Küstüm otu özellikleri
Popülerliğinin sebebi dokununca yapraklarını hemen o anda kapayıp aşağı indirmesidir. Çok yıllık ama biraz kısa ömürlüdür. Yani belki en fazla 5 – 6 yıl yaşar. Soğuk havaya hiç dayanamadıkları için yetiştiriciliğini genelde yıllık, mevsimlik olarak yaparlar. Gerçi pek farketmez. Çünkü tohumdan yetişmeleri çok hızlıdır.
Küstüm otunun çiçekleri tüylü pembe ponponlar gibi güzel görünümlüdür. Yeni gelişen dalları yukarı doğru dimdik gelişir. Ama daha sonra dik duramayıp yana yatarlar. Doğada yerde sürünücü gelişen bir bitkidir. Saksılarda yetiştirirken yanına bir değnek dikip bağlamalısınız. Ya da saksıda sarkıcı gibi yetiştirmenizde bir sakınca yok.
Kullanım
1- Küstüm otu bahçelerde iyi bir yer örtücü vazifesi görür. Ayrıca toprağa azot elementi kazandırıcı rol oynar. Fideleri ortalama 25cm ara ile ekin. Dallarını artırarak hızlı büyür ve kısa zamanda her yeri kaplarlar. Aradaki boşluklar dolar. Toprağı azotça zenginleştirip kışın ölürler.
2- Yapraklarına dokununca aniden kapanması çocukları eğlendiren bir şeydir. Çocuklara çiçek yetiştirmeyi, sorumluluk alışkanlığı kazandırmayı öğretmek için en uygun bitkilerden biri küstüm otudur. Yalnız yapraklara çok sık dokunmak iyi değil. Bunu çocuklara yasaklayarak değil de kendi kendilerine onaylayıp kendileri karar verecek şekilde öğrenmelerini sağlamalısınız. Her zaman dokunmamalısın, o da bir canlı, zarar görür, hayatını kaybeder vesaire.
3- Yine aynı özelliğinden dolayı ofis masalarında küçük saksılarda stres giderici bir süs bitkisidir.
Küstüm otu bakım istekleri
Güneşi sever. Günde birkaç saat güneş görmeye ihtiyacı var. Sadece yazın aşırı yakıcı olan öğle vakti civarı güneşinden korumalısınız.
Açık havada herhangi bir bahçe toprağı, evlerde ise suyu kuvvetli süzdüren havadar toprak gerekiyor.
Sulamadan sonra toprağın ıslaklığı tamamen gittiği zaman tekrar sulayın. Toprağın nemliliğinin de azalmasını beklemeyin. Bunun ölçüsü, toprak çok nemli olsa bile tuttuğunuzda tam olarak ufalanacak kadar ve elinize yapışmayacak kadar ıslaklığı gitmiş olmasıdır.
Küstüm otuna 20-30 günde bir azot oranı yüksek (yani yaprağı için yetiştirilen bitkilere uygun) besinden vermelisiniz. Fakat başlamak için tohumdan yetiştirmişseniz en az 10cm kadar büyümesini, yeni toprağa dikmişseniz tuttuğundan emin olmayı ve gelişime devam ettiğini görmeyi bekleyin.
Sonbaharda eviniz soğuk oluyorsa küstüm otu hemen ölecektir. Zaten tohum verdikten sonra zayıf düşer, gelişim durur, yapraklarının çoğu kurur. Daima tohumlarını alıp uygun mevsimlerde tekrar ekmelisiniz. Eviniz sıcak oluyorsa: Tohum verdikten sonra bir müddet sadece yapraklar pörsüdükçe sulayın. Sonra kısaltma derleme toplama budaması yapın ve normal sulamaya devam edin. Tekrar yeşerir.
Küstüm otu fidesi üretimi
Tohumdan yetişmeleri basit ve hızlıdır. Ama tohumlar serin zamanlarda, serin yerlerde asla çimlenmez. Hava sıcaklığı 18C dereceden aşağı düşmemeli. Tohumları derine gömmeyin. Toprak yüzeyinde, sadece birkaç milim derine gömün. Hava yeterince sıcaksa ve tohum ekili toprağı güneş ısıtıyorsa derhal çimlenirler (bir haftayı bulmaz). Çimlendikten sonra yine yeterli sıcağa bağlı olarak çok hızlı büyürler. Hatta gelişimi saat saat fark edebilirsiniz. 15cm oluncaya kadar dokunmayın, küstürmeyin. Çünkü gelişimi aksayabilir.
Tohumları ne zaman ekebiliriz?
Eğer iyi güneş alan bir pencere önünüz varsa ve ev içi sıcaklığı kışın bile 18C dereceden aşağı düşmüyorsa küstüm otu tohumlarını her zaman ekebilirsiniz. Diğer durumlarda tohumlar ilkbaharın fazla serin günlerin geride kaldığı zaman ekin. Mesela İstanbul’da nisan sonundan itibaren.
Küstüm otu tohum vermiyorsa?
Evlerde ve camekanlı balkonlarda tohum oluşturması zor. Çünkü polenleşme olması kuvvetli esinti almasına ve böceklere bağlıdır. Yaprakları iyice hareket ettirecek kadar esinti almasını sağlamalısınız. Zaten bu kadar esinti olmazsa sağlıklı gelişimi de pek mümkün olmaz. Bu her bitki için böyledir. Esinti şart. Yoksa nefes alamazlar.
Çelikle üretimi
Yaz sonunda (yaz sıcakları biraz dindiğinde) dallarını dikip köklendirebilirsiniz. Deneyin. Yan dallar veya budadığınız dallar olabilir. Toprağa dikip sulayın. Başka özel bir şey yapmak gerekmez. Sadece ilk üç hafta öğle saatlerinin yakıcı güneşinden koruyun.
Hastalıkları, zararlıları
Küstüm otunun doğada hiçbir hastalığı zararlısı yoktur. Yine de evlerde örümcek bitlerin musallat olma riski var. Dikkatli olmalısınız. Gereksiz yer sulayıp durmak yapraklarda sararmalara yol açar. Fazla soğuk su da öyle zarar verir. Havasız evlerde yapraklar bozulur.
Soğuğu sevmez. Sonbahar ve kışın sıcak oda ve bol güneşli pencere önü mümkün değilse yaşayamaz.
Küstüm çiçeği alma zamanı mıdır? Almayı düşünüyorum da..
***
Ben sadece ilkbahar sonundan itibaren yaz aylarında satıldığını gördüm. Yani sanıyorum bu zamanda bulamazsınız.
Çok garip bi deneyim yaşadım. Küstüm otu diye aldığım tohumlar başka tohum çıktı. Allah Allah dedim ben bunu bi yerden tanıyorum. Ne çıktı tahmin edin Çarkıfelek çiçeği tohumu. Neyse bu sefer tohum siparis ettim bekliyorum. Bu arada hâlen Samsun’da yetişir değil mi?
***
Evet çok fazla geç kalmış sayılmazsınız. Tohumlardan bir kısmını gelecek ilkbahar için saklayın.
Şu an ekebilir miyim? Küstüm otunun elimde birkaç tohum var da geç kalmış sayılır mıyım?
***
Hayır geç sayılmaz ama hemen ekin.
Merhabalar. Benim küstüm çiçeğim 40-50 cm buldu. Kafasında tomurcuklar var. Sanırım çiçek açacak. Videosunu fotosunu çekip arkadaşlarıma hava atıyom onlar da istiyorlar. Benim sorum şu: Küstüm çiçeğim 10-15cm kadar yan dalı var. Bunu kesip köklendirip başka bir saksıya dikebilir, yetiştirebilir miyiz?
***
Hayır tohum verecek. Sonra tohumlarından yetiştireceksiniz.
Bugün Eminönünden küstüm çiçeği aldım. Poşetin içine sarıp verdiler. Eve gelince köklerine zarar vermeden yeni saksısına diktim ama 8 saat geçmesine rağmen hala küs duruyorlar. Bir türlü düzelmediler.
***
Hava akımlarına ihtiyacı var. Esasen evlerde yetiştirilebilen bitkilerden değildir. Evde en fazla hava akımları olan ve en kuvvetli ışıklı olan yer neresi ise orada tutmanız lazım.
Küstüm çiçeğimin bir sürü tohum zarfı oldu ama hala yeşiller ve çiçeğim kurumaya başladı. Ne yapmam gerek? Tohumları şimdi ekebilir miyim?
***
Bırakın iyice kurusunlar. Sonra tohumlardan bir kısmını ekin. bir kısmını nisan ayına saklayın.
Tohumların rengi kuruyunca farklı bir renk alıyor mu acaba? Tohumların tam ekilecek duruma geldiğini nasıl anlayabilirim?
***
Tohumları tutan incecik dal gibi uzantılar ve tohumlar kurur. Rengi kahverengiye döner.
Tohumları nasıl saklamamız gerekiyor? Nerede, nasıl ortamda durmalı?
***
Kağıt peçeteye sarıp bir kavanoza koyun ve hava almayacağı şekilde kapağını kapayın. Serin bir yerde saklayın. Buzdolabında da olabilir (ama buzlukta değil).
Yeni aldığımız bu çiçek akşama doğru yaprakları kapandı. Çocuklarda oynayıp durdu. Geri açılır mı?
***
Hiç dokunmasanız bile akşam olunca kapanırlar. Gündüz açılırlar.
Bugün küstüm çiçeği aldım ama çiçeğin dalı ve yaprakların uçları kurumuş gibi sararmış. Normal mi?
***
Hiç normal değil. Hem de bu zamanda, hayatının en yoğun canlı olması gereken bahar sonunda..
Küstüm çiçeğini hazır içme suyuyla sulamak içindeki minerallerden dolayı zarar verir mi?
***
Hayır hiçbir zararı olmaz.
Küstüm çiçeği aldım. Akşamüstü yaprakları kapandı. Açılmıyor. Normal mi?
***
Evet akşam saatlerinde yapraklar kapanır. Sabahleyin açılır.
Küstüm çiçeğimin dalları aşağıya doğru büküldü. Sonradan açık havada kalması gerektiğini öğrendim. Hemen ölmez değil mi? Daha dün oldu.
***
Hala düzelmediyse umut yok.
Küstüm çiçeğim gelirken yandan verdiği dallar ve yaprakları kırılmış hep. Düzelir mi acaba?
***
Evet yeni dallar uzatır.
Küstüm çiçeğim ilk aldığımda ufacıktı. Balkonda yerini sevdi ve baya büyüdü. Fakat 1 hafta evden ayrılmak zorunda kaldim ve sulama olmadığı için eve döndüğümde solduğunu gördüm. Tekrar canlanması için ne yapabilirim?
***
Ölmemişse yavaş yavaş yeni yapraklar verecektir. Sulayın ve bekleyin. Olmazsa yapacağınız bir şey yok.
Küstüm çiçeğim büyüdü, tohum da verdi ama gelişimi zayıf. Bol yapraklı olup saksıyı doldurmasını istiyorum. Ne yapabilirim?
***
Şimdiye kadar olmadıysa bundan sonra yapacağınız bir şey yok. Gelecek yıl tohumdan yetiştireceğiniz fideler için en baştan itibaren toprağını doğru ayarlayın. Yukarıdaki bakım bilgilerine göre yaprak amaçlı bitki besini verin.
Küstüm çiçeğimi yeni aldım. Sadece ince küçük bir dal. Yaprakları sağlıklı. Ev içinde sıcak odada mı bakmalıyım yoksa balkon ya da cam balkonda mı? Tohumkari ekmeden önce sıcak suda bekletip kuruyunca ekileceğini duydum. Doğru mu?
***
Yanlış zamanda yanlış bitki almışsınız. Güneşi, sıcağı ve açık havayı sever. Ev içinde güneşli pencere önünde tutun. Yaşamazsa da canınızı sıkmayın. Tohumları için öyle şeyler gerekmez. Bahçemde dökülen tohumlar ertesi ilkbaharda kendiliğinden çimleniyor. İlkbaharda nisan sonuna doğru tohumları güneşten ısınacakları bir yerde ekmelisiniz.
Küstüm çiçeği gayet sağlıklıydi. Daha onceleri yaptigim gibi yine toprağını havalandirdim.Ama ertesi gün tüm yaprakları aşağı doğru eğildiğini gördüm ve daha sonra dallarinin govdeden tek tek koptuğunu gördüm. Canlanmasi için ne yapabilirim?
***
Hiç uğraşmayın. Çok zor ve genellikle başarı oranı çok düşük. Sıcak hava istiyor. Her yıl ilkbaharda tekrar tohumdan yetiştirmek uğraşmaktan daha kolay.
Küstüm çiçeği tamamen kurudu ama diken diken yaprakları var gibi görünüyor. Yetişir mi bu?
***
Tamamen kuruduğunu söylüyorsunuz. Demek ki ölmüş gitmiş. Yaza doğru (haziran gibi) her yerde fidelerini satarlar. O zaman yenisini alırsınız.
Küstüm çiçeğinin tohumunu nasıl alırım? Çok sağlıklı buyuyor ama kışa ölecek biliyorum.
***
Bunun için çiçek açması lazım. Çiçeklerden bazıları tohum oluşturmadan solar ve kurur. Tohum verecek olan çiçekler ise solarken tohum kapsülleri oluşturmaya başlar. Bu değişiklikten anlarsınız. Veya hiç uğraşmayın. İlkbahar sonu/yaz başı döneminde çiçek fidesi satılan yerlerde küstüm otu fideleri gayet ucuz fiyattan satılıyor. Yenisini alırsınız.
İki gün sulayamadim evde değildim. küstüm cicegimin yapraklari tamamen kurumuş. penceredeydi ve son zamanlarda hava çok sıcaktı. nasıl geri dondurebilirim?
***
Sadece yapraklar kurumuşsa hızlıca yeniden yeni yapraklar çıkarır. Ama tamamen ölmüş de olabilir ve bu durumda yapacak bir şey yok.