Sarıkız çiçeği Primulaceae (Çuhaçiçeğigiller) familyasının Lysimachia nummularia adlı türüdür. Ana vatanı Avrupa kıtasıdır. Bu cinsin türlerini ve siklamen türlerini bir ara Molecular phylogenetics incelemeler sonucunda Myrsinaceae familyasına dahil etmeyi uygun gördüler. Fakat daha sonra bu tespitte hata olduğu anlaşıldı ve söz konusu cinsleri tekrar Primulaceae familyasına dahil ettiler.
Özellikleri
Lysimachia nummularia sarı kız çiçeği uzun ömürlü ve tüm yıl yapraklıdır. Sulak yerlerde çevreye fazlaca dağılma yayılma özelliği taşır. İncecik dalları süratle çoğalarak ve hızlıca uzayarak müthiş bir hızla çevreye yayılır. Toprağa değen dallar toprağa kök salar ve büsbütün güç kazanırlar. Hatta üst süte yığın halde gelişirler.
Sarı yapraklı ‘Aurea’ kültivarı gölgede yeşil yapraklı olur. Güneşte ise yaprakları sarı ve fıstık yeşili tonlarında olur.
Sarıkız çiçeği
Çiçek açması
Sarıkız çiçeği yaz aylarında yeterince direkt gneş alırsa bol bol sarı çiçekler açar. Böylece çok güzel olurlar. Çiçekler 2cm kadar geniştir. Fakat gölgede pek çiçek açmazlar.
Sarıkız çiçeği kullanım biçimleri
Geniş yüzeylerde kuvvetli bir yer örtücüdür. Her yeri deliksiz örter. Balkon saksılarında sarkıcı olarak yetiştirmeye uygundur. Akvaryumlara da uygun olduğunu söylerler. Fakat sürekli 7/24 kesintisiz hava akımlarına ve güneşe ciddi ihtiyaç duyan bir bitkidir. Bu yüzden iç mekanlara hiç uyumlu değildir. Dolayısıyla akvaryumlarda sağlıklı duracağını sanmıyorum.
Kışa dayanıklılık
Kış soğuklarına -40C dereceye kadar dayanır. -15C dereceye kadar neredeyse hiç zarar görmez. İklimi ılıman olan bölgelerde susuz kalmazsa fena halde istilacı gelişir. Kışın sık sık kar altında kalan yerlerde istilacılığı yoktur.
Lysimachia nummularia yetiştirme, bakım
Sarıkız çiçeği dış mekan süs bitkilerindendir. Evlerde ancak günün çoğu vakitlerinde hava akımlarına maruz kalırsa uygundur. Yoksa evlerde yaşayamaz, erir gider.
Güneşli yerleri sever. Tam gün veya yarı gün güneş, en kötü ihtimalle günde en az 2 saat direkt güneş ister. Gerçi bu kadar güneş çiçek açması için gereklidir. Yani aslında sarıkız çiçeği tam gölgeye de uyumludur.
Bahçelerde yer örtücü olarak kullanacaksanız hercai menekşe, yeni gine çiçeği, gazanya gibi kısa boylu bitkileri tamamıyla örtüp öldüreceğinden emin olun. Buna göre nereye nasıl dikeceğinizi iyi düşünün.
Sulama
Saksıya veya bahçeye sarıkız çiçeğini ilk diktiğiniz zaman üç dört hafta boyunca çok sık sulamanız lazım. Daha sonra sulama sıklığını toprak uzun süreli kupkuru kalmayacağı sıklıkta azaltın. Aslında suyu çok sever ama arsızlığını, istilacılığını zabt etmek için sulama sıklığını toprağın yeterince kurumasına göre ayarlayın.
Toprak isteği
Bahçelerde toprak seçmez. Sadece aşırı asitli veya aşırı kireçli olmamalı. Saksıda ise 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü arazi toprağı + 1 ölçü iri taneli dere kumu karışımı yapmanız yeterlidir.
Sarıkız çiçeği çoğaltma, üretim
Kökten ayırmayla ve basit daldırma yöntemiyle çoğaltabilirsiniz. Bahçe yüzeyinde yetişenlerde basit daldırma yöntemini zaten kendisi yapıyor. Ayırdığınız köklü parçaları bir yere ilk diktiğiniz zaman ilk haftalarda fazla sıklıkta sulamalısınız.
Ben de yaklaşık iki ay önce aldım. Yeri hiç güneş almıyor. Düzenli olarak suluyorum . Toprağı hiç kuru kalmıyor ama yine de hiç bir gelişme yok. Aynı şekilde duruyor. Neden olabilir?
***
Aynı tür bitki olduğundan emin misiniz? Alakasız birkaç türe de sarı kız çiçeği deniyor. Doğru bitki ise belki bulunduğu yerde ışık yetersizdir. Ve eğer yeri çok havasız ise bu da gelişmeye engel teşkil edebilir.
Benim sarıkızımın kışın üst kısmı kuruyor, baharda yeniden canlanıyor. Akvaryumda kullanıldığını bilmiyordum. Bu saksıda baktığım sarıkızı (hiç çiçek açmıyor, sanırım yarı gölgede olduğundan) akvaryumuma nasıl eklemeliyim? Bir adaptasyon sorunu yaşar mı? Bir kısmının su dışında kalması gerekir mi?
***
Evet soğuktan aniden sıcak su içine geçmesinde sorun çıkacaktır. Önce bir iki dal parçasını akvaryumun bulunduğu odada, su bardağında, sadece dip kısımları su içinde kalacak şekilde 15-20 gün tutun. Sonra akvaryuma bir şekilde yerleştirin (o ayrıntıları bana sormayın). Köklü olması hiç gerekmez. Tamamı su altında kalacak şekilde yerleştirmelisiniz.
Sarkan saksıda 60cm boyunda gelişmiş bir çiçek olarak aldım. Toprağını değiştirdim. Bir hafta içerisinde cansızlaşmaya başladı. Direkt güneş almıyor. Doğu cephesinde oda içerisinde bakıyorum. Neden olmuş olabilir? Toprağı değişirken bir miktar kökü ayrıldı. Acaba bu sebep olmuş olabilir mi? Yoksa direk güneş görmeli mi?
***
Benim bildiğim kadarıyla açık hava ve güneşli yerlerin bitkisidir. Ev içinde olabilecek türlerden değil. Sürekli hava akımları ister. Toprak değiştirmişsiniz. Bunun da kötü etkisi olmuş olabilir. Şurada açıklaması var: Toprağın kökleri zehirlemesi, yakması
Evde yetişir mi bu bitki?
***
Her gün sık sık açacağınız bir pencerenin tam yanında olması şartıyla evlerde yetiştirilebilir. Ancak kışın havasız sıcak evlerde bozulacaktır.
Evimiz güneşi çok görüyor ve her gün yarım bardak su döküyoruz aksatmadan. Buna rağmen aşağı sarkan yaprakları gün geçtikçe kurumaya ve soluk görünmeye başladı. İlk aldığımız günkü gibi canlı değil. Fazla güneşin etkisi olabilir mi? Ya da verdiğimiz su mu az?
***
Hemen dışarıya çıkarın. Ev ortamını sevmemiş. Zaten ev bitkisi olmaya uygun değil. Sulamanız hatalı mı değil mi şurayı okuyun: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Kuzeye bakan aydınlık balkonda yetiştirilebilir mi?
***
Evet.
Sarıkız çiçeğini kışın kapalı balkonda yetiştirebilir miyiz? Yapraklarını döker mi sizce?
***
Yazdan beri yavaş yavaş soğuğa alışırsa evet. Ama sıcak bir yerden alıp aniden soğuk yere koyarsanız hemen ölür.
Sarı kız çiçeğimi alalı bir hafta oldu. Çiçek açması için güneşe mi gölgeye mi koymalıyım?
***
Hiç fark etmez. Koyu gölge olmasın yeter.
Nasıl çoğaltabiliriz? Boyu bir buçuk metre uzadı. Bir de saksı değiştirirken neye dikkat etmeliyim?
***
Benim bildiğim kökten ayırmayla çoğaltılır. Yani eğer toprak altından gelen bol bol dallanmalar oluşmuşsa ve onun da üzerinden en az 6 ay geçmişse. Saksı değiştirirken köklerinin eski toprağından fazla ayrılmamasına dikkat edin. En iyisi kalıp gibi toprağıyla beraber çıkarmak ve kalıbı hiç bozmadan yeni saksıya yeni toprak ilavesiyle yerleştirmektir. Her tür bitki için bu inceliğe önem verin.
Arkadaşım hediye olarak getirdi. Salonumda iki günde bir suladım. Kökleri ve yaprakları sarardı. Artık gür biçimde kaplı değil. Saksıda baya seyreldi. Nasıl kurtarabilirim? Plastik saksıda dikili. Görsel olarak ayaklı beton saksıya konulmuş.
***
Hiç uğraşmayın çünkü bu bitki kapalı mekanlarda yaşayamıyor. 7/24 sürekli hava akımları istiyor.
Yeni aldığım sarı kız çiçeğinin dalını koparıp toprağa doğrudan dikmek suretiyle tutar mı?
***
Hayır tutmaz.
Bir hafta önce sarı kız çiçeği aldım. Cam balkonda duruyor. Kapısı sürekli açık. İki günde bir suluyorum ama soldu ve sarardı. Yavaş yavaş kuruyor. Bu bitkiye nasıl bakmalıyım?
***
Sürekli açık hava ister. İki günde bir sulamak gerekmez. Zaten toprağının özelliğine göre tam tersi bitkiyi çürütüp öldürebilir. Şurayı da okuyun: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Öğlene kadar güneş alan balkonumda sarkaç saksıda sarı kız çiçeğim var. Alalı 1 hafta oldu ama yaprakları yumuşadı. Balkonumun çok güneş aldığını da düşünerek kaç günde bir sulamalı?
***
İsterseniz günde iki defa sulayın. Hiç fark etmez. Ama mutlaka saksı alt deliklerinden dışarı su çıkmalı. Eğer daha az miktar su ile sularsanız o toprak zamanla zehir haline gelir ve bitkiyi öldürür.
Sarıkız çiçeğini alalı iki hafta oldu. Neredeyse her gün suluyorum. Yarı güneş alan mutfağımda duruyor. Kurumaya başladı ve soldu. Nasıl bakabilirim?
***
Ev içinde yaşaması imkansız bitkilerdendir. Çare yok. Dışarıda tutmak gerekiyor.
Benim sarıkızım dış terasta güneşi sevmedi. Yaprakları her gün sulamamıza rağmen soldu. Gölgede tutunca bütün yaz iyi gelişti saksıdan sarkmalar falan. Her gün su istedi malum sıcak iklim. Bu aralar sarkan dallarındaki yapraklar kurumaya başladı ama dibinden yeni sürümler veriyor. Sarkan kuruyan yapraklı dalları kesmem mi gerekiyor? Bir de çoğaltmak isteyenler için: 1-2 haftada suda kökleniyor onuda belirtmek istedim.
***
Akdeniz iklimi bölgelerinde yaz boyunca az güneşli veya direkt güneş almayan yerde tutmak lazım. Zaten bu yıl yaz olağanüstü sıcak geçti. Ayrıca çöl bitkileri bile o kadar sıcakta yanlış toprak yüzünden güneşten korusak bile şiddetli sıcakta bozulabilir. Tarihte görülmemiş rekor sıcaklar yaşadık. Normal bir durum değildi. Kötüleşen dalları kesmenizde bir sakınca yok. Sürekli kendisini yenileyen özelliği var. Suda köklenmesi bilgilendirmeniz için teşekkür ederim.
Sarıkız çiçeğini yol kenarında bir yerden bir yerden kopardım ve köklenmesi için bir vazoda bekletiyorum. Bu şekilde olur mu?
***
Açık havada, direkt olarak toprağa dikmelisiniz. Zaman olarak elverişli bir zaman. Birkaç hafta sonra toprağa kök salmaya başlayacaktır.
Önceki dönüşünüz için teşekkür ederim. Sarıkız Çiçeği kokulu mudur?
***
Hayır değil.
1 ay olmadı alalı. Güneş ve sürekli esinti alan bir noktada. Üstünde beyaz pamuklar oluştu. Neden?
***
Unlu bit denen parazitler musallat olmuştur. Şimdi ilaçlamaya gerek yok çünkü kışın soğukta tamamen yok oluyorlar.
Sarıkız çiçeğini köyümüzde ki bahçeme yer örtücü olarak dikmek istiyorum kapanmasını istediğim bir yamaç var. Kışın -20’leri görür yazın da sıcak güneşli burada yetişir mi kar altında ölür mü?
***
Karda kışta çok fazla zarar görmez ama yaz aylarında susuz kalmaması lazım. Veya susuzluğa ve soğuğa dayanıklı olan sedum türünü tercih edin. Sayfası: https://azbitki.com/sedum-spurium/