Yılbaşı kaktüsü

Yılbaşı çiçeği (kaktüsü) genel olarak kış başı zamanında çiçeklenmeye başlar. Paskalya kaktüsü ise ilkbaharda çiçek açar.

Schlumbergera türü hibritlerinden bir yılbaşı kaktüsü, çiçekli halde

Yılbaşı kaktüsü çeşitleri Avrupa ve ABD’de çok büyük ticari öneme sahiptir. Büyük çapta seri üretimleri yapılır. En çok Noel öncesinde satışa çıkarırlar. Türkiye’de de çok eskiden beri popüler olan, modası geçmeyen klasik süs bitkileri arasındadır. Halkımız arasında yılbaşı çiçeği denir. Kaktüs olduğu düşünülmez.

Genel özellikler

Bunlar Cactaceae familyasından yani gerçek kaktüslerdendir ama bakım şartları tamamıyla farklıdır. Diğer kaktüsler gibi direkt güneş istemezler. Toprakları da oldukça farklı olmak zorunda. Yılbaşı kaktüsü (Schlumbergera) ve paskalya kaktüsü (Hatiora) cinslerinin birkaç türü, kültivar ve hibritleri bütün dünyada süs bitkisi olarak kullanılır.

Yaprak benzeri parçalar birbirlerini takip ederek gelişir. Her biri tek başına ana gövde gibi özellik taşır. Zircirleme birbirlerinden gelişmiş olan parçalar bütünü dal gibi özellikte olurlar. En uçtaki parçalar tomurcuk verir ve çiçek açarlar.

Habitat

Her iki cinsin ana vatanı Brezilya’nın güneydoğusunda tropikal – subtropikal geçiş bölgesindeki yoğun nemli dağ ormanlarıdır. Dolayısıyla kış soğuklarına biraz dayanıklı olup gündüz süresinin uzayıp kısalmasına duyarlı hareket ederek çiçek açmaya ona göre karar verirler. Ayrıca sis ormanı bitkileriyle ortak özellikleri var. Toprakta değil ağaçlar üzerinde yaşarlar. Hiç yağmur yağmasa bile her gece üzerinde oluşan çiğ tanelerinden su ihtiyacını giderirler. Fakat doğal yaşam alanlarında zaten yağmurlar bütün yıl bolcadır. Yaz sonunda ve sonbahar başında, yaz sıcakları dindiği zamanlarda biraz azalır ve sonra yine artar.

Yılbaşı kaktüsü (Schlumbergera)

Tür olarak birkaç tür, hibrit ve kültivarlarını sayabiliriz. Eskiden Türkiye’de yaygın olan, günümüzde ticari üretimi ve satışı yapılmayan yılbaşı kaktüsü türü Schlumbergera russelliana’dır. Bunun yapraklar parçaları sade yapılıdır. Halk arasında elden ele dolaşırlar. Başka türlü bulmak mümkün değil. Şimdi her yerde ticari üretimi ve satışı yapılan tür: Schlumbergera truncata’dır. Daha doğrusu bunun çeşitli kültivarları ve hibritleri. Bunların yaprak benzeri her bir parçası kıskaç gibi uzantılara sahiptir. Yılbaşı kaktüslerinin İngilizcedeki isimleri Thanksgiving Cactus, Christmas Cactus, Holiday Cactus, Zygocactus…

Yılbaşı kaktüsünün görünümü

Yılbaşı kaktüsü

Çiçek açma zamanı kış başıdır

Yılbaşı kaktüsünün çiçek açması için yaz sonundan itibaren dışarıda tutmak gerekir. Bulunduğu yer gölgeli olmalı. Gece saatlerinde üstlerine su serpin. Dışarıya 10 gün gibi bir sürede alışır.  Ondan sonra sık sık sulayın. Ekim ayında sulamayı biraz azaltın. Tomurcuklar ne zaman belirirse o zaman içeri almalısınız. İçeri aldığınızda toprak ıslak olmamalı ki ev havasına kolay alışsın. Ayrıca bulunduğu yer çok havadar (sık sık pencereden esinti alan bir yer) olmalı. Direkt güneş de almamalı. Yoksa bütün tomurcuklarını döker.

Paskalya kaktüsü

Paskalya kaktüsü

Paskalya kaktüsü (Hatiora)

Bunun genel cins adı Hatiora olup eski yaygın adı Rhipsalidopsis’tir. Birkaç türü var. En tanınmış türü Hatiora gaertneri (veya Rhipsalidopsis gaertneri). Yılbaşı kaktüsü gibi hibritleri filan yok. Birkaç farklı renkte çeşidi var. İngilizcede yaygın adı: Easter cactus.

İlkbaharda çiçek açar

Mart, nisan ve mayıs aylarında çiçek açar. Bunun için kışın çok kısa gündüzleri iyi algılaması ve biraz üşümesi gerekiyor. Sıfırın altında birkaç derece soğuğa dayanır (en fazla -5C ve kuzeyli rüzgarları direkt almamak şartıyla). İstanbul’da ve İzmir’de kuzeyli rüzgarları hiç almayan cephelerde dışarıda tutmalısınız. Soğuk camekanlı balkonlar daha uygundur. Kış sonunda veya ilkbahar başında tomurcuk verirler. Kışın fazla soğuk olan memleketlerde dışarıda değil içeride serin bir yerde tutun. Bu da mümkün değilse en az bir ay günün çoğunu karanlıkta geçirmesini sağlayın ve sulamayın. Daha sonra kuvvetli aydınlık, biraz güneşli, havadar bir yere alın. Hemen sulamayın. Yer değişikliği üzerinden on gün geçmesi lazım.

İkisinin arasındaki farklar

Paskalya kaktüsünün yaprak parçaları daha etli olur. Çiçeklerinin taç yaprakları daha fazla sayıda, daha ince ince parçalı. Yılbaşı kaktüsünün yaprakları fazla etli değil, daha ince ve çiçeklerinin taç yaprakları az sayıda ve daha geniş parçalı.

Yılbaşı kaktüsünün her bir yaprak parçasının ucunda, kenarlarında kıskaç gibi uzantılar var. Paskalya kaktüsünde yok. Fakat eski yılbaşı kaktüslerinde de yok. Bu durumda, paskalya kaktüsü diye en yaygın yetiştirilen Hatiora gaertneri türünde başlıca fark, yaprak parçalarının genişçe, neredeyse dörtgen gibi düzgün geniş yapılı ve kenarlarının kızılımsı renkli olmasıdır.

Yetiştirme, bakım

Yılbaşı kaktüsü de paskalya kaktüsü de aynı bakımı isterler. Gerçekte aynı ihtiyaçlara sahip bitkilerdir. Sadece çiçek açma zamanları farklıdır. Bu yüzden de sadece sonbaharda ve kış aylarında farklı muameleler gerekiyor. Yukarıda her iki tür için yazdığım çiçeklenmeleri paragraflarına bakın.

Genel ihtiyaçları

Çiçek yetiştirmede her bitkinin genel ihtiyaçları aynı olmaz. Yılbaşı, paskalya, atlas vb kaktüslerinin aşağıda saydığım ihtiyaçlarını elinizden geldiğince harfiyyen karşılamalısınız.

Güneş

Ormanlarda ağaç dalları üzerinde yaşadıklarını düşünürsek direkt güneş değil alacalı güneş, filtrelenmiş güneş gerektiğini anlarız. Orman dibi bitkileri olmadıkları için fazla koyu gölge iyi değil. Sabah erkenden veya akşam direkt güneş almalılar. Gerçi şiddetli aydınlık yeterli. Paskalya kaktüsü direkt güneşe ve susuzluğa daha toleranslıdır. Yılbaşı kaktüsü daha nazlıdır.

Toprak, saksı

Önce saksıya değinelim. Bu tür kaktüsler çok fazla kök yapmaz. Kökleri ise her toprağa uymaz. Hemen çürürler. Oldukça havadar, gözenekli toprağa ihtiyaçları var. Köklerin ve dip kısmının rahat sığacağı kadar saksı yeter. Eğer büyük bir saksıya çok sayıda yılbaşı veya paskalya kaktüsü dikecekseniz aşağıdaki gibi tarif ettiğim toprağa ayrıca bol bol iri taneli ponza taşı karıştırın.

Toprak hem çok havadar hem biraz su tutucu olmalı. Doğal humuslu kara toprak uzman tavsiyelerine göre yılbaşı / paskalya kaktüslerine en faydalı topraktır. Fakat direkt kullanmak sakıncalıdır. Esintisiz kuytu yerlerde veya evlerde şöyle bir formül uygundur:
1 ölçü doğal humuslu toprak + 1 ölçü çay posası + 1 ölçü 2-3mm iri taneli dere kumu.

Genel bir toprak karışımı örneği:

2 ölçü torf toprak + 1 ölçü çay posası + 1 ölçü iri taneli dere kumu + yarım öçlü kullanılmamış kuru çay + 1 ölçü ponza taşı.

Çay tanen ve alüminyum içerir ve bu tür kaktüslere gereklidir. Eğer kestane gübresi bulursanız kullanılmamış kuru çay yerine aynı ölçüde onu kullanın. Çay posası ise alüminyum açısından yine gereklidir.

Sulama

Yaz boyunca eğer dışarıda esintili yerde tutuyorsanız toprak yarıdan fazla kuruduğunda, diğer şartlarda ve diğer zamanlarda toprak tamamıyla kuruduğunda sulayın. Su iyice dinlendirilmiş, tortusundan arınmış olmalı. Suyu bol miktarda ama bir defada kesintisiz, yavaşça dökerek sulayın. Saksı altındaki deliklerden en az saksı hacminin yarısına yakın su akıp gidecek miktarda su kullanmalısınız. Saksı altında tabakta su beklememeli, alt deliklerden hemen çıkıp gitmeli.

Çay severler. Yaz boyunca ayda bir defa su yerine soğutulmuş demli çay vermelisiniz. Toprak karışımında çay veya kestane gübresi kullanmışsanız çayla sulamaya pek gerek yok.

Yaz sıcaklarında sulamaya dikkat

Toprak kupkuru olsa bile saksı ısınmışken sulamayın. Günün en serin saatlerini bekleyin. Çünkü ısınmış toprağı sulamak anında çürümelere sebep olur. Özellikle de yaz aylarında gece en düşük ısı 24C derece ve daha sıcak kalan yerlerde tehlike daha büyük. Gerekirse hiç sulamayın. Gece saatlerinde ara sıra su fısfıslarsanız bu sayede ihtiyaçları olan suyu alırlar. Böylece kökler çürümez.

Esinti ihtiyacı

Bu tür kaktüsler esintili ortama çok fazla ihtiyaç duyar. Aksi takdirde gelişim olmaz veya kökler çürür. Yaz boyunca açık havada tutmak tavsiye edilir.

Besin vermek

Nisan ayı sonu – ekim ayı başı arasındaki dönemde düzenli olarak ayda bir defa, ya da gelişim hızlı ise duruma göre 15 – 20 günde bir defa genel amaçlı sıvı bitki besini (genta, çiçekcoşturan, vilmorin vb. markalardan). Bu besinlerin üstlerinde her sulamada verin tavsiyesi olsa bile onu dikkate almamalısınız. Hatta bir litreye bir kapak yazıyorsa siz onu da yarım kapak yapın. Yoksa kökler zarar görebilir. Zaten bu türlerin besin ihtiyacını daha çok üstlerine besinli su fısfıslayarak karşılamak daha iyi olur. Bitki besinini normal ölçüsünden üç misli daha fazla suyla karıştırın. Sabah ortalık aydınlanmadan önce ya da gece karanlık ve serinlik iyice çöktüğü zaman üstüne fısfıslayın. Bu esnada ortalık esintili de olmalı. Esinti varsa sırılsıklam ıslatın. Esinti yoksa besinli suyu hafifçe fısfıslayın. Haftada iki-üç defa yapabilirsiniz.

Budama

İlkbaharda mevcut yapraklı kısımlarının %80 kısmını budamalısınız. Bu en son sınırdır. İsterseniz daha hafif budama yapın, isterseniz hiç budayın. Hiç budamasanız da olur. Paskalya kaktüsünü ilkbaharda çiçekler geçtikten sonra budayın.

Yılbaşı – paskalya kaktüslerini çoğaltma

En iyi zaman (istanbulun iklimine göre) mayıs ayının ikinci yarısıdır. Kolayca kökleniyorlar. Kışa kadar epeyce büyümüş olurlar.
İki veya üç boğumlu parçalar kullanmalısınız. Kesip aldığınız parçaları 2 gün açıkta bekletin. Sonra yukarıda anlattığım sevdiği toprak karışımına dikeceksiniz. Toprak hafif nemli olmalı. Diktikten sonra sulamayın. Toprak iyice kurudukça sulamalara devam edin. Bir ay geçtikten sonra köklenmişlerdir.

Zararlıları

Yaprak bitleri yılbaşı kaktüslerini sevmez. Belki yeni gelişen kısımlara dananabilirler. İnce bir fırçayla giderebilirsiniz. Fazlaca hindistan cevizi lifli yaprak çürüntülü toprak kullanılmışsa pamuklu bitler kök ortamında felaket türerler. Toprak  karışımlarına dikkat edin. Benim tavsiye ettiğim toprak formülleri en sağlıklı olanlarıdır.

Kök çürümeleri yanlış toprakta daima olur. Kökler gibi dip kısımları da çürür. Yapraklar incelerek bozulur. Yılbaşı – paskalya kaktüslerinde sık görülür.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Kaktüs-Succulent

Etiketler: | | |

'Yılbaşı kaktüsü' hakkında sorular, açıklamalar

  1. Manisa, Kezban dedi ki:

    Ekim ayında size yazmıştım yılbaşım tomurcukluydu ve tavsiyenizle içeri aldım… Bir, iki açtı ardından birsürü tomurcuk Üzerinde dökülmeden kurudu. Niye böyle oldu? Biraz önce kuruyanları aldım üzerinden.
    ***
    Yeni tip yılbaşı kaktüslerinde hep böyle gördüm. Tomurcuklardan birkaçı hiç gelişmiyor. Diğerleri hızlı gelişip çiçek açıyor. Gelişmeyip zamanla kuruyanlar azınlıktaydı. Sizde tersi olmuş. Sebebini bilmiyorum. Ancak tahmin edebilirim: Muhtemelen bünyedeki su yeterli olmuyordur. Veya bünyedeki potasyum yetersiz kalıyordur. Ya da her ikisi.. Sağlıklı yetiştirip sağlıklı çiçeklendirmek için tarif ettiğim gibi toprak karışımı yapın. Karışımda toz gibi ince toprak hemen hemen hiç olmasın. Bakın bunların ana vatanında yaşam alanlarında her gece, yağmur yağmasa bile her yer sırılsıklam ıslanıyor. Diğer sukulentler gibi susuz bırakmak hiç gerekmez ve hiç bir tehlikesi yok. Sulamada çürüme oluyorsa toprağındaki tuz birikimleri (bunlar azot bileşikleri vesaire besleyici maddeler) yüzündendir. Gelecek yıl sonbahar başında son kez bitki besini verin. Susuz bırakmayın. Bitki besinini tarif edildiğinden daha az kullanın. Bir litreye bir kapak ölçüsü demişlerse yarım kapak yapın. Sularken besinli su ile üstünü de ıslatın. Çünkü boğum aralarından da su ve besin alıyorlar. Yaz boyunca 20-30 günde bir bu şekilde bitki besinine devam edin. Yapraklar ne kadar dolgun ve kalın yapılanırsa çiçeklenmesi de ona göre mükemmel olur.

  2. Rabia, Adana dedi ki:

    Merhaba benim üç tane yılbaşı kaktüsüm var. Bir tanesi yan dallarından ayrılıp koptu. Bugün onları toprak saksıya ektim. Odada mı balkonda mı durması gerekiyor? Sulamasını nasıl yapmalıyım? Ev tüm gün güneş alıyor. Hangi cephede bulunması daha iyi olur?
    ***
    Çömlek saksı Adana şartlarında iyi ama toprak yine zarar verir (dalların ayrılmaları kopmaları toprağın köklere zarar vermesi yüzündendir). Toprağına bolca dere kumu ve çay posası karıştırmalısınız. Açık havada (dışarıda) bulunması daha iyi olur. Şimdilik doğu ya da kuzey cephede tutun. Kasım ayından itibaren batı veya güney cephe iyidir. Sulamayı her akşam bol bol su dökerek yapın. Sonbaharda havalar soğudukça sulama sıklığını azaltın.

  3. Hülya A. -Kırşehir dedi ki:

    Çok büyük olmayan iki kök paskalya kaktüsüm tamamen çiçek açtı. Kışın serin odada ve doğu cephe pencere önünde durdu. Bir süre sulamayı bıraktım ve hiç beklemediğimiz kadar tomurcuk oluşturdu. Şu an hepsi açmış durumda. Çiçeğim hazır poşet toprakta. Toprak değişimi yapmak istiyorum. Hazır toprak, dere kumu, ponza taşı ve çay ile ideal bir karışım nasıl yapabilirim? Ölçüler nasıl olmalı? Budamak gerekli mi? Kaktüsüm büyük değil.
    ***
    Maşallah yerini sevmiş. Toprağı da sağlıklıymış ki sonuç böyle oldu. Toprak karışımını şu ölçülerle yapabilirsiniz: 4 ölçü hazır poşet toprak + 1 ölçü kullanılmamış kuru çay + 2 ölçü elenmiş tozu giderilmiş temiz dere kumu + 1 ölçü ponza taşı. Bu karışımda ponza taşı taneleri küçük olsa daha iyi olur. Ortalaması leblebi tanesi kadar irili ufaklı olması iyi olur. Hepsini iyice karıştırıp harmanlayın. Budama şimdi bu yıl hiç gerekmez. Fazla büyük saksı kullanmayın. Mesela bir litre hacimli bir saksının içine saksının üçte birini dolduracak şekilde alt kısma çakıl taşları doldurun. Geri kalan üst kısma toprak karışımını yerleştirip paskalyanızı dikin ve sulayın.

  4. Hülya A. -Kırşehir dedi ki:

    Çiçeğim şu anda bile 2.2 lt bir saksıda. İki kök beraber çok büyük değil ama her dalında iki uç hatta yaprak aralarından bile çiçek açtı. Bu haliyle bile saksıyı doldurdu. 1 lt’lik saksı çok küçük olmaz mı? Bu vakitten sonra buralar çok sıcak olur. Yine doğu cephe pencere önü iyi midir? Solan çiçekleri koparmalı mıyım?
    ***
    Didim daha fazla sıcak oluyor ama ben küçük (yarım litreden bile az hacimli) saksıda tutuyorum. Çok sağlıklılar. Komşularımınkiler hep ölüyor. Sebep yanlış toprak ve kocaman saksılarda olmaları. Bu türler toprak kaktüsü değil ki koskocaman saksıda yetiştirmeye çalışıyorsunuz. Ana vatanlarında ağaçların tepelerinde az bir parça kök ile yaşarlar ve kökler açıktadır. Öğle civarı saatlerinde yaz boyunca güneş almamalıdır (sabah saat 10:30 ile ikindi ezanından bir iki saat sonrasına kadarki zaman aralığı). Solan çiçekleri ayıklayın.

  5. Samet, İstanbul dedi ki:

    Merhaba, yanlış sulamadan dolayı kökleri zarar gören yılbaşı kaktüsümü yazınızda belirttiğiniz adımları yerine getirerek kurtardım. Süreci sizinle paylaşmak istedim. Sulama sonrası yapraklarının buruştuğunu farkettim. İlk aklıma gelen kök çürümesi oldu. Vakit kaybetmeden hazır poşet toprak aldım ve toprağı değiştirdim. Sonra burayı keşfettim. Hazır poşet toprak alarak aslında ikinci bir hata daha yapmışım. Ponza taşı ve humuslu toprak bulmak gerçekten zor (bauhaus’da buldum ponza 5tl civarı). Tekrar toprak değişikliği ardından 3-4 hafta geçti ve yapraklar canlanmaya başladı. Bu konuda size teşekkür ederim.
    ***
    Bildirdiğiniz için ben de size teşekkür ederim. Yalnız burayı okuyan herkese bir uyarı yapmak istiyorum: Humuslu doğal toprak veya orman toprağı satılmaz. Satanlar varsa hatta ciddi yerlerde ambalajlı halde bile satılıyorsa hiç güvenmeyin. Çoğunlukla alakasız toprakları satıyorlar. Yılbaşı çiçeğinin köklerini çürütmeyecek birçok toprak karışımı formülü sayılabilir. Mesela bir de şu var:
    Akvaryumculardan alabileceğiniz temiz dere kumu ya da küçük taneli (taş kırpıntıları halinde) pişmiş kil ya da ponza taşı + sadece salon bitkilerine özel torf toprak + çay posası..
    Bu üç ana maddeyi birbirleriyle güzelce harmanlayın. Kökleri çürütmeyecek bir karışım elde etmiş olursunuz. Ayrıca: Yılbaşı çiçeğini sık sık sulamak değil yanlış toprak çürütür. Bir de toprağı sıcak iken sulamak yine tehlikelidir. Yaz boyunca günün en serin saatlerinde sulamalısınız.

  6. Deniz, İstanbul dedi ki:

    Merhaba, birer adet yılbaşı ve paskalya kaktüsüm var. İlk aldığımda ikisi de çiçekliydi. Çiçeklerini döktükten sonra bahar aylarında her ikisini de biraz daha büyük saksıya aldım. Toprak hazır torf topraktan. Sonraki sene ikisi de çiçek verdi fakat bu sene yılbaşı kaktüsü gövde kısmından sanki yıpranmış ağaç gövdesi görünümünü aldı, yapraklar soldu. İlkbaharda çıkardım. Balkon oldukça güneş alır, öğlen güneşi de dahil. Önceleri su vermiyordum fazla sudan çürüyor diye, sonra güneşte diye sulamayı artırdım, canlanmaya başladı, yeni yapraklar çıkmaya başladı. Şu an hala balkonda.
    Paskalya kaktüsüm de aynı şekilde. Onu da daha büyük bir saksıya ve torf toprağıyla değiştirmiştim. Her ikisini de aynı zamanlarda yaptım ve aynı işlemlerden geçti. Paskalya da içerideyken soldu, aynı şekilde aynı zamanlarda balkona çıkardım ve ona da daha fazla su verdim. Yalnız şu yaprak renkleri sarıya dönük. Yılbaşı kaktüsündeki gibi yeni çıkanlarda oldu. Sarı olanları kopardım. Ama hala gövde yoğun olmakla birlikte sarıya dönük yapraklar var.
    Her ikisi için de ne yapmalıyım? Eve almalı mıyım? Dışarıda beklemeli mi? Bir de saksılarını yine daha küçük olacak şekilde ve sizin önerdiğiniz toprak karışımı şeklinde bu ayda değiştirmeli miyim? Bu sararma neden olmuştur? Çok fazla güneş aldığı için mi? Şu an mevsim dolayısıyla o kadar şiddetli güneş ışığı yok. Çiçeklerim için ne yapmalıyım?
    NOT: Her ikisinin de saksı ve toprağını değiştirdikten sonra tavsiyeleriniz üzerine sulamayı kesince çiçek açmıştı, çiçeklenme zamanında.
    ***
    Sulamayı kesince çiçek açacak diye bir şey yok. O tavsiyemi bulup değiştirmem lazım. Ekim ayıyla birlikte günde 12 saatten fazla karanlık gece süresi, güneşsiz yer ve çok az farkla bir tık daha güçsüz ışık bunları tomurcuklanmaya yönlendirir. Sonra aniden çok güçlü ışıklı hatta güneşli bir yere alınınca tomurcuklarını dökme ihtimali var. İşte böyle bir değişiklik söz konusu olacaksa o takdirde yer değiştirmeden on gün kadar önce sulamayı kesmek iyi olur.
    Bazı kaynaklar tarafından yaz aylarında güneşli yerde tutmak tavsiye edilse de bunu yanlış anlamayın. Yazın çok güçlü ışık ve günde iki üç saat kadar direkt güneş ama ya sabahın çok erken saatlerinde ya da akşam üstü saatlerinde direkt güneş almaları iyi olur. Fazlası iyi olmaz. Öğle saatlerinin güneşini yaz aylarında direkt almaları tehlikelidir. Isınan toprak kökleri çürütebilir. Sararma gibi görünüm genelde köklerinin ince emici uçlarının zarar görmesi ve bitkinin onların yerine yenilerini üretememesi sonucu olur. Sebep toprağın yapısıyla ilgilidir (belki de güneşte toprağının ısınması yüzünden olmuştur). Şimdi isterseniz benim tarif ettiğim şekilde yapacaksanız toprak değiştirin ama bu durumda hemen içeri alırsanız çürürler.
    Paskalya kaktüsleri çiçeklenmek için kışın iki üç ay boyunca fazla uzun gece süresini hissedebilmeliler. Bunun ardından gece-gündüz süresinin eşit olmaya başladığı kış sonunda tomurcuklanma teşebbüsleri başlar.

  7. Meryem, Eskişehir dedi ki:

    Yılbaşı çiçeğim bahardan beri doğu cephe kapalı cam balkonda duruyor. Birsürü çiçek tomurcukları var. Balkonda kalmaya devam ederse, pencereleri açınca tomurcuklar soğuktan dökülür mü? İçeriye almalı mıyım? Isı farkından tomurcukları dökülür diye korkuyorum. Dışarıda hava eksi 7leri gördü ve şimdiye kadar bir şey olmadı.
    ***
    Ara sıra pencereyi açmanızın hiçbir zararı olmaz. Ama gece boyunca balkon penceresi açık kalırsa çiçeklerini dökmeden tamamıyla donup ölür. Balkonunuz pencereleri kapalı iken aynen dışarısı gibi soğuk oluyorsa Şimdilik -7C gibi soğukta içerisi o kadar soğuk olmadığından (belki içerisi -2C filan oluyordur) zarar görmüyor ama mesela dışarısı -12C soğuk olunca içerisi -6C gibi soğuk olursa büyük bir ihtimalle ölecektir. Balkonunuza o kadar çok soğuk günlerde geceleri içi sıcak su dolu bir tencere koyun. Kapak kapalı sabaha kadar öylece dursun. Soğuğu kırmada büyük faydası olur. Ayrıca odanızın balkon kapısını da ara sıra yarım dakikalığına bile olsa açıp kapayın ki içerinin ısısı oraya biraz olsun ulaşsın.

  8. Büşra, Denizli dedi ki:

    Kargoyla gelen çiçeğimin yaprakları, çiçekleri dökülmüş. Toprağa geri gömdüm. İyi yapmış mıyım sizce?
    ***
    O toprak onları da çürütecektir. Bundan emin olabilirsiniz. Ayrıca kargoda çürüdüklerini hiç sanmıyorum. O sahtekarlar size çürük bitkiyi göndermiştir. Tüketici mahkemesine filan baş vurun. Bunlar ortalığı boş buldu herkesi dolandırıyorlar.

  9. Mehmet, İstanbul dedi ki:

    20 Aralıkta yılbaşı kaktüsü aldım. Toprak sanki sadece cocopit gibi. Bilindigi üzere cocopitin pek besin değeri yok. Saksı değişimini hemen yapmalı mıyım veya bu ayda olur mu? Çünkü çiçek tomurcukları açmadan birkaçı döküldü.
    ***
    Merak etmeyin o tomurcukların hepsi dökülür. Serin ve çok havadar yer istiyor. Evlerde pek şansınız yok. Sakın hiç bir şey yapmayın. Bir damla su bile verseniz anında çürümeye başlar. O topraklar felaket bir şey. İlkbahara kadar beklemeniz lazım. Bu sırada bitki besini ve su filan vermeyin. Ancak toprağı ıslanmayacak şekilde üzerine su fısfıslayın. İki üç günde bir yapmanız yeter. Bu şekilde de su ihtiyacını karşıları.

  10. Zehra, Eskişehir dedi ki:

    Turuncu yılbaşı çiçeği nereden bulabilirim?
    ***
    Saksıda çiçek satan yerleri tek tek dolaşıp arayacaksınız.

  11. Demet, Muğla dedi ki:

    Paskalya çiçeğimin yaprakları inceldi kağıt gibi oldu. Bir de çiçekli büyük bir dalı kırıldı. Başka saksıya toprağa ektim. Tutar mı?
    ***
    Yaprak incelmeleri dip kısmının olduğu gibi çürümüş olasından kaynaklanır. Sağlam yerlerinden alıp ayrıca köklendirmeniz lazım. Yukarıdaki toprak kısmını ve çoğaltılması kısmını okuyun. Gerekenleri yapın. Orada mayıs demişim ama şimdi de uygundur.

  12. Nazife, Mersin dedi ki:

    İki yıllık bir paskalyam var. Kışın çok kötü durumdaydı. Bir türlü gelişmiyordu. Şubat gibi balkona çıkardım. Büyük bir kaktüsün gölgesine güneş alan bir yere koydum. Yaprakları güçlendi. Tomurcuk vermeye başladı. Tomurcukları var ama yaprakları pörsümeye başladı. 2 hafta önce çok amaçlı bitki besini verdim. 2-3 gündür hava sıcaklığı arttı. Bir tomurcuğu açtı fakat diğerleri solgun gibi. Yaprakları da pörsümeye başlamış. Arada bir yağmurlama şeklinde suluyorum. Dışarıda ala gölgede duruyor. Çiçeklerinden vazgeçtim, ölmesini istemiyorum..
    ***
    Eğer çok fazla susuz kalmıyorsa kökleri çürümüştür. Bitki besini verdikten sonra olmuşsa normaldir. Yanlış zamanda veya yanlış toprakta.. ya da yanlış dozajda bitki besini mutlaka kökleri çürütür. Yazık olmuş. Acilen sağlıklı yerlerinden kesip alarak yenilerini köklendirmeye çalışmanız lazım. Acele etmelisiniz. Çünkü eğer susuzluk, solgunluk alametleri artarsa dokularda ölümler başlar ve köklenmeleri mümkün olmaz. Kurur giderler.

  13. Süha, İstanbul dedi ki:

    3 saksı paskalya çiçeğim var. Biri (anneleri) 35 yaşında. Yeni taşındığım evimin balkonu öğleden sonraya kadar güneş alıyor. Üçü de çok çiçek verdi. Her yıl verirler. Fakat çiçekleri bittikten sonra fark ettim ki yaprakları eskisi kadar etli değil ve yeşil de değil. Sanırım direkt güneşte kaldıklarından zarar gördüler. Düzelmeleri için ne yapabilirim? Bugün yıkadım ve içeri aldım.
    ***
    Bende de var. Öğleden sonra (13:30 gibi) başlayarak akşama kadar güneş alıyor. Burası (Didim) felaket sıcak. Tam da havaların iyice ısındığı son günlerde hızlı bir gelişim halinde. Demek ki sizinkilerin bozulmalarının nedeni toprak ile ilgili. Dip kısımlardan çürümüş olma ihtimali yüksek. Eğer öyle ise günler geçtikçe daha da kötüleşecekler. Tamamen ölecekler. Acilen en sağlıklı dallardan birkaç dal kesip alın. Yukarıda anlattığım gibi onları köklendirin. Ayrıca tam öğle saatlerinin dimdik tepe güneşi hele mayıs sonundan temmuz sonuna kadarki dönemde çöl kaktüslerine bile iyi değil. Doğal yaşam alanları ne olursa olsun saksıda yetiştiriyorsak bazı şeylere dikkat etmemiz lazım. Ama tekrar söylüyorum tarif ettiğiniz bozulma şekli kök ve dip kısım çürümesini gösteriyor.

  14. Hülya A. -Kırşehir dedi ki:

    Geçen sene size sorduğum paskalyamı tavsiyelerinize göre 0.65 litrelik iki adet saksıya tarif ettiğiniz toprak karışımına diktim. Bu kışı da aynı şartlarda sabah güneşi gören odamda geçirdiler. Nisan ayında muhteşem çiçekler açtı. Sonrasında yeni yapraklar çıkardı. Hiç bir sorunu da yoktu. Ta ki bu güne kadar.Toprağı kuru olmadıkça hiç sulamıyorum. Her sulamada da saksı deliklerinden bol su gelecek kadar suyla suluyorum. Ama saksımın birindeki kaktüsüm sulamadan sonra yaprakları hiç bir temas olmadan kendiliğinden kopup düşmeye başladı. Bu sulamamda yaprakları da yıkamıştım. Öbür saksıda bir şey yok. Sebeb nedir anlamadım. Bu düşen yaprakları kesik yerler kuruduktan sonra aynı saksıya diksem olur mu yoksa köklendirme toprağı mı lazım? Tek değişikliğim sabah güneşi gören sehpamda duruyordu. Tül perde ardında güneşi görüyordu. Hava çok ısındığı için aynı sehpada japon küpeli ve kalonşo gibi daha büyük çiceklerin ardına koydum. Sebeb bu olabilir mi? Yoksa başka bir hatam mı var? Bitki besini filan da vermedim.
    ***
    Bir metre bile olmayan yer değişikliğinde bir problem olmaz. Her yaz birkaç kaktüsüm çürür. Sebep ısınan toprağın sulanması. Bu konuda en hassas olanları ⇒ şu sayfadaki, ⇒ şu sayfadaki ve şu sayfadaki kaktüsler. Kışın uygunsuz toprakta bile olsa, bunun üzerine ağır yağmurlara maruz kalsalar bile hiçbir zarar görmezler. Ama şiddetli yaz sıcakları tam bastırdıktan itibaren (Didim’de haziran sonundan itibaren) sulamakla çokları çürüyor. Bu yıl iki ayrı tip yılbaşı kaktüsümde de oldu.
    Bunların biraz susuz kalması gelişimi aksatmaz. Yaz boyunca sulama zamanı toprağın ısısını tamamen kaybettiği saatlerde (mesela gece yarısı veya sabah çok erken) olsun. Toprak tamamen kupkuru olsa bile birkaç gün daha bekleyin. Sonra sadece saksının en kenarlarından su dökerek sulayın. Yavaş yavaş sulayın. Orta kısım ıslanmasın. Yaz sıcakları dininceye kadar bu şekilde devam edin. Kopan parçaları aynı saksıya aynı toprağa dikmenizde bir sakınca yok. İsterseniz üst kısım toprağı çıkarın ve az miktar kullanılmamış kuru çay ile karıştırıp tekrar saksıya doldurun. Çaydaki maddeler bünyeye direnç veriyor. Hem çürüme riski bir hayli azalır hem de gelişim hızlı olur. Bu arada yaz boyunca sulamayı daha az sıklıkta yapmaktan dolayı bünyede fazlaca su kaybı belki olabilir. Telafi etmek için susuz bırakmak zorunda kaldığınız günlerde gece saatlerinde üzerlerine serin su fısfıslayın. Bu şekilde de su içebiliyorlar.

  15. Elif, İstanbul dedi ki:

    İki yılbaşı çiçeğim var. Bir ay önce aldım. Salonda direkt güneş ışığını almayan 7/24 cam açık cama yakın bir yerde duruyorlar. Bundan sonra nerede durmaları gerekiyor? Balkon 2ye kadar güneş alıyor. Ne yapmam gerekir?
    ***
    Aynı yerde durabilir. Aslında tomurcuk vermesi için sonbaharda serin, çok havadar, geceleri tam karanlık olan bir yer ister.

  16. Hülya A. -Kırşehir dedi ki:

    Size paskalyam için bir sene önce yazmıştım. Dediklerinizi uyguladım. Bütün yapraklar tekrar köklendi mayısta yine muhteşem çiçekler açtılar. 0.65 çapında iki saksı paskalyam var. Çiçekleri bitti geçen sene tek tek dökülen benimde yeniden diktiğim saksı MaşaAllah her yerinden yeni yapraklar çıkarıyor.Ama öbür saksımda tık yok. Sulamaları ve bakımları aynı yapıyorum. Aynı yerde duruyorlar. Yeni yaprak çıkarmayan saksım daha çabuk susamış gibi buruşuyor sulayınca düzeliyor. Yeni yaprak çıkarmaması bir sorun mu? Acaba budamalı mıyım? Budamayı nasıl yapmalıyım?
    ***
    Budamak işe yarar mı pek sanmıyorum. Tahminimce toprak altı kısmı ciddi bozulma yaşıyor. Tarif ettiğiniz haldeki yılbaşı ve paskalya kaktüsleri bir süre sonra aniden ölmeye başlıyor. Acile topraktan çıkarıp köklerini yıkayın. Sonra dip kısımda çürüme var mı kontrol edin. Varsa o kısımları kesin. Kestiğiniz takdirde 4-5 gün açıkta, gölgeli serin yerde bekletin ve ayrıca, üstten çok dallanma varsa bir hayli azaltın yani üçte ikisini budayın. Sonra doğru bir toprak karışımına dikin ve on gün geçmeden sulamayın. Onun yerine gece saatlerinde yaprak benzeri yerlerini ıslatın.

  17. Aysel, Girne dedi ki:

    Tecrübelerime dayanarak, torf ve benzeri topraklarda erimesi daha kolay, onun yerine kumlu arazi toprağında asla erimiyor.
    ***
    Ben benzeri şeylere 70’li yıllardan beri çok defa şahit olmuşumdur. Ama “genel” bir doğru olmadığı kesindir. Torf topraklar ve arazi toprakları her zaman her yerde aynı değil. Dikkatli olmak lazım. Toprağın özelliğine göre değişir. Çok eskiden rahmetli annem bahçemizden aldığı toprağa az miktar sığır gübresi karıştırırdı. Yılbaşı kaktüsleri çok hızlı büyür, kışın bol bol çiçek açarlardı. Annem başka ne yapıyordu bilmiyorum. O başarıyı yakalayamadım. Ayrıca çocukluğumdaki bahçemizin toprağı ile şimdi yaşadığım yerin bahçesinin toprağı hiç aynı değil. Buranın toprağında olmuyor. Her şeyi ölçüp biçerek karışımlar yapmaya çalışıyorum. Yani burayı okuyanlar “demek ki arazi toprağında oluyormuş” diye düşünmesin. Öyle arazi toprakları var ki ne kadar kum karıştırırsanız karıştırın hassas kaktüsleri adeta zehirlercesine hemen çürütüyor. Yani bu konuda işimiz şansa kalmıştır. Torf topraklardan uygun karışımlar yapmak daha iyi. Gerekirse iyice yıkar, güneşte kurutur ve böylece zararlı etkisini ortadan kaldırırız. Aynı şeyi arazi topraklarında yapmamız mümkün değil. Belki çeşitli yerlerden alıp deneyerek neresinin toprağının güvenli olduğunu anlayabiliriz.

  18. Sultan, Ankara dedi ki:

    Merhaba yılbaşı kaktüsüm şu an kapalı balkonda. yazında balkon açık şekilde hep dışardaydı. çiçeğini açtı geçti. geçen sene iki kez çiçek açmıştı. şimdi balkon baya soğuk sadece kaktüsler sardunyalar falan kapalı balkonda dursun mu yoksa soğuk odaya salona alayım mı sizce? gece bir dereceye kadar düşüyor gündüz güneş çıkarsa 15 çıkmazsa 8 derecede falan kalıyor sıcaklık. salon balkona göre daha sıcaktır ne yapmalıyım karar veremedim.
    ***
    Geçen yıl iki defa çiçek açtı diyorsunuz. O halde aynen geçen yıl yaptığınız gibi yapın.

  19. Ayşe, İzmir dedi ki:

    Yılbaşı kaktüsüm iki aydır turgoru yok gibi boynunu büktü dik durmuyor. Yaprakları etliliğini kaybetti, yumuşadı. Susuz bırakmıyorum. Kaktüsler gibi olmadığını yazılarınızda okumuştum. Perde arkasından güneş alıyor. Sıcaklığın sabit olduğu 25 olduğu bir odada kalıyor. Haliyle çiçek açmadı. Ölmüyor da yeni yaprak da vermiyor. Burustu öylece duruyor. Ne yapmalıyım?
    ***
    Mutlaka dip kısmı tamamıyla ölmüştür. Üst kısımdan birkaç parçayı alıp dışarıda açık havada köklendirmeye çalışın. Susuz bırakmamak lazım diye bir şey yok. Örnek vereyim: Komşum Didim’in yaz boyunca 35-40C derece sıcağında hiç sulamaz (öyle gerektiğini düşündüğü için değil, ihmalciliğinden ve umursamazlığından dolayı hiç ilgilenmiyor). Askılı saksıda her zaman sürekli dışarıda, bahçede ağaca asılı duruyor. Her yıl kış yağmurlarıyla canlanır (burada kışın yağmurlar felaket ağır yağar) ve şimdi, önceki kışlarda olduğu gibi yine üzeri inanılmaz güzellikte çiçek tomurcuklarıyla dolu ve tomurcuklar yeni yeni güzel renkleriyle açılmaya başladı. 4-5 yıl önce onun saksısına ben dikmiştim. Onca zamandır hiç ilgilenmiyor ama epeyce serpilmiş durumda. Benimki ise, gözüm gibi baktığım için küstü. Güya daha iyi bir saksıda daha güzel duracak diye ve daha iyi hazırladığımı sandığım toprakla yeniden ekince dip kısmı çürüdü, üst kısımlar lime lime parçalara ayrıldı. Tekrar eskisi gibi olması için sıfırdan birkaç parçayı köklendirdim.

  20. Ebru, Ankara dedi ki:

    Öncelikle size teşekkür ederek başlamak istiyorum. Sizi yıllardır takip ediyorum ve bilgilerinize çok güveniyorum. Çok sağlıklı yılbaşı çiçeğim var. Artık balkona almak istiyorum. Gece ısısı Ankara da 0/1 arası. Çiçek zarar görür mü acaba?
    ***
    Evet çok büyük bir ihtimalle dipten çürümeye başlayarak ölecektir. Çünkü sıcağa alışık bir bitki aniden hafif de olsa daha serin bir yere yerini değiştirince genellikle böyle olur, ölüp giderler. Bırakın alışık olduğu yerde kalsın. Dışarı çıkarmak için en azından mayıs sonunu bekleyin.

  21. Ayşe, Kıbrıs dedi ki:

    Her ne yaparsam yapayım, her şey tam yolunda iken susuz kupkuru toprakta olmalarına rağmen dipten eridiler.
    ***
    Bende de, yaz sıcaklarının başlamasıyla sık sık öyle vakalar oluyor. Ama ne hikmetse, yıllar önce komşuma onun saksısına, saksıda bulunan eskimiş torf toprağa ektiğim parçalar yıllardır yaşıyor. Her kış üzeri çiçeklerle dolu. Saksı bahçede limon ağacına asılı. Komşum (kısa boylu) görüş hizasından az farkla yüksekte olan saksıyı unutur. Şimdiye kadar nasıl gelişerek hayatta kaldıysa, belki de tam bir ilgisizlikten dolayıdır. Kışın ise buranın ağır yağmurlarına maruz kalıyor. Aslında işin sırrı “şansımıza” toprakta bulunmaması gereken maddelerle ilgili. Tavsiyem çay posası (ve az miktar kullanılmamış kuru çay), eskimiş kurumuş torf toprak, temiz dere kumu ve ponza taşı ile karışım yapmak. Ve yaz aylarında toprak adam akıllı kurumadıkça sulamamak. Aynen bu şartlarda yetiştirmeye çalıştığım bir paskalya kaktüsüm ve bir yılbaşı kaktüsüm yaz sıcaklarında bozulmayarak şimdiye kadar dayandı. Temmuzda 45C derece gibi felaket ağır sıcaklar gördük. Sağ salim eylül sonuna ulaşırsak artık burada yazdığım çaylı toprak karışımını esas almak lazım.

  22. Ayşe, Kıbrıs dedi ki:

    tüm topraklar hikaye. hepsini denedim hepsinde çürüyor. tek basarışı ve çok sevdiği toprak ormanların altındakı çürüntülü kırmızı toprak. bu toprak o kadar güzel ki tüm kaktüs sukukent ve hoyalarıma bu topraktan kullandım, erime çürüme işi bitti.
    ***
    Aslında her şey şans işi. O toprakta bile zamanla kimyasal başkalaşımlar olabilir. O zaman yaz sıcaklarında veya hatta kışın serinde bile çürüyüp gidebilirler. Hiç belli olmaz. Genelde, yılbaşı kaktüslerine sade yapılı bir torf + dere kumu + ponza taşı + çay posası + kullanılmamış kuru çay karışımı çok iyidir. Çay iyi bir direnç veriyor sanıyorum. Yıllardır denediğim bir şey. Yani özellikle buranın şiddetli sıcak yaz ayları için çok iyi. Bu yıl bir yılbaşı ve bir paskalya kaktüsüm, iki ayrı saksıda, koca bir yazı, üstelik yüzyılların rekor sıcaklarına rağmen sağ salim atlattılar. Ama torfun özelliği şansa kalmış bir şey. Gelecek yıl ne olur bilemem. Doğal arazi toprakları da öyle. Ve hangisi olursa olsun, zamanla, yine şansa, içinde kimyasal başkalaşım olabilir (bitkileri öldürecek nitelikte bir başkalaşım). Onun için, bu bitkilere asla saksı toprak değişimi yapmamalı ve her yıl küçük parçalarından köklendirerek yedeklerini almak lazım. Ayrıca, hiç akla gelmeyecek bir şey ama kaktüslerle ilgili değil bu çevrede zeytinlere oldu: Çiçeklenme zamanında asitli yağmur yağmış. Bu yıl zeytinsiz kaldık. Ağaçlarda zeytinler tek tük. Bu çevrede herkeste böyle. Şimdi mesela benim ağacımdan 10 kiloya yakın zeytin almam gerekirken yarım kilo bile çıkmayacak gibi görünüyor. Yani her şeyimiz şanslara bağlı. Ne zaman ne gibi tedbirler alacağımızı da bilemiyoruz maalesef.

  23. Berna, Afyon dedi ki:

    Yılbaşı çiçeğinin eski tip olanı üç ayrı yerden tanıdıklarım tutturuvercek. elime geçtiğinde bir saksıya birlestırsem yanlış olur galiba. birkaç başıma geldi
    O konuda hassas galiba.
    ***
    Her toprakta yaşayamıyor. En iyisi insanların hiçbir şekilde ilgilenmediği uzak kaldığı bahçelerin ve çok yeşillikli orman kenarlarının toprağıdır. Yani bu topraklar kaktüs toprağından bile daha güvenlidir. Ayrıca evlerde havasız dip köşe yerlerde hayatta kalmaları da mümkün değil.


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Ön Adınızı ve şehrinizi yazın:

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın: