Bu türün eski bilimsel adı Gaura lindheimeri idi. Şimdi artık Oenothera lindheimeri olarak değişmiş olsa da halk arasında gaura ismi kalıcı olmuş durumda.
Özellikleri
Bir bahçe bitkisi olan gaura çok sıcak yaz günlerinde bile ilkbahar güzelliklerini andıran çiçekli dallarıyla ferahlatıcı görüntü verir. Balkon ve teras saksılarında yetiştirmeye de gayet uygundur.
Gauranın birçok kültivarı türetilmiş. Çiçekleri genellikle pembe ve beyaz arası çeşitli tonlarda olur. Pembe çiçekli çeşitlerinin çoğunda yeni filizleri ve tepe dalları kızıl renkte olur. Yapraklar olgunlaştıkça yavaş yavaş gümüşi yeşile dönerler. Boyları bakım şartarına göre 40 cm ile 1,5 metre arasında değişir. 2 metreyi de bulurlar. Fakat gaura yetiştirmede makbul olan şey boylarının kısa kalmasıdır. Bu ise yerlerinin çok uzun süre güneş almasına sulamayı seyrek tutmaya bağlıdır.
Az güneşli yerlerde çiçek açması yaz sonuna kalır. Dolayısıyla gölge yerlerde yetiştirmeye çalışmanın bir anlamı yoktur.
İklim uyumu
Gaura Akdeniz iklimine (şiddetli sıcaklara ve kurak yaz aylarına) en uygun bitkilerdendir. Kışa dayanıklılığı -20C derece dolaylarındadır. Kışın bundan daha şiddetli soğuk olmayan karasal iklimli yerlere de uygundur.
Gaura yetiştirmek özen ister
Yukarıdaki bilgilere göre yetiştirme ve bakımı kolay gibidir. Ama kısa boyda tutmak ve bolca çiçek açmasını sağlamak zordur. Bunun için 1- yeni fide dikmede 2- eskiden kalmaların kış sonu bakımında aşağıdaki gereklilikleri yapmalısınız.
Yeni fide dikerken
Yer seçimine dikkat edin. Günde en az 5 saat kesintisiz güneş alması şart. Gaura fidelerini 60cm aralıklarla dikmelisiniz. Çünkü çok sayıda dip dallanmalar yaparak epeyce fazla yer tutacaklar. Fidelerin uçlarını koparın. Bol bol yan da vermeye başladıktan itibaren sadece toprak tamamıyla kupkuru oldukça, hatta körpe dallarda porsüme gördükçe sulayın.
Geçen yıldan kalanlar
Kış sonunda tüm dallarını dipten budayın. Dibini, çevresini çapalayın. Tam dibinin 25-30cm uzağından çevresine çok az miktar gübre toprağa karıştırın. Bolca sulayın. Yeni sürgünler uzarken 20cm olduklarında üst yarısını budayın. 10cm kalmalılar. Yeni dallar uzamaya başladığında sulamayı bırakın. Sadece pörsüme gördükçe sulayın.
Gaura bakımı bu kadar. Başka bir şey yapmanıza gerek yok. Yeni dallar hızlıca uzar ve tümü çiçek açar. Sadece ara sıra budama gerekiyor. Yani çiçeksiz kalmış dallarını 10cm kalacak kadar dipten kesin. Gauralar sonbaharda havalar soğuyana kadar sürekli gelişim gösterir ve sürekli çiçek açar dururlar.
Toprak
Bahçelere dikili olunca toprak seçmez. Yalnız, fideleri dikmeden önce toprağı derinden çapalayın ve çok az miktar gübre toprağa karıştırın.
Saksıda gaura yetiştirme
Gaura her ne kadar sıcak ve güneş bitkisi olsa da ısınan saksılarda kötüleşirler. Bundan dolayı mümkün mertebe büyük saksı kullanın. Ayrıca saksılarda mutlaka doğal arazi topraklarından kullanmalısınız. Bitkilerin sağlıklı geliştiği bir bahçeden ya da toprağı verimli olan bir tarladan toprak alın. Saksıda en önemli şart toprağın ağır killi olmaması gerekliliğidir. Toprak ağır killi ise dere kumu karıştırmalısınız. 1/3 oranında yeterli olur. Saksıda diğer bakım istekleri için yukarıdaki bilgileri okuyun.
Gaura çoğaltma, üretim
Gaura üretiminin en kolay yolu kış sonunda tepe çeliği ile çoğaltmaktır. Kış sonu – bahar başı döneminde ilk gelişen körpe dallardan en az 10cm, en fazla 15cm uzunluğunda tepe çelikleri alın. Doğrudan kalıcı olacakları yerlere 60cm ara ile dikin ve sulayın. Kısa sürede köklenerek hızlıca dallanıp budaklanırlar. Gür gelişim görene kadar sulamayı ihmal etmeyin. İlkbahar başında sulamak yaz sulamasından daha önemlidir. Dipten dallanma çok az oluyorsa tepelerini koparın ki fazlaca dallanıp budaklansın. Gelişim çok hızlı olur. Bu sayede ilkbahardan kışa kadar sürekli gelişimde ve sürekli bol bol çiçeklenmede bulunurlar. Bu işin önemli bir püf noktası var: Kıştan sonra ilk gelişen dallar yeterince uzar uzamaz hemen tepe çeliği almak.. Biraz gecikirseniz aynı performans söz konusu olmayabilir.
Tohumla üretimi de mümkündür. Zaten gauralar bahçelerde tohumlarını çevreye hatta birkaç metre uzağa yayar ve çevrede kendiliğinde gaura fideleri peyda olur. Gerekirse onları sökerek uygun yerlere dikersiniz.
Tohumları özel olarak ekecekseniz ya sonbahar sonunda ya da kış sonuna doğru, ilkbahardan yaklaşık bir ay önce ekmeni gerekiyor. Çünkü gaura tohumları çimlenmek için biraz kış üşümesi ister. Sonra ilkbaharda havalar ısındığı zaman kolaylıkla çimlenir ve büyümeye başlarlar. Uzadıkça tepelerini koparın. Dipten dallanmalar iyice çoğalana kadar tepe kırkmayı ve sulamayı ihmal etmeyin.
Problemleri
Gauralar aslında bir iki püf noktasına dikkat ederseniz neredeyse tamamıyla sorunsuz bitkilerdendir. Tek sorun ilkbahar bakımında düşülecek hataların yaz boyunca sağlıklı gelişimi azaltacak ve çiçek verimini düşürecek olmasıdır.
Gölgeli veya az güneşli yerlerde fazla uzar ve pek çiçek açmaz. Bunun çözümü yok. Anca yaz sonunda çiçek açarlar. Yani en başta yer seçimine dikkat edin.
Güney cephede duvar kenarlarına gaura diktim dikmemden sonra bütün yaprakları çiçekleri soldu. Ölü gibiler. Sulamak onları toparlamadı. Bütün dallarını yarı yarıya kestim. Sizce canlanırlar mı? İnternette peynir, yoğurt suyunu çiçek diplerine dökün canlandırır yazıyor. Bilginiz var mı?
***
Kökleri zarar görmüşse bu yüzden cansızlaşmışlardır. Ya dikerken hata ettiniz ya da gübreli toprak kullandıysanız gübre kökleri yakmıştır. Dalları kesip azaltmakla iyi etmişsiniz. Akşamdan akşama bol bol su dökün. Yakında canlanırlar. İnternette abuk sabuk tavsiyeler her geçen gün artıyor. Bunu Amerikalılardan öğrendiler. Birileri insanlarla dalga geçercesine yalan üstüne yalan uyduruyor. Amaçları takipçi sayısını arttırmak. Hiç birine inanmayın. Vaktinizi verip okumanız bile büyük hata.
Siz gübre deyince aklıma geldi, gauraları diktiğim yer sokak kedilerinin sürekli dışkıladığı bir yerdi. Belki de toprakta fazlaca kedi dışkısı olduğundan gauralar zarar gördü. Bu toprağı normalleştirmek için sanırım tek yol bolca sulamak olacaktır. Ne dersiniz?
***
Sürekli dışkı ve idrar o toprağı bitkilerin yaşayamayacağı hale getirmiştir. Çok nadir bitkiler (genelde yabani otlardan bazıları) öyle bir toprakta yaşayabilir. Temiz bir yerden kazıp birkaç kova toprak alın. Sonra oranın toprağını kazarak alıp atın ve temiz toprağı oraya yayın. Sadece sulamayla halledilemez. Yılların birikimi var. Felaket derecede kötüleşmiştir.
Merhaba ben gauralarımı çok güzel coğaltabildim ama tek sorun hepsi beyaz çıkıyor. oysa benim gauralarım hepsi pembe idi.
***
Problem nedir bilmiyorum. Gauralarda da oluyor mu bilmem ama pembe çiçek açan bazı bitkiler toprakta alkalinlilik seviyesi yükselince açık pembe çiçek açarlar. Beyaz yakın pembe bile olabilir. Asitli toprakta tam tersine koyu pembe çiçek açarlar. Yani belki sebep toprakla ilgili olabilir.
Merhaba gauramı ağaç dibine diktim. Köklenmeleri güçlü ve yayılıcı mı? Ağaca zarar verir mi?
***
Hayır ağaca hiç zarar vermez ama ağaç ona gölgesiyle biraz zarar verir. Şöyle ki yeterince güneş almazsa boyu fazla uzuyor ve yaz sonundan sonra çiçek açmaya başlıyor. Ama uzun süre direkt güneş alırsa en geç yaz başında çiçek açmaya başlar.
Sebze bahçemin kenarındaki duvarıma set ve çit görevi görsün ve hoş bir görüntü olsun diye dikmek istiyorum. Sebze bahçemin yanında zeytin fidanlarım da var. Gaura kökleri sebzelerime ve zeytin ağaçlarıma herhangi bir zararı olur mu? Zararlı böcekleri çeker mi? Toksik bir etkisi var mıdır?
***
Hoş bir görüntü verebilir ama bildiğimiz anlamda çit bitkisi olmaya uygun değil. Köklerinin zarar verici özelliği yok. Zararlı böcekleri çekmez. Yıllardır güneşte ve gölgede bitlendiklerini hiç görmedim. Toksik etkisini bilmiyorum. Olsa bile zararını görmeniz için yemeniz gerekir. Zaten yeme amaçlı değil sadece süs amaçlı kullanılır.
Bu sene kış sonu gauralarımızı 15cm kalacak şekilde budama yaptık ama kurtaramadık malesef. Ankara için doğru zaman ve doğru budama şekli nasıl olmalıdır acaba? Yoksa mevsimlik gibi mi düşünmeliyiz burada?
***
Zaten kışın ölmüşler. Boş yere budamışsınız. Kışın ölmeleri ise soğuğun kolayca dip kısmına ilişmesidir. Soğuktan korumanın budama ile ilgisi yok. Sonbahar sonuna doğru dip kısmını 15-20cm yüksekliğinde kuru yapraklar, saman, toprak vesaire karışımıyla iyice örtün. İlkbaharda açın ve istediğiniz şekilde kısaltın.
Gaura bitkisinin kök yapısı nasıldır? Otomatik sulama hattı 30-40 cm derinde. Yer planlaması nedeni ile hattın üzerine ekmek zorunda kalıyorum. Tesisata zarar verir mi?
***
Hiç zarar vermez. O kadar çok ve güçlü kökleri olmuyor.
Gaura gibi hem bütün yaz çiçeklenip hem susuzluğa dayanıklı hem de toprak seçmeyen başka cefakâr bitkiler önerebilir misiniz?
***
En güzeli, en uygunu zakkum. Ayrıca Meksika petunyası var. Biraz küçük bitkilerden ise gayret çiçeği en başta gelir. Gazanya da olabilir ama o yaz sıcaklarında biraz güçsüzleşiyor. Bir de buz çiçeği var.
parkta gördüğüm gaura’dan koparıp, hemen toprağa diksem (köksüz, çelik yöntemi) Bodrum iklimine göre Ağustos sonu zamanı yani şu mevsim doğru olur mu?
***
Bilmiyorum ama deneyin. Bu işi esasen kış sonunda veya ilkbahar başında taze ve güçlü gelişim gösteren tepe dallarından yapacaksınız. Çabucak köklenir ve müthiş bir coşkunlukla sayısız dallar geliştirir.
Bugün gaura bitkisinin gölgeden güneşe gören yere taşımak istiyorum.
***
Geç kalmışsınız. Gölgede olması yanlış.
Kestiğimiz çelikleri ilk küçük bir saksıya eksek 1 ay sonra tutunca asıl yerine eksek olur mu ya da sonbaharda yerine eksek?
***
Hayır hemen kalıcı yerlerine ekmelisiniz. Gerçi biraz geç kaldınız ama hala uygun zamandır diyebilirim.
Kırmızı gavura bakmıştım ve de 30cm bolu benim yerim için olabiliyor. Varsa adet fiyatı lütfen.
***
Gülay Hanım burada hiçbir şekilde üretim-satış işleri yapılmıyor.
Gaura fidesini bahçeye dikmek için en uygun zaman nedir acaba? Şimdi diksek kışın ölür mü? Bahara kadar saksıya mı dikmeliyiz?
***
Şimdi fidesi ekilecek bitkilerden değil. Ama maden elinize geçmiş, direkt bahçeye ekin.
Ben deneme amaçlı sizin tarif ettiğiniz şekilde çelik ektim. Ektim ama saksıya, şehir merkezinde oturduğum için bahçemiz uzakta. Şimdi onlar tuttu çiçek açtı. Çok güzeller maşallah. Yerlerine ne zaman eksem doğru olur.
***
Bahçeniz uzaktaysa uzaktaki bahçede olmasının bir anlamı yok. Çünkü süs bitkileri her an göz önünde olması içindir. Sebze meyve değil ki ara sıra gidip hasat edesiniz. Saksıda kalsınlar. Kışın kururlarsa ilkbahar başında yeni dallar bulup köklendirirsiniz.
Bugün ilk defa gördüğüm gaura çiçeğini beğenip aldım. Saksıda, biraz bakımsız. Üstünde çiçekleri olmasına rağmen kuru dalları var. Hemen yerine ekmeli miyim? Donlarda zarar görür mü?
***
Hemen bahçeye ekin. Gaura saksıda olmayı sevmiyor. Oranın kış soğuklarına dayanır diye biliyorum.
Gaura mezar üzerine dikmek için uygunmudur? Yakınlarında ağaç yok. Ne sıklıkta ekilmeli? Bu günlerde ekilebilir mi?
***
Gayet uygundur. Bu zamanda değil kış sonunda ekseniz daha iyi olacak. Sıklığı ise, 40cm aralık iyidir.
Elimde 5-15cm arası 10 adet fidem var. Bahçeye ekmek istiyorum. Ancak şu an doğru zaman mı yoksa kışı geçirmek için bir öneriniz olur mu? Dikecegim yer aslında öğleden itibaren sürekli güneş alan bir alan. Otomatik sulama olduğu için çiçek açmasını etkiler mi bilemedim. Fazla sudan hoslanmadığını belirtmişsiniz.
***
Hemen şimdi ekebilirsiniz ama düzenli otomatik sulanan yerler pek iyi değil. Susuz kalmayınca çiçek açmak yerine sürekli uzar giderler. Bu gerçi çeşitlerine göre değişiyor. Mesela bendekilerden beyaz çiçeklisinin çiçek açmama problemi yok. Diğerleri ancak biraz besleyici toprak ve su sıkıntısı sayesinde çiçek açıyorlar. Yani toprağın niteliği de önemli. Yıllarca hiç gübrelenmemiş topraklarda nasıl gelişim göstereceği şansa kalmıştır.
Saksıda bakmak istiyorum uygun müdür? Getirdikten sonra bütün dalları kurudu ne yapmalıyım?
***
Tamamıyla ölmüş olma ihtimali yüksek. Zaten bunları saksıda en fazla bir yıl canlı tutabilirsiniz. Bahçede ise en yüksek ihtimalle beş yıl yaşarlar. Ama bahçede kış sonunda dallarından yenilerini üretmek çok kolay. Kendiliğinden çevreye yayılan tohumlarıyla sürpriz fideleri de oluşup durur. Sadece, kendisi yani bir kök bitki olarak, yıldan yıla hassaslaşıyor, her an ölüp gitme özelliği var. Bu yüzden genç ve dirençli yeni fidelerini her yıl üretmeniz lazım ki kaybetmeyesiniz. Elinizdeki yaşıyor mu, pek sanmıyorum. Sürekli açık havada tutun ve toprağı kupkuru olmadıkça sulamayın. Eğer sağ kalırsa, ilkbaharda yeni filizler uzarken onlardan birkaçını yukarıda konu içinde anlattığım gibi kesip alarak başka yerlerde köklendirin.
Gaura bitkim agacın altında gölgede kaldı. Yorumlarınızı okudum sizin dediğiniz gibi boyları fazla uzadı çok geç çiçek açtı. Yerini değiştirmek istiyorum. Konya ikliminde hangi ayda yapmalıyım?
***
Nisanda yapmalısınız.
Benim ektiklerim çok güzel olmuştu kuru dalları vardı çok budamak için Mart sonunu bekliyorum fakat hep dalların orta ve üst kısımlarından yeşermeye başladı ne yapsam Şubat 24 budasam olur mu şimdi?
***
Sizin oraya göre mart sonunu bekleyin. Köklerine iyice can gelmesi lazım.