Orostachys boehmeri

15 türü olan Orostachys cinsinin birkaç türü birbirlerine çok benzer. Uzak Doğu ile Orta Asya arasında bulunurlar. Orostachys boehmeri onlardan sadece biri. Bu türlerin arasındaki farklılıklar yaprak şekillerindeki ve renklerindeki küçük ayrıntılardan ibarettir. Chinese dunce’s cap adı verilen Orostachys iwarenge yaprakları daha bir geniş ve sık, grimsi/mavimsi renktedir. Orostachys malacophylla yeşil yapraklı ve diğerlerinin iki üç misli daha irisidir. Orostachys furusei ise hepsinin en küçüğüdür. Buz yeşili yaprakları hem grimsi hem de yer yer kahverengi gibi renklenmeler gösteren mini mini bir türdür. Söz konusu türler birbirine karıştırıldığı gibi bazı türler bir diğerinin varyetesi gibi, alt türü gibi kabul edildiği de oluyor. Ayrıca her birinin çeşitleri vardır.

Özellikleri

Küçük yapılı bir bitki olan Orostachys boehmeri rozet gibi dağılım gösteren yapraklarıyla mini göbek lahanaları andırır. Dondurucu soğukta kapalı ve küçülmüş, normalde açık ve geniş gibi şekil alırlar. Rozetler küçük, ortalama 5cm çapındadır. Don olaylarından etkilendiğinde merkeze doğru iç içere geçerek kapanırlar ve küçük bilyeler gibi görünürler. Donmanın etkisiyle en dış yapraklarda kurumalar olur.

Hızlıca yavrulayarak çevresinde koloni oluşturur. Dipten çevreye uzayan incecik soluk açık yeşil renkte sürgünler 10-15cm kadar uzayıp uçlarından yapraklanarak yeni rozetler oluştururlar (yani yavru fideler verirler). Bunlar hızlıca kendi köklerini toprağa salar ve ayrı bir bitki gibi hayatlarına devam ederler. Yeterince güçlenenler de çevreye sürgünler uzatarak uçlarında kendi yavrularını oluşturur. Böylece tek rozetli bir bitki çevresinde en geç iki yılda kalabalık bir koloni oluşturmuş olur.

Saksıda yetişenler iyice gelişip çoğaldıklarında sanki sarkıcı bir bitkiymiş gibi yeni fideler sapların ucunda sallanır şekilde saksı çevresinde sarkık dururlar.

Orostachys boehmeri ya da benzeri bir Orostachys türü.

Yetiştirme, bakım

Her bir rozet ya ikinci yılında ya da üçüncü yılında çiçek açar ve ölür. Bu yüzden bitkinizin küçük yavrularının tümünü eşe dosta dağıtmayın. Yoksa sizinkilerin tümü çiçeklendiklerinde öleceğinden tamamıyla kaybetmiş olursunuz. Bir daha bulmanız zor olur.

Orostachys boehmeri toplu halde rozet gibi çevreye yönelik yapraklarıyla gelişirken çiçek açacağı zaman gelişimi gövde yükselmesi şeklinde devam eder. Yükselen dalda yukarı doğru küçülen yapraklar arasından çiçekler açar. Rozet yapraklardan itibaren yükselen, baştan aşağı çiçekli 15cm bir çiçek sapı ile her bir Orostachys boehmeri bitkisi uzaktan bakıldığında uzunca bir koni şeklinde görünür.  Bu görünümden ötürü bitkinin İngilizcedeki yaygın adı Dunce’ cap‘tır. Manası ise ahmak şapkası. Eskiden ilkokul çağındaki çocuklar derslerde fena başarısız olduğunda ceza olarak kağıttan dar-uzun koni biçimli bir şapka başlarına geçirilerek bir kenarda bekletilirmiş. işte o şapkaya dunce’s cap deniyor. Şimdi doğum günü kutlamalarında başlara geçirilen sivri uçlu uzun şapkaların benzeri ama süslü değil.

Esas gelişimi serin ve soğuk havada olur

Orostachys boehmeri kış soğuklarına neredeyse -30C dereceye kadar dayansa da sıfırın altında soğukta bırakmamalısınız. Çünkü donmalarda gelişimi durur. Yapraklardan çoğunu kaybeder. Uç yapraklarını mini bir göbek lahana gibi iç içe kapayıp kış uykusuna çekilir. Ama donmaktan korursanız, ara sıra sadece bir iki saat kısa süreli -6C derece gibi soğuğa maruz kalsa bile güzelce gelişimine devam eder. Sağlıklı gelişimi için ısı sıfır (0C) dereceye düşmemelidir. 9C ile 23C dereceler arası serinde hızlı gelişir.

Yıl içinde gelişim gösterdiği süre karasal iklimde daha uzundur. Buralarda sadece yaz ortasında kısa bir süre dinlenmede kalır. Deniz etkisinde olan yerlerde gece ısısının yüksek olduğu gün sayısı çok fazladır. Bazı yerlerde haziran ortasından eylül sonuna kadar sürebiliyor. Bu takdirde hızlı gelişimine kalan süre daha azdır ama kışın donmalar yüzünden uykuya girmezse açığı hızla telafi edecektir. Yazın şiddetli sıcaklardan kötü etkilenmez. Sadece gelişimi durur ve rengi açılır o kadar.

Güneş ihtiyacı

En az 5 saat direkt güneş ister. Özellikle serin ve soğuk aylarda gerekiyor.

Toprak

Besleyiciliği düşük, gübresiz ve suyu hızla süzdürür özellikte olmalı. İri taneli dere kumu ve torf toprak eşit oranlarda karışım yapın. Karışımda dere kumu ya da ponza taşı olması şart. Toprak olarak ise maki süprüntüsü veya torf toprak herhangi birini kullanın.

Sulama ve bitki besini verme

Sadece toprak kupkuru oldukça sulayın. Gelişim göstermedikleri zaman toprak kupkuru olsa bile daha fazla uzun süre susuz bırakın. Esintiler kuvvetli değilse sularken yaprakları ıslatmayın.

Bitki besini genelde gerekmez ama gelişim gösterdiği zamanlarda her üç sulamada bir, salon bitkilerine özel (NPK eşit ağırlıklı) veya sukulentlere özel bitki besininden dozajını üç-dört misli düşük ayarlayarak verirseniz iyi olur.

Üretimi

Orostachys boehmeri zaten sürekli çoğalan bir bitkidir. Her biri kendi çevresinde yeni fideler üretir durur. Bunlardan her bir fideyi ayırırken ana ile bağlantısını (toprak altında kalmışsa bulmanız lazım) fideye mümkün olan en yakın yerinden kesin. Sonra ayırdıklarınızı istediğiniz uygun yerlere dikin. İlkin uzun müddet sulamamak lazım.