Bergamot

Bir Narenciye türü olan bergamot ağacı meyve kabuklarının kokusu ve aroması açısından önemli bir bitkidir. Bilimsel adı Citrus bergamia’dır.

Bergamot ağacı, meyveli ve yapraklı dalları

Bergamot meyve ve yaprakları – fotoğraf: hepsibahcemden.com

Meyvelerinin aroması makbul bir Narenciye türü bergamot limon (veya bir laym) ve turunç bitkilerinin melezi, hibrit bir bitkidir. Aslında doğal bir tür diye biliniyordu. Bu yüzden bilimsel adını hibrit olduğunu belirtir şekilde değil, has türmüş gibi oluşturmuşlar: Citrus bergamia. Fakat sonradan genetik araştırmalarda hibrit olduğu anlaşılmış. Zaten narenciyelerin pek çoğu hibrittir. Öte yandan bergamotun bir turunç alt türü olduğunu öne sürenler de var. Ve bu durumda bilimsel adını Citrus aurantium subsp. bergamia şeklinde yazarlar.

İngilizcede Bergamot orange derler. Adının kökeni bir iddiaya göre Türkçe “bey armutu”ndan gelir (Wikipedia).

Narenciyelerin genelinde olduğu gibi küçük yapılı bir ağaç diyebiliriz. Aslında çeşitlerine göre 3m ile 9m arası gibi değişir. Yılın herhangi zamanlarında ama en çok serin ve soğuk zamanlarda çiçek açar. Meyveleri biraz küçük, çeşitlerine göre en fazla portakal iriliğinde, şekli ise biraz armut biçimindedir. Meyve dış kabuğu üzeri girintili çıkıntılı, pütürlüdür. Meyve biçimi ve kabuk pütürlülüğü farklı olan çeşitleri vardır. Bazı çeşitlerde kabuk pütürsüz, bazılarında az pütürlü, bazılarında girintili çıkıntılı gibi fazlaca pütürlüdür. Lezzeti limondan daha az ekşi, greyfurttan daha çok acıdır.

Herkes bergamot ile kafir laymı birbirine karıştırır. Bergamot meyveleri o kadar küçük olmaz ve yaprakları tek parça, ucu sivri oval şeklindedir.

Kış soğuklarına dayanıklılığı çoğunluk narenciyeler gibidir. Kışın dondurucu soğukların -4C dereceyi pek bulmadığı yerlere uygundur. Akdeniz iklimi uyumlusu türlerdendir.

Bergamot meyvelerinin kabuklarından elde edilen koku çaylara (fabrikalarda çay yaprakları işleme aşamasında) katılır. Bergamot aromalı çayları herkes bilir. Lokum vs şekerlemelerde de önemlidir. Nargile tütünlerini bile bu madde ile işleyenler var.

Bergamot fidan üretimi tohumlarıyla mümkündür. Fakat yeni nesillerin aynı kalitede meyve vermeme ihtimali yüksektir. Zaten meyve verecek olgunluğa gelmesi bu çeşit üretimde yıllar ister. Daha iyisi diğer narenciye fidanlarına aşılamaktır. Bu sayede hem aynı meyve kalitesini devam ettirirsiniz hem de meyve verme olgunluğuna gelmesi için yıllarca beklemek zorunda kalmazsınız.

Yazar: Erdal Yüksel

Kategori: Ağaçlar

Etiketler: |


Sorunuzu / Yorumunuzu Aşağıya Yazabilirsiniz.

Lütfen sorunuzu konu ile ilgili sayfaya yazmaya gayret edin.

Ön Adınızı ve şehrinizi yazın:

Sorunuzu/Yorumunuzu yazın: