Özellikleri
Mini yapılı, yuvarlak şekilli bir kaktüstür. Boy 4cm kadar, genişlik (çap) 5cm kadar olur. Gövdesi köşeli değildir. Ananas meyvesinin dış yüzeyi gibi gövdesi loblardan oluşur. Her bir lobun üzerinde minicik bir balık kılçığı gibi veya minicik bir iğne yapraklı dal parçası varmış gibi kısa çizgi bir hat üzerinde kısacık dikenleri olur. Toprağın derinine kazık kök uzatır. İlkbahar ikinci yarısında magenta rengi çiçekler açar. Çiçekleri kaktüsün kendisinden biraz büyüktür. Sürekli yavrulayarak koloni halini alır ve esas güzelliği çoklu haliyledir.
Habitat
Söz konusu kaktüs Sulcorebutia rauschii Bolivya’nın biraz güneyindeki başkent Sucre civarlarına aittir. Burası tropikal iklim kuşağında olmasına rağmen subtropikal iklim kuşağına biraz yakın olup karasal iklim ve yüksek rakım yerler olması dolayısıyla tropikal iklim görülmez. Yüksek rakım subtropikal iklim hakimdir (Wikipedia- Sucre climate). Dolayısıyla az da olsa kış soğukları görülür. Kışın -1C ila -3C derece gibi hafif don olayları yaşanır. Alanya gibidir diyemeyiz çünkü yüksek rakım yerler olduğu için yaz boyunca gece saatleri Alanya’da olduğu kadar sıcak geçmez. Hem gündüz saatlerinde de şiddetli sıcak olmaz. Sucre’de yaz sıcakları genellikle 32C derecenin altında kalır. Ayrıca kış ayları kurak, yaz ayları yağmurlu geçer.
Yetiştirme, bakım
Çok kişinin yaşatamadığı Sulcorebutia rauschii kaktüsünü sağlıklı yetiştirmek istiyorsanız yukarıda anlattığım gibi ana vatanının iklim özelliklerini bilmek önem taşıyor. Hava akımlarına çok ciddi ihtiyacı var. Havasız, esintisiz yerlerde yaşayamaz, en azından gelişim göstermez. Hem havasız hem sıcak yerlerde çürür, ölür. Güneşli yerlerde yetiştirin. Yaz ayları çok fazla sıcak yerlerde ise şiddetli sıcak dönem geçinceye kadar direkt güneş almamalı ya da güneşi filtreleyin. Renklenmesi güneş ışınlarına bağlıdır. Rengi yemyeşil ise güneş az, fazla mor ise güneş fazla demektir. Ve güneşin fazla olması havanın da sıcak olmasıyla zarar verir.
Saksı ve toprak
Sulcorebutia rauschii cüssesine göre biraz büyük saksı ister. Derinlik önemlidir. Çünkü kazık kökünü derine indirmeyi sever. Saksıda toprak derinliği 20cm kadar olmalıdır. Özel kaktüs-sukulent topraklarına güvenmeyip benim tarif ettiğim gibi toprak karışımı yapın. Yoksa köklerine unlu bitler musallat olur ve kurtaramazsınız:
2 ölçü sade yapılı bir torf toprak + 1 ölçü 3mm-5mm iriliklerinde dere kumu + 1 ölçü zeytin çekirdeği- fındık iriliklerinde ponza taşı. Birbirleriyle karıştırıp harmanlayın.
Kaktüsünüzü saksıya, toprağa yerleştirdikten sonra dip (kök boğazı) çevresindeki toprağı 3cm derine kadar parmağınızla kenara çekip oraya 4-5mm irilikte dere kumu yerleştirin.
Sulama
Soğukta ıslak toprakta olması ve şiddetli sıcakta ıslak toprakta kalması kökleri çürütüp bu kaktüsü öldürür. Sulama yapacağımız dönemleri gece ısısına göre düşünmeliyiz. Sulcorebutia rauschii için sulama aralıkları ise, aşağıda belirttiğim güvenli dönemlerde toprak tamamen kurudukça acilen, korkmadan sulayın. Az güvenli zamanlarda toprak tamamen kuruduğunda birkaç gün gecikmeli olarak, saksının en kenarlarından yavaşça su dökerek korkarak sulayın. Sulamalarda mutlaka bir miktar su saksı alt deliklerinden dışarı çıkmalıdır. Daha az miktarda su ile sulamanız iyi değil. Güvenli olmayan zamanlarda ise hiç sulamamalısınız.
1. Güvenli dönem: Gece ısısının 14C ile 21C dereceler arasında olduğu dönemlerdir. Korkmadan sulayabiliriz.
2. Az güvenli dönem: En düşük gece ısısının 13C derece ile 10C derece arasında olduğu zamanlar (daha soğuk olmamalı). Ve yazın ise gece en düşük ısının 22C-23C olan zamanlar (daha sıcak olmamalıdır).
3. Tehlikeli zamanlar: Yazın gece en düşük ısı 23C dereceden aşağı düşmüyorsa.. Ve kışın en düşük gece ısısı 13C derecenin altında kalıyorsa.. İşte bu zamanlarda hiç sulamayın. Eskişehir vb yazın gece ısısının düşük kaldığı yerlerde yaz boyunca sulamaların hiçbir tehlikesi yok.
Kaktüslere özel bitki besininden ilkbahardan sonbahara kadar, suya karıştırma oranını yarı yarıya düşük tutarak vermelisiniz.
Kış dinlendirmesi
Sulcorebutia rauschii kaktüsünün soğukta, kupkuru toprakta dinlenme süreci yaşamaya ihtiyacı var. En az kasım sonundan şubat sonuna kadar. Veya ekim ortasından nisan sonuna kadar, yaşadığınız yerin iklim şartlarına göre kış dinlenmesi yaşaması lazım. Bu hem çiçek açması için hem de bol bol yavrulaması için gereklidir. Özellikle aralık ayı ortasından şubat ayı ortasına kadar bir damla bile su vermeyin. Kışın rüzgarları direkt almaması şartıyla -6C derece kadar soğuğa rahat dayanır. Ama eğer tam açık havada duruyorsa -3C dereceden daha fazla soğuğa maruz kalmamalıdır. Kış dinlenmesinin işe yaraması için üç ay boyunca 3C derece ile 9C dereceler arası soğukluk yeter. Sürekli değil, aralıklarla, ama ne kadar sık olursa o kadar iyidir. Daha fazla soğukluk gerekmez.
Aşılama
Kök çürümesine yatkın olan Sulcorebutia rauschii bu konuda hiçbir hassasiyeti olmayan kaktüs türlerine aşılanırsa iyi olur. Özellikle yaz aylarında gece ısısının fazla yüksek kaldığı yerlerde gereklidir. Karasal iklim bölgelerimizde aşıya pek gerek yok.
Zararlıları
Unlu bit, örümcek bit dadanmasına karşı gözünüz hep üzerinde olsun. Ayrıca gevşek-yumuşak yapılı topraklarda köklerine de unlu bitler musallat olur. Toprağını benim tarif ettiğim gibi yapmalısınız. Yaz aylarında gece ısısının fazla yüksek kaldığı yerlerde sulama yüzünden kök çürümesi olur. Bu takdirde hiç sulamayın. Korkmayın hiçbir zarar görmez.
Üretim
Sulcorebutia rauschii ya da esas adıyla Rebutia canigueralii subs. rauschii yavrularını ayırmakla çoğaltılır. En iyi zaman mayıs ortasıdır (karasal iklim bölgelerinde haziran ortası daha iyi). Ayırdıklarınızı önce 1 hafta tam açıkta tutun ki yaralı yerleri kupkuru kabuk bağlasın. Sonra saksısına kuru toprakla dikin ve birkaç gün sonra sulayın. Tohumlarıyla da üretimi kolaylıkla mümkündür. Mini fideleri ilk yılının yaz aylarında direkt güneşten korumalısınız.
Bende bundan vardır dışı birazcık buruşur.
Emeklilik hobisi olarak kaktüs yetiştiriyorum. Sulcorebutia ve diğer rebutia kaktüslerde sıkıntı yaşıyorum. Gayet sağlıklı görünen ve çiçek de açan sulcorebutiayı bu yaz kaybettim. Diğer rebutialar gövde gelişip yavru vermesine rağmen kökleri çok zayıf kalıyor. Bazen de çürüyüp telef oluyor. Toprak karışımlarını kendim hazırlıyorum. Diğer kaktüs türleri gayet memnun ve mutlu. Bunlarda ne gibi hata yapıyorum? Sulamada hata yapmıyorum. Kaktüslerim açık balkonda ve günde 3-4 saat güneş alıyorlar. Kök gelişimini nasıl teşvik edebilirim?
***
Her kaktüs aynı özellikte değil. Her kaktüs dünyanın aynı iklim özellikleri olan yerlerine ait değil. Genel olarak, çöl kaktüsü görünümündeki kaktüsler (daha doğrusu bunların çoğu) yaz boyunca yüksek gece ısısını pek sevmezler. Hele bu tür hiç sevmez. İstanbul’da gece serinliği yaz boyu pek mümkün değil. Mutlaka 16C – 20C derece aralığı gece serinliği ister. Eğer bu mümkün değilse, ki İstanbul’da açık hava şartlarında elbette mümkün değildir, o halde yaz boyu hiç sulamayın. Kök gelişimi ise kendi doğal özelliklerine göre olur. Zorlamayın. Hızlı gelişim istiyorsanız aşılama ile başarırsınız. İlgili sayfaları okumanız gerekli. Bakınız:
1- https://azbitki.com/yazin-sicakta-sulama-pesinden-olen-bitkiler
2- https://azbitki.com/kaktuslerde-asilama