Özellikleri
Jatropha integerrima Sütleğengiller (Euphorbiaceae) familyasından, güzel kırmızı çiçekleriyle ve şık görünümlü parlak yapraklarıyla iklimi uygun yerlerde beğenilen peyzaj bitkilerindendir. Bilimsel adından daha ziyade peregrina ismiyle tanınır. Ana vatanı Kuzey Amerika kıtasının güney-doğu açıklarında, Karaibler bölgesindeki adalardır (Küba vesaire). Boyu yerine göre 4 metreyi bulabiliyor. Gerekli uygun budamalarla tam bir ağaç şekli vermek mümkündür. Bahçelerde peyzaj amaçlı olarak ise, orta boy bir çalı gibi kullanımda, 2 metre boyda, sıkça dallanmalarla 3 metre genişlikte yer kaplar. Oldukça hızlı gelişir ve de fazlaca yan dallar verir. Buna göre budamalar gereklidir.
Türkiye şartlarında peyzaj amaçlı olamıyor. Zira -0C derece donmaları bile kaldıramaz (ancak ölmez de). Kış soğukları -4C dereceden fazla olmadıkça sadece dalları kurur. Ve ilkbaharda havalar ısınırken dipten yeni filizler geliştirmeye başlar. Dallar hızlı gelişir. Fakat bu durumda çiçek açması yaz sonunda önce gerçekleşmez. Bu nedenle kış aylarında dallarının soğuktan kurumaması için saksıda yetiştirmeli ve kışın donmayacağı kapalı bir yerde ilkbahara kadar dinlendirmelisiniz.
Jatropha integerrima ısı derecesi uygun olduğu sürece (ve yeterince gelişmiş dalları varsa) yılın her zamanında çiçek açar. Yaprak şekli değişkendir. Darca oval şeklinde olduğu gibi, limon yaprağı benzeri ve bazen biraz incir yaprağının andırır şekilde üç loblu da olabiliyor.
Tuzlu topraklarda sorun çıkmaz. Fakat eğer tuzlu, kireçli toprak söz konusu ise, kış sonunda çevresine hafifçe şeker gübresi serpmeniz ve yaz aylarında sık sık sulamanız gerekir. Normal topraklarda susuz kalmaya çok iyi dayanır ve zaten bu durumda sık sık sulamanız iyi olmaz. Deniz dalgalarının sıçrattığı tuzlu suyu ise yaprakları tolere edemez, zarar görür. (LL)
Fena zehirlidir. Bitkilerle uğraşan, ısıran çocukları ve hayvanları bu bitkiden korumalısınız. Kırmızı meyvelerini çocuklar iyi bir şey zannedip yemeye kalkışabilir. Dikkatli olun.
Yetiştirme, bakım
Peregrina bahçelerde tam gün güneşli yerleri sever. Veya günde en az 2 saat güneş ama çok güçlü aydınlık yerler de uygundur.
Evde yetiştirilebilir ama günde en az 3 saat direkt güneş yapraklarını etkilemelidir. Ayrıca yeri iyi havadar olmak zorunda.
Saksıda yetiştirmek için toprak: humuslu kara toprakları sever. Torf tek başına pek bir şey ifade etmez (gerçi markasına, kalitesine göre değişir). Orman kenarlarının yoğun karışık bitkili yerlerinden alacağınız en üst yüzey toprak idealdir. Bunu (veya torfu) hem ponza taşı hem iri taneli dere kumu ile harmanlamalısınız. Oranlar şöyle: 3 ölçü toprak + 1 ölçü iri dere kumu + 1 ölçü ponza taşı.
Sulama
Jatropha integerrima bahçeye dikili ise aslında sulamazsanız da olur. Fakat amaç güzellik olunca, elbette güzel görünümünü koruması ve düzgünce çiçekler açıp durması için susuz bırakmayın. Toprak kupkuru olup üzerinden bir hafta geçince bolca su ile sulamalısınız.
Eğer saksıda yetiştiriyorsanız: Dışarıda tuttuğunuz sürece yaz boyunca toprak üst yüzeyi tamamıyla kurudukça sulayın. Ama eğer evde tutuyorsanız, toprak üst yüzeyi kurusa bile, 10cm derine kadar da kupkuru olmadıkça sulamayın. Kışın serin yerde dinleniyorsa hiç sulamayın.
Bitki besini / gübreleme
Saksı bitkilerine özel, genel amaçlı bitki besininden (ilkbahar – yaz sonu arasında) tavsiye dozajın üçte birini her sulama suyuna karıştırın. Bahçeye yere ekili ise bu durumda sadece iki yılda bir, kış başında çevresinden toprağı çapalayıp toprağa gübre karıştırın. Eğer toprağınız kireçli ise kış gübrelemesinden başka ayrıca ilkbahar başında çevresini yine çapalayarak toprağa az miktar şeker gübresi karıştırmanız iyi olur.
Budama
İlkbahar başında ama soğuk günler geride kaldığında istediğiniz şekilde budayın. Nasıl isterseniz. Veya sadece güzelce şekillendirme amaçlı budayın. Bunun dışında, sonbahar başına kadar, hem çiçeksiz kalmış hem kötüleşmiş dalları her gördüğünüzde budamanızda bir sakınca yok. Ama geniş çaplı budamaları ilkbahar başında yapmalısınız.
Problemleri
Havasız evlere adapte olamaz. Yapraklarını döker. Süzek olmayan ve su tutuculuğu yüksek topraklarda gereksiz sulamalar çürütüp öldürür.
Jatropha integerrima üretimi
Dallarından köklendirmekle peregrina çoğaltılması gayet kolaydır. Zaman önemli: ilkbahar sonuna doğru, yaz sıcaklarının bastırmasından bir ay kadar önce başlayın. Dal çok körpe veya fazla yaşlı olmamalıdır. Genelde yarı olgun dalları daha elverişlidir. Kesip alınca kuruya yakın az nemli toprağa ekin, sulamadan bir hafta bekletin. Sonra sulayın. Mutlaka açık havada tutmak zorundasınız. En geç yaz ortasına kadar iyice köklenmiş ve gelişmeye bile başlamış olur.