- Konular:
- Özellikleri
- Bakımı
- Çoğaltılması
- Problemleri
Genel Özellikler
Çalı formunda, tırmanıcı ve sürünücü özellikli, çok dikenli bir bitkidir. Dikenleri korunma amaçlı olmaktan ziyade su depolama ve ağaçlara tırmanma amaçlıdır. Diğer bitkilerin arasında güneşsiz kalırsa dalları kuvvetsiz ve çelimsiz olup dikenleri sayesinde çevredeki bitkilere tutunarak dik durur ve yukarı güneşe doğru uzar. Gövdesi pek fazla kalınlaşmaz. Zamanla boyu 2 metreyi bulur. Güneş yetersizliğinde hızlı ve çelimsiz uzama gösterir ki bu özelliği daha güneşli bir yere ulaşma çabasıdır. Yaprakları pek uzun ömürlü değildir. Bu yüzden yapraklar dalların gelişmekte olan uç kısımlarda görülür.
Habitat
Madagaskar’ın endemik türlerindendir. Çoğunlukla granit kayalıklarda ve ayrıca çalılıklarda ve orman alanlarında yaşarlar. Fakat iki bin yıl önce Ortadoğu’da yetiştirildiği tespit edilmiş. Ayrıca Hindistan’ın Kerala bölgesinde de bulunuyor. Rivayetlere göre Filistin’den göç eden bazı Yahudiler Euphorbia milii’yi Kerala’ya beraberinde götürmüşler.
Çiçek açması
Euphorbia milii’nin devamlı çiçek açması ya da yılda en az iki defa çiçeklenme dönemine girmesi genel olarak, günde en az 4 saat kesintisiz direkt güneş görmesine ve 14C derece üstü yeterli ısıya bağlıdır. Yeterince güneş alamazsa çiçek açma girişimi yılda bir defa olur veya hiç olmaz. Bazı kültivarları çok daha az güneş süresinde bile bol bol çiçek açar durur. Ama ne kadar uzun süre direkt güneş alırsa o kadar iyidir. Çiçek açmada nazlı olması yerli denen has türünün özelliğidir. Genelde ilkbaharda (bazen sonbaharda da) bir iki ay süreyle çiçek açar.
E. milii veya dikenler tacı bitkisinin çiçek açma tarzı ilginçtir. Önce bir çiçek sapının ucunda iki mini yaprakçık gelişir. Rengi ilkin açık, sarımsı bir tonda olup birkaç gün sonra ise çiçek rengiyle aynı hale gelir. Sonra onun içinden iki ayrı çiçek sapı ucunda esas çiçeklerini genelde dördü bir arada açar.
Çiçek açmama problemi
Aslında gerçek türünün doğasına uygunu budur yani sürekli çiçek açmazlar. Ama artık sürekli çiçek açan çeşitli hibrit ve kültivarlarının ticari üretim ve satışı yapılıyor. Eski tip (safkan has tür) veya yerli denen Euphorbia milii her zaman çiçek açmaz. Bu yüzden makbul değildir ve günümüzde bunu bulmak zordur. Ege bölgesinin küçük çapta geleneksel iş yapan çiçekçilerinde halen var. Genellikle ilkbahardan ilkbahara çiçek açar. Bazen hem ilkbaharda, hep sonbaharda, bazen de yıl için gelişigüzel zamanlarda sadece üç veya dört defa çiçeklenmede bulunur. Özellikle genç ve küçükleri sadece ilkbaharda. Ama yaşlandıkça durum değişir.
Süs bitkisi olarak tarihçesi
Gül ve birçok süs bitkisi gibi bunun da çok eskilere dayanan bir geçmişi var. Avrupa’da değer görmesi ise ancak 1821’de Fransa’da başlamış. Böylece gelişmiş batı ülkelerinde süs bitkileri sektöründe kalıcı yerini almış.
Kullanım
Euphorbia milii evlerde yetişmeye çok uyumludur. Güneşli pencere önlerinde sürekli güzel çiçekler açtığı için eskiden beri halk arasında yaygın olarak yetiştirilen içmekan süs bitkilerindendir.
İklimi uygun yerlerde bahçelerde güneş alan yerlere dikilir. Kayalıklı bahçe dekorasyonuna uygun bitkilerdendir. Fazlaca güneş alan bahçelere tam uygundur.
Euphorbia milii yetiştirme, bakım
Hem ev hem bahçe süs bitkilerinden olup evlerde bakımı başka, bahçede başkadır. Ev, ofis vb iç mekanlarda direkt güneş, hava akımları ve havadar süzek toprak istiyor.
Güneş ve sıcaklık ihtiyaçları
Dikenler tacı çiçeğinin güneşe fazlaca ihtiyacı var. Tam gün güneş (en az 6 saat), yarım gün güneş (3-4 saat), en az günde iki saat güneş.. Daha az güneş pek bir şey ifade etmez olur. Gün içinde ne kadar fazla güneş alırsa Euphorbia milii’nin yan filizler geliştirmesi ve sık sık yeni tomurcuklar çıkarması da o kadar fazla olur. Yazları aşırı sıcakların görüldüğü memleketlerde tam öğle vakti ve civarı saatlerde güneşi %30 filtreleyen sera örtüleri kullanmak iyi olur. Hatta o saatlerde hiç güneş almasa da olur.
Kış soğuklarına dayanıklılığı -7C derecedir fakat bitkinin yaz boyu güç toplama durumu, toprağın yapısı ve kışın dondurucu soğuğun gün içinde devamlı gibi uzun sürmesi gibi faktörler karşısında bazen -1C dereceyi bile kaldıramaz. Ayrıca sıcak yere alışık bir bitkiyi nasıl olsa şu kadar soğuğa dayanıklı diye soğuk günlerde aniden dışarı çıkarırsanız köklerden hemen çürüme başlar. Dikkatli olun.
Fotoğraf: plantsrescue.com
Sulama
Yapraklarıyla havadan nem almada ve bu şekilde susuzluk ihtiyacını kısmen bile olsa gidermede başarılı olan bitkilerden biri de Euphorbia milii dikenler tacı çiçeğidir. Onun için Euphorbia milii bitkisini havası yüksek nemli olan bölgelerde serin aylarda toprağında tam bir kuruma olmadan sulamamak gerekir. Havası kuru memleketlerde ise toprak biraz kurudukça fazla bekletmeden sulayın.
İç mekanlarda ise toprak kupkuru oldukça sulamalısınız. Sularken suyu bol tutun. Yani mutlaka saksı alt deliklerinden bolca su süzülüp gideceği miktarda su ile sulamak gerekiyor.
Yapraklarının uzun süre sağlıklı kalması
Euphorbia milii her ne kadar sukulent bir tür olsa da tam tamına sukulent sayılmaz. Bu aslında tartışılır bir mesele. Yapraklarının uzun süre sağlıklı kalması için her zaman sukulent muamelesi yapmamalısınız. Örneğin kışın bile toprağı uzun süre kupkuru kalmamalı. Ayrıca şöyle bir özelliği var: Yapraklarının uzun süre sağlıklı, yemyeşil kalması toprağında bor elementinin biraz az olmasına bağlıdır.
Toprak
İkliminiz uygunsa ve Euphorbia milii bitkinizi bahçeye dikecekseniz toprak seçmiyor. Sadece toprağın çok aşırı ağır killi olmaması yeterli. Ama eğer saksıda olacaksa durum değişir.
Saksıda, sürekli dışarda yetiştirecekseniz: 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü iri taneli temiz dere kumu karışımı yapın.
İç mekanda yetiştirecekseniz: 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü ponza taşı + 1 ölçü iri taneli temiz dere kumu. Bu karışım son derece güvenlidir.
Saksı / toprak değiştirme
İlkin yukarıdaki gibi doğru toprak karışımına dikmiş olmanız şartıyla üç yılda bir yapmanızı tavsiye ederim. Saksıdan toprağıyla kalıp gibi çıkarın. Yanlardan ve alttan eski toprağını biraz azaltın. Bunu yaparken köklerinin tamamını eski toprağından arındırmamaya özen gösterin. Sonra yeni toprak ilavesi ile yeni saksısına aktarın.
Bitki besini
Sık kullanıma uygun hafif dozajlı bitki besinlerinden, tavsiye edilen ölçüyü 3 misli düşük dozajlı yapıp ayda bir defa vermelisiniz. Çünkü bitki besinlerinde bulunan ve çok gerekli olan bor elementi Euphorbia türlerinde sorunlara yol açıyor. Ayrıntılı bilgi: ⇒ Bor elementi ve Euphorbia türleri.
Budama
Euphorbia milii’nize en iyi budama zamanı mayıs ortasıdır. Makasla değil, çok keskin bıçakla budayın ki keserken dokular ezilmesin. Çünkü dalları biraz kofçadır ve makasla kesilirken fena ezilir. Fazla sık, bir arada gelişmiş dallarda seyrekleştirmeler yapın. Fazla uzamış dalları istediğiniz gibi kısaltın. Budadığınız dalları aşağıda çoğaltma kısmında anlattığım gibi çelik yapmak veya aşı parçası almak amacıyla kullanabilirsiniz.
Dikkat: Dal kesme ve budama işlerini gece en serin saatlerde yapmalısınız. Kestiğinizde beyaz süt akar. Kesik yerleri soğuk suyla ıslatılmış çok ıslak bezle silerseniz akıntı durur. Kesip aldığınız parçaları da muslukta yıkarsanız soğuk suyun etkisiyle süt akımı fazla sürmez. Süt elinize yüzünüze bulaşmamalı. Bazı insanlara zarar veriyor. Ama gözlere kesin zarar verir. Çok dikkatli olun. Kesmek için kullandığınız aleti hemen yıkamalısınız. Zira süt kurursa bıçaktan kolay kolay çıkmaz.
Dikenler tacı çiçeği Euphorbia milii’nin çoğaltılması
Çelikle, havai daldırmayla ve aşıyla çoğaltma yöntemleri var. En iyisi aşılamadır ama aşılanacak kök bitkisi olarak uygun tür bir Euphorbia bulmalısınız.
Çelikle çoğaltma
Önce ⇒ köklendirme toprağı hazırlayın. Çelikleri dikeceğiniz güne kadar ıslaklığı kurumuş ama orta nemlilikte kalmış olmalı. Bulunduğunuz yerin iklimine göre ilkbaharda sıcaklar başladığı zaman (İstanbulda Mayıs başı) dallarından kesip alın. 3-4 gün açık havada açıkta bekletin ki kesik yer sağlam bir şekilde kabuk bağlasın. Sonra önceden hazırladığınız orta nemli toprağa dikin. Sulamayın, can suyu vermeyin. Güneşli ve daimi esintili bir yere koyun. 7 gün sonradan itibaren artık normal bir bitkiymiş gibi sulamalara devam edin. Güneşin ısıtmasıyla ve devamlı esinti sayesinde köklenme gerçekleşir. 7-8 hafta sonra yeterince köklenmişlerdir. Şimdi köklerini tutunduğu topraktan hiç arındırmadan alıp esas saksılarına uygun toprak karışımı ile dikin ve sulayın.
Aşılamayla çoğaltma
Özellikle hibritlerde aşı ile üretim gerekir. Çünkü Euphorbia milii hibritleri köklenmede pek başarılı değildir. Çoğu çürür. Köklenip gelişim gösterseler bile fazlaca köklenmezler ve dolayısıyla topraktaki elementlerden gerektiği gibi yararlanamazlar. Sonuçta gelişim vasatın altında, çiçek verimi ise çok daha düşük olur. Bundan dolayı en iyisi bunları aşı ile çoğaltmaktır.
Hibritleri aşı ile çoğaltmak için öncelikle yeterince güçlenmiş fideler lazım. Hibrit olmayan has türünden (yerli denen türden) çelikler yukarıda anlattığım gibi köklendirin. Bunlar iyice hayata tutunduklarında üzerlerine hibrit Euphorbia milli çeşitlerini aşılayın.
Hastalıkları, zararlıları
Bu konularda pek sıkıntısı yok ama yine de bitlenmelere karşı dikkatli olun. Beyaz sinek zararlısı Euphorbia türlerinin yapraklarını çok sever. Yanlış toprak kökleri çürütür. Güneşsiz yerlerde sağlığı bozulur.
Kaynaklar
Euphorbia Milii Propagation – tropicanursery.com
Euphorbia milii – wikipedia.org
Dikenler tacına kuru maya ve solucan gübresi verilir mi? Ne aralıklarla?
***
Vermeyin. Kesin ölür.
Çiçeğimin renkleri soluk yaprakları sarı üzeri yapışkan yapışkan. Ne yapmam lazım?
***
Kışın yaprak sararması normaldir. Toprağı tamamıyla kupkuru olsa bile sulamada acele etmeyin. Çiçeklerinin mini saplarının yapışkanlı olması ise doğal özelliğidir. Yani sorun yok. Ama eğer yapraklarda yapış yapış olma hali varsa örümcek bitler istila etmiştir. İlaçlamak gerekir. Ya da yapraklar tamamıyla kupkuru olana kadar sulamayın. Bu arada dalları dikenlerinin aralarından arada sırada ıslak bezle silerek bitleri yok etmeye çalışın.
Dikenler tacımı annem vermisti. Bana vermeden önce yan dalını köklendirmeye çalışmış. Bir daha dal vermemiç. Bana geldikten sonra bir yan dal verip kurudu. Sonra ikincisini verdi. Onda sorun yok. Boyu uzadıkça sallanması budama kısmını tam anlamadım. Gelişmekte olan tam tepesinden mi keseceğiz? Pomza ile karistirmamizi söylediğiniz tüm topraklara dere kumu da eklesek ölçüye göre zararı olur mu?
***
Anlamadıysanız zaten hiç önemli değil. Ben 7 yıldır hiç budamadım. Yazın 40C derece sıcakta sürekli kızgın güneş altında yanıp kavrulunca her yerinden filizleniyorlar. Birsürü dallar verdi. Neredeyse bir adam boyuna yaklaşmış olan dalları ve o dalların yan dalları bile var. Çok dal olunca çiçekleri de çok oluyor. Güneşten mahrum etmeyin. Perdelerin arkasına saklamayın. Eşe dosta köklendireceğim diye dallarını kesip durmayın. 7 yıldır tek dalını bile kesmedim. Bu sayede gücü hiç azalmadan bomba gibi sağlıklı olarak hayatına devam ediyor. Torf toprağa ponza taşı karıştırıyorsanız dere kumu gerekmez. Sadece kaktüs ve sukulentler için ikisini de kullanın.
Benim dikenli tacım 1 metreyi geçti ama hiç yanlardan filiz vermiyor. Nedenini merak ediyorum.
***
Saatlerce güneş altında kalır ve günün çoğunluk saatlerinde ılık-sıcak hava akımları alırsa her yerinden filizlenir. Özelliği böyledir. İşte o zaman tepesini keserseniz yan filizler hızlıca uzar.
Dikenler tacım yapraklarını dökmüştü. Yeni yeni filiz vermeye ve yaprak çıkarmaya başladı. Filizlerin ucunda küçük küçük tomurcukları var fakat tomurcuklar açmadan üzerinde kuruyup dökülüyor. Sebebi ne olabilir?
***
Bitlenme var mı büyüteçle dikkatle inceleyin. Güneş ışınlarını direkt alması lazım. Kış boyunca bitki besini vermemelisiniz.
Hayır bitlenme yok. Gündüzleri Camın önüne koyuyorum güney yönüne, akşam içeri alıyorum.
***
İşte bu yaptığınız çok zararlı bir şey. Bitkinizin ölmemesi mucize gibi. Bir daha yapmayın. Güneşi evin içinden almalı. Yerini asla hiçbir zaman değiştirmeyin. Eve güneş gelmiyorsa en kuvvetli, ışıklı pencere hangisiyse onun tam yanında tutmalısınız. Veya sürekli güney cephede dışarıda açık havada tutun.
Yapraklarda lekeler oluşmakta, sonrasında yaprak sararıp düşmekte. 10 yıldır bakıyorum ve son bir senedir ilk defa böyle birşey gördüm. Eskidende var mıydı hatırlamıyorum ama olsa hatırlardım. Sizce nedeni nedir?
***
Daha öce ufak tefek şeyler olmuştur. Her yıl aynı hareket etmiyorlar. Benim bir tanesi geçen kış çiçekliydi. Bu kışı çiçeksiz geçirdi ve yapraklarının yarısı gitmiş durumda. Bir başkası tamamen yapraksız kaldı. Oysa geçen yıl yapraklıydı. Öldüğünü düşünüyorken son günlerde uçlarda filizler çıkmakta olduğunu gördüm. Kısaca kış aylarında her şey normaldir.
Bahçemde güney cephede sabahtan akşama full güneş alan bir yer var. Yazın orası fazla sıcak oluyor. Oraya bu bitkiyi dikmek uygun olur mu?
***
Evet uygundur. Şiddetli sıcaktan saatlerce güneşten zarar görmez. Benim de üç yıldır bahçeye zemin toprağa dikili var. Üstelik kuzey, doğu ve batı yönlerden güçlü rüzgarlar almasına rağmen Didim’de kışın olan hafif donmalardan zarar görmüyor. Sadece yaprakları donup kuruyor o kadar. Şu anda filizlenmeye başlamış durumda. Bir körpe dalı bu geçtiğimiz kış soğuğa dayanamayıp kurumuş. Başka zarar yok. Saksıdakiler kuzeyli rüzgar almadıkları için onların durumları biraz daha iyi. Bu kış fazla uzun süreli soğuk olmasına rağmen.
Güneş alan kapalı balkonunda tutar mı dışarı mı çıkarsam bilmiyorum..
***
Dışarıda veya kapalı balkonda değil sürekli ev içinde güneşli pencere önünde durması lazım. Yeri sürekli sabit olsun.
Diken tacım gövdesinde kenarları kırmızı delikler oluştu. Neden acaba? Nasıl kurtarabilirim?
***
Çok dallı olunca birbirlerine dikenler batması sonucu oluyor. Dalların pozisyonlarına dikkat edin.
Çiçeğim ithal olanlardan son baharda almıştım. Üzeri hep kocaman bol çiçekliydi. Bir ay kadar oluyor çiçekleri küçüldü. Yapıları bozuldu. Bazı yaprakları kızardı. Çok yorulduğunu düşünüp bütün bozuk çiçekleri koparıp temizledim ve daha az güneş gören bir yere aldım. Yardım ederseniz sevinirim.
***
Güneşi sever ama saksısı küçük ise ve toprağı güneşten ısınıyorsa işte bunu sevmez. Ya saksısının /toprağının ısınmaması için çare bulun ya da daha büyük bir saksıya uygun toprak ilavesiyle aktarın. Kökleri serinde kalmayı seviyor.
2 senedir büyüttüğüm dikenler tacım var. Çiçeklenmede bir sorun yok fakat daha çok yapraklanmasını istiyorum. Bu mümkün mü? Ayrıca en az 5-6 saat güneş ışığı alıyor.
***
Güneş ışığı demekle yaprakları ısıtıp yakıcı etki yapan direkt güneş ışınlarını kastediyorsanız 5-6 saat çok iyi. Ama bu tür için o kadar fazlası şart değil. Yeri çok güçlü aydınlık olması şartıyla günde 1-2 saat direkt güneş yeterli olur. Belki o takdirde her yerinden filizlenip bol bol yapraklanabilir.
Küçük bir fide olarak aldığım E. milii 7 dal vererek çok güzel gelişti. Boyu 50cm civarına ulaştı. Son iki haftadır dallar kendini aşağı bırakıyor sarkıyor, yanına destek koyunca düzeliyor. Lakin bir kaç gün sonra gene yanlara boynunu bükerek iniyor. Neden böyle olmaktadır?
***
Özelliği öyle. Dallar biraz uzadıktan sonra dik duramaz. Değneğe bağlamak lazım.
Tayland milii edindim. Bana geldiğinde bol çiçekliydi. Ebruli kırmızı sarı çiçekleri vardı. Daha sonra bütün çiçeklerini döktü. Tekrar çiçeklenmeye başladı ama çiçekleri hep yeşil kalıyor çiçeklerde renklenme olmuyor. Neden olabilir Dikenler tacı bitkisinin daha önceden beri bakıyorum. Hiç böyle sorunla karşılaşmamıştım.
***
Bunların çeşitleri çok. Bazıları şiddetli sıcak + saatlerce fena halde direkt yakıcı güneş seviyor. Taylan çeşidinin ihtiyaçları hakkında şimdilik bilgim yok. Ev içinde tutuyorsanız belki güneşsiz ve havasız kaldığı için problem oluyordur. Toprağını eşeleyip kabartın. Toprak kupkuru olmadıkça sulamayın. Daha iyi bir yere yerini değiştirin (daha havadar, daha güneşli bir yere). Belki de toprağıyla ilgili bir problem vardır.
Sukulentlerim ve minik kaktuslerim güneşten yandı. Gölgede duran miliileri güneşe çıkarsam sukulentleri gölgeye alsam sorun olur mu? Bu arada millilerim hiç çiçekleri yok.
***
Gölgenin niteliğine göre, yani biraz fazla koyu gölgeye alışmışlarsa şimdi yaz ortasında güneşe çıkarmanız kötü etkileyebilir. Aslında en iyisi çöl kaktüslerine bile sera tülü ile güneş filtreleyici yapmanızdır. Bu sayede hem güneşten yanmazlar hem saksıları ve toprakları güneşin aşırı ısıtmasına maruz kalmaz.
Dikenler tacı bitkimin yaprakları çok ama 2 senedir çiçek açmadı. Gövdesi de ince cılız. Çiçek açması için ne yapabilirim?
***
Eski esas türü ilkbahardan ilkbahara çiçek açıyor. Ve eğer yeterince güneşli yerde ise. Aksi takdirde hiç çiçek açmaz. Direkt güneş ışınlarını alması önemli.
Yanlardan dal çıkması için ne yapmak gerekir?
***
Uzayıp giden dalın tepesini kesin.
Dikenler tacında yan dal çıkması için uzayıp giden dalın tepesini kesin demişsiniz. Hemen orada uçta çiçekler başlıyor. Nasıl kesmeliyim?
***
İstediğiniz boyda kısaltacaksınız. Çiçeğini yok sayın. Keseceğiniz kısmı atmayıp ayrıca köklendirmek isterseniz en iyisi mayıs ayını bekleyin. Yaz sıcakları bastırmadan köklenir ve sonra yaz boyunca güzelce büyür.
Dikenler tacım bol günes alan yerde, saksıda ve dısarıda. Gayet sağlıklı. Fakat burası Selçuk’ta 250 m. yuksekte bir köy. Kışın -5C dereceleri görüyoruz. Şu an bulunduğu yer sanırım kışın da günes alır. Fakat kısmen kuzey rüzgarı da alır (diye düşünuyorum henüz yaşamadım). Kışın içeri almak doğru olur mu?
***
Buralarda kışın en tehlikeli öldürücü soğuk rüzgarlar kuzeydoğu yönünden gelir. Buna göre dikkatli olun. Tam güney ya da güneybatı cephede o kadar soğukta kışın zarar görmez diyebilirim ama buna da güvenmeyin. Çünkü dondurucu soğuğun kaç derece olduğuna değil ne kadar uzun sürdüğüne göre ve kış boyunca kaç defa tekrarlandığına göre düşünmek lazım.
Dikenler tacım çok ama çok güzeldi. 1 ay önce yerini değiştirdim bin pişman oldum. en üstteki yapraklar sarardı. yaprakların üzeri benekli gibi. boynunu büktü. çiçekleri döküldü. ne yapacağımı hiç bilmiyorum. kapalı balkona aldım. 2 gündür orada. bu defada iyi yapraklar kıvrılıyor. ne yapmalıyım?
***
Kökleri çürümüştür. Yer değiştirirken toprağının kupkuru olması şart. Sonra yeni yerinde de 10 gün susuz bırakın. Bütün bitkiler için bu kural geçerlidir. Yoksa kökler olduğu gibi çürür. Şimdi kökler ve dip kısım tamamıyla çürümüş olabilir. Sağlam dallarından alıp köklendirmeye çalışın. Ayrıca bu bitki toprağı iyice kurumadan sulanmaz. Bu da aklınızda olsun.
Geçtiğimiz ocak ayında bu bitkiden elime geçti. Kökü taşlaşmış bir topraktaydı ama saksı toprak değişimi için mart sonunu bekledim. Kök durumu da biraz zayıftı. Uygun toprak karışımıyla yeni bir saksıya diktim. Sürekli açık cam kenarında ve günde en az 4-5 saat güneş görüyor. Geldiğinden beri de hiç çiçeksiz görmedim. Sağlığında bir sorun yok gibi ama bitki adeta bodurmuş gibi davranıyor ve yaz boyu üç beş yeni yaprak dışında pek gelişme uzama göremedim. Çiçekleri beyaz krem rengi. Acaba cinsiyle alakalı bir durum olabilir mi? Kökleri zayıf diye de bitki besininden kaçındım. Dikerken bir kepçe ölçülerinde solucan gübresi karıştırmıştım harcına o kadar. Sebebi belki de odur bilemiyorum. Saksısının eski tip terracota olmasından sebep kökleri serin tutma ihtimalini de düşünüyorum ama emin olamıyorum. https://www.hizliresim.com/5dd68kw
***
Maşallah mükemmel sağlıklı görünüyor. Yaz boyu yavaş idiyse sebep yerinin gece saatlerinde sıcak ve havasız olmasıdır. Ama görüntüsüne göre hiçbir problem yok. Yerini çok sevmiş olduğu belli. Bir de gece hafif serin esintiler olsa idi kıştaki haline göre iki misli uzamış olurdu. Aslında birçok bitki türü için sıcak yaz aylarını dinlenme zamanı gibi düşünmek lazım. Kısaca hiçbir problem yok. Saksıya gelince, terakota iyidir ama sizinki sırlı. Bazen hem içi hem dışı sırlı oluyor. İçi de sırlı ise o tip saksılarda nedense bitkiler iyi gelişemiyor, yerinde sayıyorlar. Eğer gece sabaha kadar havasız kalmıyor idiyse yavaşlığına sebep sırlı saksıdır. Bunları saksı gibi değil saksılık olarak kullanmak lazım. Son tavsiyem: Önemli olan şey bitkinin sağlığıdır. Sağlığında kusur yokken daha hızlı büyüsün diye hiçbir şey yapmayın. Yoksa bitkiyi kaybedersiniz.
Tekrar merhaba. Camları sürekli açık tutuyorum genelde, kalorifer yandığı aylarda bile en kötü ihtimalle vasistas açık oluyor günün dört beş saati. Saksı konusunda ise eski saksılara ilgiliyim bi nevi koleksiyon yapıyorum diyebilirim, ben de saksıyı da korumak adına plastiğe dikip içine oturtma taraftarıyım. Bu saksının da sadece dış kısmı sırlı (bir kısım sırlar dökük halde hatta) içi ve tabanı sadece pişmiş toprak, ona güvenerek direkt dikmeyi tercih ettim. Büyümesiyle ilgili bir endişem yok ama anlayamadığım bir sorun var mı diye fikir almak istedim. Benim bildiğim kadarıyla botanik konusunda okuyucusuyla böyle aktif paylaşım yapan doğru bilgi veren bir internet sitesi veya blog görmedim. Fikrinizi almak önemli benim için. İstanbul bu yaz fazla sıcak ve durağan geçti belki de esas faktör budur, gözlemlemeye devam edeceğim. İyi çalışmalar dilerim teşekkür ederim.
***
Sağolun. Terakota saksı ile çömlek saksı farklıdır. Çömlek saksıları sadece dış mekanlar için tavsiye ederim. Ev içinde iyi değil. Terakota saksılar ev içine uygundur. Hızlıca nefes alıyor gibidir. Suyu çabuk emer, çabuk kaybeder. Çömlek saksılar ise su emmesi çok yavaştır ve emdiği suyu da çok çabuk kaybetmez. Sizinki eğer kaliteli yapıda ise yani basit toprak saksı (terakota) değil daha kaliteli çömlekten ise bunun negatif etkisi olmuş olabilir. Bende eski tip (esas tür, sürekli çiçek açmayan) Euphorbia milii var. Bir tanesi 3 yıldır bahçeye ekili yaşıyor. Son derece uygunsuz toprakta ve neredeyse hiç bakım görmemesine rağmen ve aşırı alkalinli kireçli toprağa rağmen gayet güzel gelişiyor. Saksıda olanlar da onun gibi hızlı uzuyor. Bu yıl ilkbahar sonunda ilk defa yeni tiplerden bir fide alıp saksıya diktim. Buranın aşırı şiddetli sıcaklarına rağmen (açık havada olması sayesinde sanıyorum) gelişimi güzel, hızlı sayılır ve çiçek açması sürekli. İlk aldığımda bir parmak boyda iken üç ayda şimdi bir karış boya geldi. Yan dalları da var. Şiddetli sıcaklara rağmen toprak iyice kurumadan sulamadım. Güneşin toprağı fazla ısıtması durumda, toprak o sırada ıslak ise kökler çürür diye korktum. Ama sonuç mükemmel.
Kış için içeri aldığım dört miliden birinde kök çürümesi oldu. Nasıl kurtarabilirim?
***
Zor iş. Ama nasılsa üç tane daha varmış. İsterseniz sağlam dallarından kesip alın ve kupkuru toprağa dikin. 20 gün hiç sulamayın. İki hatanız var: Birincisi, içeri almakta çok geç kalmışsınız. Yaz sonunda çeri almak gerekiyor. İkincisi, bitkileri farklı ısı dereceleri olan mekanlar arasında yer değiştirirken toprak kupkuru olmalı ve yeni yerinde en az 10 gün yine kupkuru durmalı. Bunlara dikkat edin.
Çiçeğin gövdesinde bir yağlı ıslak görüntü dokununca yapışkan gibi uzuyor. buna ne yapabilirim?
***
Sirke ile ıslattığınız bez veya pamuk ile iyice silin. Toprağı adam akıllı kupkuru hale gelmedikçe sulamayın.
Dikenler tacı almak istiyorum ama karar veremiyorum. birkaç tane çeşiti var. japon iğnelisi, ithal, orjinali vs. Bunların farkı ne?
***
Bilmiyorum. Bir şekilde çeşitleri olmuş işte. Ama şimdi hiç birinden almayın. Çünkü günümüzde zararlı toprak kullanmak moda oldu. Serin ve soğuk aylarda alışık oldukları yerden başka yere geçinde o toprak anında bitkiyi köklerden başlayarak öldürüyor. Yaz başına doğru alın ve sonra topraklarını tarif ettiğim gibi bir toprak karışımı ile değiştirin.
Dikenler tacımın yazın sıcak havalarda yaprakları aşağı doğru eğiliyor ve kış mevsimine kadar o şekilde kalıyor. Bu normal midir?
***
Bendekilerle kıyaslayınca hiç normal değil. Burada yazın 35-40C derece sıcaklarda sürekli direkt güneş altında dışarıda açık havada olmalarına rağmen yapraklarda eğilme filan olmuyor. Sadece kışın soğuktan dolayı yapraklarının çoğunda ciddi bozulmalar oluyor o kadar. Birkaç tane var. Biri 4 yıldır bahçeye ekili, diğerleri saksılarda, biri 8 yaşına girdi. Anlaşılan sizin bazı hatalarınız var ama nedir bilemedim.
Ana gövdesinden kısaltma yaptım. Bir daha orası yeşillenmedi. 1-2 sene oldu kestiğim gibi duruyor kurudu. Altlardan yanlardan veriyor ama gövdeden tekrar yeşillensin istiyorum ne yapsam?
***
Kesip kısaltınca yan dallar verir. Ve zaten vermiş. Ama galiba daha altlardan filizlenmeler olmuş. Bu durumda bazı hatalarınız var demektir. Normalde zaten (bu bitkideki 8 yıllık tecrübeme göre) her yerinden yeni filizler geliştirip durur ama onlardan çoğu hiç uzamaz. Ne zaman dalların üst kısmı kesilirse o zaman onlardan birkaç güçlüce uzamaya başlar. Budamayı ilkbahar ortasında yapmalıydınız. Önce toprak kurumuş olmalı ve budamanın ardından 15-20 gün boyunca kuru toprakta beklemelidir. Sonrasında bol bol esinti olması şartıyla sulamaya başlarsınız. Yaz sıcaklarının da kendisini göstermeye başlamasına denk gelen bu zamanda gayet güzel serpilir. Yanlış zamanlarda budama iyi olmaz. Şimdi madem gövdenin o kısmı kurumuş, yapacak bir şey yok. O kısmı da kesebilirsiniz.
Tekrar Merhaba. yaprakların üstü beyazladı toz gibi böyle birde gövdenin en üstünden aşağı doğru örümcek ağı gibi ağ oluşmuş. 7 8 yıllık çiçeğim.
***
Örümcek bit adlı parazitler dadanmış. Tüm dallarını acilen çok kuvvetli tazyikli su ile yıkayın. Temizliğe pek dikkat edilmeyen tozlu yerlerde örümcek bitler bitkilerde fazlaca türer. Özellikle ortam sıcak ise. Çözüm için bundan sonra her sulama zamanı geldiğinde daima tazyikli su fışkırtıp kuvvetlice yıkayarak sulayın. Bulunduğu odada temizliğe çok ciddi önem verin. Yerleri hijyen etkisi yüksek detarjanlı sularla silin. Eşyaları ve viğer bitkileri de tozsuz, tertemiz tutun.
Dikenler tacı çiçeğim gayet güzel fakat çiçeklerin sap kısımları yapışkan oldu. Ne yapabilirim?
***
Problem yok. Hep öyle olur çünkü doğal özelliği öyle.
Merhaba dikenler taçım birden tüm yapraklarını döktü. Kışı yapraksız geçirdi. Şimdi bahar gelirken çiçeklenmeye çalışıyor ama çiçekler açmadan kuruyor. Ve eskisinden çok daha küçük. Yeri de aynı anlayamadım.
***
Bendekilerin çoğunda bu yıl benzer sorun var. Çiçek açıyorlar ama yapraklanmaya acele etmiyorlar. Bekleyip göreceğiz. Ama sizinkinin çiçeklerinin açmadan kuruması kötü bir durum. Bendekilerde öyle değil. Kışın bir sıcak bir soğuk ısı dengesizliklerine maruz kaldıysa köklerinin çoğunu kaybetmiştir ve sebep budur sanıyorum. Havalar ısındıkça yeni kökler geliştirir. Şimdilik yapılacak bir şey yok. Zamana bırakın. Muhtemelen mayıs sonuna doğru iyice canlanmış olur. Gelecek kış ya sürekli serin ya da sürekli sıcak olan bir yerde tutun.
Merhaba dikenler tacı çiçeģim güzel çiçek açıyor fakat sadece uzuyor yanlardan filiz vermiyor.ben kestim kestiğim çiçekli kısmı başka saksıya diktim.diğer saksıdaki gövdeden kestiğim yere bir şey yapmam gerekir mi hava alsın mı kesik olan yer yoksa hava almamasını mı sağlamam gerekiyor ne yapmalıyım?
***
Kesik yerlerin mutlaka kesinlikle hava akımlarına ihtiyacı var. Bu yüzden pencereleri saatlerce açık tutamayacağınız zamanlarda budama yapmayın. Eğer kesik yerleri macun, mum gibi şeylerle kaplarsanız oralardan çürüme başlar. Çok kişi buna şahit olmuştur.
Hollanda mili isminde olanlar Hollanda’da mı geliyor? Taylant ve Hollanda mili arasında fark nedir?
***
Onlar hakkında bilgim yok ama şunu bilelim ki bu türün birçok hibrit çeşitleri türetilir. Yıllardır böyle. Yeni çeşitler daha gösterişli ve daha çeşitli renklerde çiçek açtıkları gibi, belki daha da önemli özellikleri çiçek açmada çok inatçı olmalarıdır. Bakım ihtiyaçları aynıdır. Bu konuda fark ise şudur: Yukarıda yazdığım bakım bilgilerine göre gerekenleri tam bile değil, biraz olsun yaparsanız piyasaya yeni çıkmış çeşitleri yetiştirmede çok daha yüksek başarı sağlarsınız. Reklam yapmış olmayayım ama bunları bildirmek lazım. Yeni çeşitleri üreten uzmanlar sadece farklı güzel görselliği değil daha birçok önemli özelliği oturtmaya çalışırlar. Dikkat etmeniz gereken bir husus, hepsinde geçerli olmayabilir, yani bazıları aşılı ise, dip kısmı başka bir çeşide aittir. Bunun sebebi ise üst kısımdaki muhteşem çiçekli çeşidin kendi köklerinin her toprakta iyi çalışamayacağıdır. Ve bu yüzden, kökleri her toprağa daha fazla uyumlu başka bir E. milii çeşidinin üzerine aşılarlar. Yani dalından köklendirirseniz ve büyürse yine aynı şekilde çiçekler açar. Ama aşılı olanlar kadar verimli bol bir çiçeklenme gösteremeyebilir, çünkü kendi kökleri pek becerikli değildir.. Peki bu durumda ne yapacağız? Yani edindiğimiz yeni çeşit aşılı ise, ve biz üst dallarından bir parça kesip köklendirirsek, yüksek verimi nasıl sağlarız? Gayet basit: Yazdığım bakım bilgilerini harfiyyen, eksiksiz yerine getirmek (özellikle toprak karışımına çok dikkat etmek şart) ve yetiştireceğimiz yerin şartlarının uygun olmasını sağlamak.
Dikenleri olmayan dikenler tacı çiçeği var mı? Bana bir çiçekçi gösterdi alıp almamakla tereddüt ettim.
***
Aynı tür değil ama bu türün yakın akrabası, yaprakları da çiçekleri de çok benziyor, ama onun hiç dikenleri yok. Bakımı da aynıdır. Beğendiyseniz alın bence. Benim de çok sevdiğim bir bitki türü.
Merhaba. Ben de komşumdan üzerinde kırmızı çiçekleri ile bir çelik aldım. Tuttu büyümesi de güzel ama kırmızı aldığım çiçek şimdi pembe açıyor. Neden olabilir ben toprağında bir madde eksik olabilir mi diye düşünüyorum. Ne yapmam lazım tekrar kırmızı çiçek açması için?
***
Eğer yeni tomurcuklar ise, onlar zamanla kıpkırmızı olacaktır. Ama çiçekler iyice gelişmişse ve hala pembe ise bu durum sizin bitkinizin özelliği ile ilgilidir. Bunların çeşitleri çok. Bazıları her halükarda kırmızı çiçek açarken bazıları yılın çok sıcak zamanlarında pembe çiçek açabilir. Ayrıca bu durum bambaşka bitki türlerinde de görülüyor. Özellikle yüksek sıcaklıkla beraber eğer toprağın alkali değeri de yüksek ise çiçekler pembe olur.
Güneye bakan kış bahçesinde cam önünde duran dikenler tacım var iki tane. Öğleden akşama kadar güneş alıyor, hatta yazın evde olmadığımız fazlaca sıcak oluyor kapalı kaldığı için ama genelde sıcak esintili ve direk cam önünde duruyor, arada stor perdeyi indiriyorum. 2 yıldır benimleler eskiden pembe renkli çiçekler aciyorlardi fakat şu an açık yeşilden rengi bir türlü dönmüyor pembeye. Gelişimi çok güzel bir sürü yan dalı var gurlesti fakat çiçek rengiyle ilgili ne yabalirim bilmiyorum.
***
Sıcaktan öyle olur. Bende de aynı problem var. Parlak kıpkırmızı çiçekler bu yıl yaz boyunca soluk turuncu gibi. Toprağın alkalilik derecesi sıcak aylarda daha etkili olur ve çiçekler olması gerektiği gibi renklenemez. Yani anlayacağınız sadece sıcağın değil toprağın asitliliğinin azalması veya kaybolması da bu tip probleme yol açıyor. Ara sıra demlikte kalan bayat çay ile sulayın. Ve ayda bir defa sadece iki damla limon sulama suyuna katın.
Gündüz kaloriferlerin bayağı yakıldığı gece ve haftasonlari kapatildigi bir ortama uygun mudur?
***
Ortamın ne kadar soğuduğuna göre durum değişir. Ve çok tehlikelidir. Tehlike ise soğuktan değil, toprağın özelliğinden kaynaklanır. Günümüzde eskisi gibi hiç kimse sağlıklı toprak bulamıyor. Şimdiki toprakların tehlikesi: Bitki eğer o toprakta ekili halde bütün bir yaz mevsimini o odada geçirmedi ise, yani yeni getirecekseniz, toprak soğuduğunda kökleri yakıyor, bitkiyi zehirleyip öldürüyor. Kısaca, o ortama eğer şimdi bugünlerde yeni bir Euphorbia milii alacaksanız, almayın. Haziran ayında almanız daha iyi olur.
Dikenler tacı cicegimin yaprakları kızarmaya başladı neden olabilir? Çok sağlıklıydi bol yan dal ve çiçek verdi.
***
Kışın böyle şeyler olabiliyor. Her kış başka türlü yaprak sorunları olur. Yerine ve toprağının şartlarına göre hiç sorunsuz kış geçirdikleri de oluyor. Hiç önemli değil. Normaldir.
Dikenler tacının dikeni parmağıma battı. eldiven de vardı fakat çok sert çektim sanırım ve parmağım şişti, sızlıyor. Diken kalmadığına eminim. Acaba dikeni zehirli midir?
***
Zehirli ama diğer bazı Euphorbialar kadar zehirli değil. Ayrıca zehirleme etkisi olması için öz suyunun kanınıza karışması lazım. Diken batmasından bir şey olmaz.
Benim üç tane dikenler tacım var. beyaz olan geldiğinden beri (yaklaşık 1 yıl) çiçek sapları yapış yapış ama diğer sarı ve kırmızı olan öyle değildi. Şimdi kırmızı olanın da çiçek sapları yapış yapış oldu. Diğer soruları okuduğumda bunun doğal olduğunu yazmışsınız. ancak bir şeyi merak etim bu geçici bir dönem mi? çünkü kırmızımda yoktu normalde ve şimdi başladı. Sarı renkli olanda böyle bir durum yok, o yüzden hastalık mı diye endişe etim. Bundan sonra sürekli böyle yapış yapış mı olacak çiçek sapları?
***
Şimdi bendekileri tekrar inceledim. İkisi saksıda, biri bahçeye ekili Euphorbia milii’ler hepsi çiçeklenmiş, tek tek baktım. Hepsinde var. Bir saksıdakinin çiçek saplarında daha hafifçe olmuş. Ama, az veya çok, yıllardır hep şahit olduğum bir şey. Kendi doğal özelliği böyle. Hastalık filan değil.