ayarlayın. İçine çakıl taşları ve su koyun (⇒ ayrıntılı bilgi). Saksının dibi suya değmemeli. Bu şekilde yaprakların ihtiyacı olan hava nemliliği sağlanmış olur.
Teraryumda yetiştiriyorsanız sulamayı teraryum usulü yapacaksınız.
Bitki besini olarak salon-ofis süs bitkilerine özel hazırlanmış ama genel kullanım (npk eşit ağırlıklı) sıvı bitki besininden kullanın. Dozajı mutlaka yarı yarıya düşük tutun ve sadece ayda bir defa verin.
Bu arada Hemionitis arifolia kalp yaprak eğreltisinin asitli toprakları pek sevmediğini belirtmeliyim. Nötr ya da hafif alkalinli topraklarda daha sağlıklı olacaktır. Bundan dolayı toprak karışımına ayrıca biraz mıcır karıştırsanız iyi olur. Oranı mesela bir su bardağı toprağa göre bir tatlı kaşığı dolusu mini taneli mıcır (veya en sertinden doğal kireç taşı kırpıntıları) uygundur. Bunun oranlamasında çok hassas ölçü gerekmez. Aşağı yukarı bu kadar.
Saksı yayvanca ve sığ olmalıdır. Pek fazla köklenmez. Gereğinden fazla derin saksı istemez.
Üretimi
Kalp yaprak eğreltisinin tam olgunlaşmış yapraklarının üst kısmında (yaprağın yaprak sapıyla birleştiği yerde) zamanla bir, iki veya üç tane mini soğancıklar oluşur. Bunlardan yeni fideler üretmeniz mümkündür. Toprağa gömmeyin. Sadece toprakla sıkıca temas ettirin. İlkin viyollerde (mini yüksük saksılarda) yeterince gelişip güçlenmelerini sağlayın.
Toprak yüzeyinde ilerleyen rizomlarını bölerek de ayrı saksılara çoğaltırsınız. Zamanı ilkbahar. Ayıracağınız her rizom parçasında en az bir yaprak ve en az bir yeni gelişmekte olan yeni yaprak uzantısı olmalıdır. Bu rizomları da toprağa gömmeyip belki yarı yarıya hafifçe gömülü gibi yerleştirmelisiniz. Yaprakların düz durması için kürdan vesaire şeylerle destekleyin.
Problemleri
Hemionitis arifolia sıkı toprakta çürüme riski yüksektir. Havadar, gözenekli, süzekliği mükemmel toprak hazırlamalısınız. Bitlenmelere karşı son derece dikkatli olmalısınız. Kalp yaprak eğreltinizin yapraklarının bitlenmesi durumunda kesinlikle ne kimyasal ne ev yapımı hiçbir ilaç kullanmayın. Yaprakları ıslak bezle silerek bitleri o şekilde giderin.
Hava nemi azlığına çözümü anlatmıştım. Ayrıca şöyle de yapabilirsiniz: Kalp yaprak eğreltiniz pörsüdüğünde üzerine fanus gibi bir şey geçirin. Bir iki saat içerisinde yaprakları dipdiri olacaktır. Acil durumlar için en ucuz şey yeterince büyük bir pet şişeyi ortadan keserek fanus gibi kullanmaktır. Ya da boş bir akvaryumunuz varsa onu kullanın.
Kaynaklar
Hemionitis arifolia – PlantUse
Tips On Growing Heart Ferns – Gardening Know How