Özellikleri
Dombeya burgessiae türünün doğal yaşam alanları orman kenarları, seyrek ağaçlı ormanlar ve maki benzeri bitki örtüsü arasında güneşli – yarı güneşli yerlerdir. Yaygın adı yabani pembe armuttur (pink wild pear). Çiçekleri açık pembedir ve ağaç hatmi çiçeklerine benzer. Bu türden diğer Dombeya türleri ile melezlemeler sonucu daha bolca ve daha hoş renkte çiçek açan Dombeya burgessiae ‘Seminole’ kültivarı oluşturmuşlar. Fakat bazı kayıtlarda bir türe ait kültivar değil de başlı başına bir hibrit kabul edilir ve Dombeya ‘Seminole’ şeklinde adlandırılır.
Dombeya burgessiae ‘Seminole’ kış ortancası ABD’de Florida civarlarında çok yetiştirilir. En çok tropikal ortanca derler. Gerçi ortanca ile uzaktan yakından hiçbir ilgisi, hiçbir akrabalığı yoktur. Yani çiçek benzerliğinden ötürü öyle isim vermişler.
Çiçek açması
Seminole kültivarı canlı koyu pembe renginde ve ortanca gibi çoklu, top top çiçekler açar. Yaprakları oldukça iridir. Büyük çalı tarzında gelişim gösterir. Boyu 4 metreyi bulur. Fakat bahçeleri güzel çiçekleriyle süslemesi için kısa boylu ve çok dallı tutmak gerekir. Çiçek açma dönemi ekim ayından mayısa kadarki dönem içinde hava şartlarının gidişatına göre her yıl değişir. Kesin olarak çiçekli olduğu zamanlar ise aralık ayından mart sonuna kadardır.
İklim uygunluğu
Kış ortancası Dombeya ‘Seminole’ güneşli ve en azından yarı güneşli olan yerleri sever. Kışın -1C dereceye kadar soğukta pek sorun olmaz. En fazla -4C dereceye kadar dayanır. Bu hafif don olaylarında hasarlara uğrar ama çabucak toparlanıp yeniden çiçek açar. Kış ortancasının önemi kış boyunca çiçek açması olduğu için dikkatli olmak, kışın ısı sıfırın altına düşeceği günlerde korumak gerekiyor. Türkiye’de Akdeniz bölgesinin deniz seviyesi kıyı kesimlerine uygundur. Güney Ege’de ise kuzeyli rüzgarlardan tam korunaklı güney cephelerde yetiştirince sorun olmaz.
Yetiştirme, bakım
Hafif alkalinli ve taşlı-kumlu topraklarda çok sağlıklı gelişim gösterir. Sulamayı ilk yıl yaz boyunca toprakta hafiften kuruma gördükçe, diğer zamanlarda ise toprakta daha fazla kuruma gördükçe yapın. Sonraki yıllarda sıradan bir ağaç gibi düşünün ve o şekilde ara sıra sulayın.
Her ilkbaharda budamak gerekir. Boyu 1m ile 1,5m arasında olacak şekilde dalları kısaltın.
Kış ortancası çoğaltma
Dombeya burgessiae ‘Seminole’ kış ortancasını yılın her zamanda tepe çeliği yöntemiyle çoğaltabilirsiniz. 10-15cm çelikleri köklendirme toprağına dikin. Fakat çeliklerin köklenmeleri biraz zordur. Köklendirme hormonu ile daha iyi sonuç alırsınız. Ayrıca tepe çeliklerini dalından kesmeden havai daldırma yöntemiyle (yine köklendirme hormonu kullanarak) köklendirmek daha garantili bir yoldur.
Kaynaklar
Winter winner: Dombeya — naplesnews.com
Fotoğraf: Top Tropicals