Allium schoenoprasum Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika kıtalarının doğal bitki örtüleri arasındadır. Bizdeki isimleri yaprak soğan ve frenk soğanıdır. Didim’de boş arazilerde zaman zaman görüyorum. Burada ilkbahar ortasından itibaren kuraklık hakim olduğundan, yazın kurur. Önce yapraklar gider. Çiçek sapı ve güzel mor çiçekleri biraz daha dayanır.
Soğanları küçüktür. Şiddetli soğuk olmadıkça bütün yıl yapraklıdır.
Toksik etkisi: Kedilere, köpeklere ve atlara (eğer yerlerse) ciddi zararları olur. İnsanlara hiçbir toksik etkisi yoktur. Bilakis, frenk soğanı insan sağlığına pekçok açıdan büyük faydalar sağlar. İyi bir C vitamini sağlayıcısı, iyi bir antioksidan, kalp-damar sistemine faydalı ve hazmı kolaylaştırıcı etkileri var.
En önemli özelliği: Eşsiz lezzeti ve aroması ile mutfak/lezzet sanatlarında olmazsa olmaz yeşilliklerden hatta başta gelenlerden biridir. Bizim mutfak kültürümüzde yeri olmaması büyük kayıp. Bunun lezzeti, taze soğan yapraklarının adeta rafine edilmiş, güzelleştirilmiş, üstün, ince, değerli hale getirilmiş hali gibidir. Yiyeceklere değer katar.
Kış soğuklarına -40C dereceye kadar dayanır. Kışın pek soğuk olmayan yerlerde bütün yıl yeşil yapraklıdır. Uzun süre güneş alan yerleri sever.
Özel yetiştirmek kolaydır. Yeter ki susuz bırakmayın. Mutlaka güneş ister. Susuz bırakmazsanız kışa kadar tekrar tekrar yapraklanır. Ara sıra çiçek açar (ilkbahardan yaz başına kadar çiçek açma dönemidir). Süzek, orta verimli, pH açısından ise nötr civarında toprakları sever.
Frenk soğanı (Allium schoenoprasum) çiçekleri oldukça güzel görünümlü, pembemsi mor renktedir. Arıları ve pekçok faydalı böcekleri bahçenize çekecektir. Bir çiçek sapının tepesinde pekçok sayıda mini çiçekleri top haldedir. O kadar güzeldir ki sırf süs bitkisi olması amacıyla bahçelerinde yetiştirenler var.
Güneş alan mutfaklarda pencere yanında küçük saksılarda yetiştirmeye uygundur. Mesela nane gibi, bundan da bütün yıl ihtiyacınız olan her zaman yapraklarından alırsınız.
Üretim, çoğaltma: Allium schoenoprasum tohumları ilkbaharın fazla serinlerinde çimlenir. Kışın fazla soğuk olmayan yerlerde tohumları sonbahar serinleri başlarken ekseniz daha iyi olur. En geç kış sonunda yapraklarını uzatmaya başlarlar. Ayrıca, soğanlarından da çoğalırlar. 3 yılda bir bölmeniz gerekir.