Onagraceae familyasından Fuchsia cinsinin 110 türü var. Küpeçiçeği (Fuchsia) türlerinin çoğunluğu Güney Amerika kıtasına özgüdür. Birkaçı Kuzey Amerika kıtasının güneyinde, Karaibler ve Meksika civarlarında bulunur. Birkaçı da Yeni Zelanda – Tahiti arasındaki adalarda. Çoğunlukla küçük çalı, sonra büyük çalı ve küçük ağaç tiplerinde türlerdir. Büyük ağaç olan tek tür Fuchsia excorticata Yeni Zelanda’ya özgü bir küpe çiçeği ağacıdır. 15 metreye kadar uzar.
Süs bitkisi olarak
Küpeçiçeği denince ilk akla gelen çeşitler birkaç türden oluşturulmuş güzel çiçekli hibritlerdir (bunlar binlerce çeşit). Boyları çeşidine ve bakıma göre 20cm – 2m arasında değişir. Bazıları sadece yazın, çoğu ilkbahardan sonbahar sonuna kadar devamlı çiçek açarlar. Az güneşli, serin ve esintili şartları severler. Kışın yapraklarını dökerek dinlenirler. Mrs. Popple çeşidi daha fazla güneşe ve sıcağa uyumludur.
Çiçeklerinin katmerli ve katmersiz olmalarına, dallarının dik ve sarkıcı olmalarına göre çeşitleri, soğuğa dayanıklı daimi bahçelik olanı, sıcağa güneşe dayanıklısı, minyatür çiçeklisi, dev çiçeklisi gibi binlerce çeşitleri var. Dilimizdeki bir adı da “Küpeli”dir.
Yetiştirme, Bakım
Buradaki bakım bilgileri resimlerde gördüğünüz çeşitler içindir.
Saksıda küpe çiçekleri kendi özelliklerine göre şu dört şekilde yetiştirilir: 1- Fazlasıyla esnek dallılar sarkıcı olarak askılı saksılara uygundur. 2- Sert dallılar yarım metreye kadar boylanır. Dalları sert olsa da yanına bir değnek dikmek ve bağlamak gerekir. 3- Yine bu sert dallılar bahçede zemin toprağına ekilirse bir yıl sonra 2m kadar devleşir. 4- Minyatür küpe çiçeği çeşitleri saksılarda 20cm kadar gelişiyor. Pek dik duramazlar. Saksıda hafiften yarı sarkıcı gibi dağınık gelişip oldukça güzel görünürler.
Bol çiçek açması için: İlkbaharda satın aldığınız küpeli fidenizin taze dallarının tepelerini kırparsanız çok daha fazla fazla dallı budaklı olur. Bu da daha fazla çiçek açmasına sebep olur.
Küpe çiçeği – ‘Swingtime’ kültivarı
İklim uyumları
Bunlar sabit bir tür değil çeşitli hibritler ve kültivarlar oldukları için kışa dayanıklılıkları hakkında tam kesin bir şey söylemek mümkün değil. Genelde çoğunluk türler kışın -7C derece soğuğa yapraklarını dökerek dayanırlar. Yine de dikkatli olmalısınız. Mesela istanbul’da, Samsun’da, İzmir’de kışa dayanırlar. Ama emin olmayın ve iyi koruyun. Kışı kuzeyli rüzgarları almayan yerlerde geçirmelerini sağlayın. Güney Ege’nin ve Akdeniz Bölgesi’nin kıyı kesimlerinde tehlike yok ama buralarda da yaz sıcaklarına dayanamazlar. Doğal türlerden Fuchsia magellanica kışın -23C soğuğa dayanır. Mrs. Popple kültivarı -12C derece soğuğa dayanır ve sıcağa da biraz uyumludur.
Kışı geçirmeleri
Havalar soğuduğunda, 5C derece altında yapraklarını döker. Baharda yeniden yeşerir. Kışı ısının sıfıra düşmediği bir yerde geçirmelerini sağlamalısınız. Havalar soğuyunca eve sıcak ortama almamalısınız. Kışın ortalama 5C derece civarında havadar bir yerde yapraklarını dökerek dinlenmesi bünyeyi güçlendirir ve ömrünü uzatır. Genelde -7C derece soğuğa dayanırlar ama bazıları daha hassastır. Hangi tür, hangi kültivar olduğunu bilmiyorsanız kışın iyi koruyun.
İngiltere’de orta derece don olaylarına -15C, -20C dereceler civarında soğuğa dayanıklı binlerce küpe çiçeği çeşitleri türetmişler. Yüzlerce değil, binlerce çeşit. Türkiye’de küpe çiçeği pek tutulmuyor. İngilizler çok sever. Öyle ki sırf küpe çiçeği üretimi ve ticareti yapan, başka süs bitkileriyle hiç uğraşmayan pekçok çiçekçi var.
Açık hava ve nem
Küpe çiçeği temiz havayı, hiç kesilmeyen rüzgârı, nemli havayı sever. Havası kuru memleketler bir de yazın fazla sıcak oluyorsa küpe çiçekleri için elverişli değildir. Ev içinde ise devamlı açık pencere yakınında iyi hava sirkülasyonu olan bir yer sağlamadıkça evde küpe çiçeği yetiştirmeye kalkışmayın.
Güneş ve sıcaklık
İdeal yeri doğuya bakan, sabahları 3 – 4 saat güneş alan rüzgarlı pencere önü veya duvar dibidir. Ya da akşam son üç saatte direkt güneş almalı. Yaz aylarında öğle ve öğleye yakın saatlerde güneşi alması bir iki çeşidinin dışında küpe çiçeklerine zararlıdır. Bütün gün bol güneşe dayanıklı küpe çiçeği istiyorsanız Mrs. Popple en başta tavsiye ediliyor. Hem soğuğa, ağır olmayan donmalara çok dayanıklıdır. Diğerleri rüzgarsız kalmamak kaydıyla aşırı güneşe uyum sağlasalar bile fazla güneşin fazla ısıtması yüzünden gerektiği gibi serpilmezler.
Sıcağı sevmezler. Türkiye’de pek tutulmamalarının bir sebebi de küpe çiçeklerinin sıcak yaz günlerinde bozulmalarıdır. Özellikle de rüzgarsız yerlerde sıcağa hiç dayanamazlar. Bir iki tür ve hibrit müstesna.
Toprak, saksı, su, gübre budama
Küpe çiçeği besleyici, suyu çok iyi süzdüren ve nemliliğini koruyan toprak ister. Ağır sıkı topraklarda pek uzun ömürlü olmaz. Birkaç ay içinde kökler çürür ve bitki ölür. Gerçek topraklardan humuslu kara toprak en sevdiği topraktır. Buna iri taneli dere kumu ya da mini taneli ponza taşı karıştırın. Torf topraklar da idealdir. Saksıya gelince: Kökleri serinlik istediğinden dolayı saksı köklerin fazlasıyla rahat sığacağı kadar büyük olmalıdır. Özellikle yazın havası çok sıcak geçen memleketlerde saksı ne kadar büyük olursa o kadar iyidir.
Sulama: Toprağın yapısına göre değişir. Günlerce kurumayan topraklar daha iyidir. Toprak üst yüzeyinde kayda değer bir kuruma oldukça saksı alt deliklerden su çıkacak mktarda su ile sulayın. Çabuk kuruyan toprakta yetiştiriyorsanız yaz boyunca çok dikkatli olmanız gerekiyor. Bu durumda kontrolleri daima sabah erkenden yapın. Toprakta önemli bir nem kaybı varsa sabahları sulayın. Akşama doğru tekrar kontrol edin. Fazla su kaybı varsa tekrar sulayın ki sabaha kadar susuz kalmasın. Serin günlerde toprağın biraz daha fazla nem kaybetmesini bekleyin. Aşırı sıklıkta sulamak, eğer toprak hiç kurumadığı halde sulayıp durursanız öldürür. Suladıktan sonra saksı dibinde toplanan suyu boşaltın ki toprak geri emmesin. Bunu her saksı bitkisinde yapmalısınız. Sıcaklardan yaprakları pörsüdüğü zaman susuz kaldığını düşünmeyin. Toprağı yeterince nemli ise sulamayın.
Besin, gübre vermek: Gübreli doğal toprak kullanmamışsanız mayıstan sonbahar serinleri başlayana kadar hafif dozajlı özel bitki besinlerinden 15 – 20 günde bir defa sulama suyuna karıştırın. Nisan sonunda başlamalı ve sonbahara kadar devam etmelisiniz. Suya karıştırılan genel amaçlı sıvı besinden olmalı.
Budaması: Kış başında tüm dalları uçlardan kesin. Kış sonunda ise bütün ana dalları üstlerinde iki üç filizlenme gözleri kalacak şekilde keserek budayın. İlkbaharda kuvvetlice yeniden büyüyecektir.
Yıllık toprak değiştirme: İlkbahar başında yapmalısınız. Ve aynı zamanda şu usulde gübreleyin: Saksı bitkilerine hayvan gübresi nasıl verilir?
Küpe çiçeği ‘Mrs. Popple’
Fide üretimi
İlkbahar başında küpe çiçeğinizin taze gelişen dallarından, en üst kısımdan üç çift yapraklı olarak alın. En alt yaprakları koparmayın. Çünkü hassas dala zarar verirsiniz. Koparmak yerine makasla diplerinden kesin. Doğrudan toprağa dikeceksiniz. Açık havada tutmalısınız. Devamlı rüzgar almalı. Güneşin ısıttığı bir yerde olmalı. Bahar başı güneşinin pek zararı olmaz. Yalnız, hava çok sıcak gidiyorsa öğle civarı güneşinden koruyun. Birkaç haftada köklenir gelişmeye başlarlar. Birkaç çift yeni yaprak çıkardıklarında tepelerini koparın. Bu sayede dallanıp budaklanırlar. Hızlı büyür ve yaza doğru çiçek açmaya başlarlar.
Yaz aylarında, olgunlaşmış yeni dallarından da köklendirmek mümkün. Doğrudan toprağa dikin. Yeri kuvvetli aydınlık ve rüzgarlı olmalı ama direkt güneş gelmemeli. Yaz ortasında fazla sıcak günlerde denemeyin.
Zararlıları, hastalıkları
Başta örümcek bitler ve mini beyaz sinekler küpe çiçeğinin baş düşmanıdır. Sonra diğer bitki bitleri, kelebek / güve tırtılları. Kuvvetli rüzgar almayan yerlerde her çeşit bitki bitleri küpe çiçeğine musallat olup öldürürler. Tedbir için bitkiyi ve çevresini her gün yıkamalısınız. Bit olmasa bile ortalama onbeş günde bir güzelce ilaçlamalısınız. Bitler küpe çiçeğinin yapraklarına zarar verdikçe peşinden hızla mantar hastalıkları türer. Kurtarmak çok zor olur.
Burada belediyenin çiçek ve fidan satışı yapan yeri var. Baharla birlikte her gittiğimde askılı saksıda çok güzel gelişip açmış küpe çiçekleri görüyorum. Fiyatları da çiçekçilere göre çok uygun. Kocaman askılı saksıda çiçeğin fiyatı 30 tl. Oysa çiçekçide yarısı büyüklüğündeki çiçeğin fiyatı 50 tl idi. Her defasında almamak için kendinle mücadele ediyorum. Bu çiçeklerin açık hava istediklerini biliyorum. Benim balkonum hem sabah güneşi alıyor, açık, gayet de havadar. Yaz için şartların uygun olduğunu düşünüyorum. Kışın salonuma koysam ısıtılmayan, serin ve iki penceresi var. Kuzey ve doğu cephe. Camlar yere kadar olduğu için oda çok aydınlık çok sık da havalandırdıyorum. Bu şartlarda kışın yaşar mı?
***
Karasal iklim olan yerlerde küpe çiçekleri (geceler oldukça serin geçtiğinden dolayı) yaz boyunca sürekli çiçeklenir. Anlattığınız balkon şartları küpe çiçeğine tam ideal. Kışın ne olacak bilemem. Zira çok çeşitler var. Bazıları kışın sıcak yetersizliğinden dinlenir. Hatta yapraklarını dökebilirler. Bazıları farklı hareket edip bir de güneş görürlerse ısı yetersizliği çekmez, kışı da çiçeklenerek geçirirler. Eğer ısıtılmayan odanızda kışın ısı sıfırın altına düşmüyorsa her halükarda sorun yok. Ama eğer düşüyorsa küpe çiçekleri genelde sıfırın altında soğuğa dayanamaz ölürler.
Çiçeklerinin güzelliğine dayanamayarak beyaz ve mor küpeli çiçeği aldım. Beyaz olan çok tomurcukluydu. Maalesef 15-20 gün sonra çiçeklerinde tomurcuklarında yeşil bitler gördüm. Bazı yaprakları yapışkan olmuştu. Bunlardan kurtulmanın yolu var mı zirai ilaç kullanmadan? Bazı youtube kanallarında arapsabunlu suyla silmeyi tavsiye ediyorlar. Henüz uygulamadım. Bu bitler diğer çiçeklerime geçer mi? Ayrıca balkonum sabahtan 10a 11e kadar direkt güneş alıyor. Zararı olur mu? Kışın nasıl muhafaza etmeliyiz?
***
Bir küpe çiçeğinde bitlenme varsa mutlaka diğerine de geçecektir. Arapsabunlu suyla silmek koca yapraklı bitkilere uygundur. Küpe çiçeğinin yapraklarını nasıl sileceksiniz? Şu sayfada birkaç tarfi var işinize yarayabilir: Bitki bitleri Sabah güneşinin öğle ezanından iki saat evveline kadar yapraklara direkt ulaşması zarar vermez. Zaten siz yaz mevsimi şiddetli sıcak olmayan bir yerdesiniz. Yine de özellikle öğle civarı güneşinden mutlaka koruyun. Kışın küpe çiçekleri kapalı mekanlarda en fazla -5C dereceye kadar dondurucu soğuğa yapraklarını ve körpe dallarını kaybederek dayanır (eğer kapalı bir yerde ise, yani rüzgar almayan bir yerde ise). Buna göre kışın soğuk ama dışarısı kadar soğuk olmayan bir yerde korumalısınız. Sıcak odalarda koruyamazsınız çünkü sıcak ve havasız ortamlarda yaşayamaz. Kış boyunca ısıtılmayan bir odanız varsa orada olabilir.
Bende küpe çiçeği aldım. Daha önce öldüler. Aslında nemi seviyorlar. Antalya’da da bol nem var. Yaşatmak için ne yapabilirim?
***
Çok yanılıyorsunuz. Nemi değil 7/24 sürekli esintili olan yerleri, serini ve ısınmayan serin kalan toprağı severler. Bu şartları sağlarsanız başarılı olursunuz.
Küpeli aldım fakat evde de balkonda da öldüler. Ne yapmalıyım? Gene dayanamayıp bu sefer fide olarak aldım. Fideler için uygun toprak nedir acaba?
***
En kolayı ve uygunu A101 marketlerde satılan toprak. Hem ben hem komşum iki yıldır bütün bitkilerimize ondan kullanıyoruz. Çok memnun kaldık.
Belediyenin çiçek evinden küpe çiçeği aldım. Dışı pembe, yalın kat, içi mor olanlardan. Yarım litrelik küçük bir saksıda fide halinde. Birkaç tane çiçek açmış. Gerisi hep tomurcuklu. Balkona koyacağım. Saksı değişimini hemen mi yapayım yoksa bir kaç gün beklesin mi? Kokleri eski toprağından hiç ayırmadan yeni saksıya geçirmek gerekiyor sanırım. Saksı boyutu fide halinde olduğu için ne kadar olmalı? Yeni saksıya geçirirken yumurta kabuğu kullanmak iyi olur mu?
***
Yarım litrelik saksı çok da küçük değilmiş. Acele etmeyin. 10-15 gün sonra köklerini şimdiki toprağından arındırmadan daha büyük saksıya aktarın. Minyatür küpe çiçeğine (eğer bir saksıda tek fide olacaksa) 15cm çap, 12cm derinlik Kırşehir için yeterli. Geceleri çok sıcak olan memleketlerde daha büyük saksı lazım. Küpe çiçeklerinin kökleri serinlik seviyor. Bir de gece boyu serinlik severler. Normal küpe çiçeklerine ise 20cmX20cm çap-derinlik ebatlarında saksı olmalı (yine sizin orası için ideal ölçü). Gübreli toprak küpeler için iyidir. Ama yumurta kabuklarıyla beraber şu sayfada anlattığım gibi yapmalısınız: Saksı bitkilerine hayvan gübresi nasıl verilir?
Yakın zamanda iki tane küpe çiçeği aldım. Bir tanesinin yapraklarında ve birkaç tane tomurcuğunda kuruma var. Aynı çiçeğin bazı yapraklarında da küçük küçük pas gibi sarı noktalar var. Bir de rüzgar alması gerekir demişsiniz. Ben odamda başucumdaki komodinin üzerine koymuştum. Hem gölge hem de gün içinde belli aralıklarla ışık aldığı için. Camın önüne almam gerekir mi rüzgar için?
***
Havasız odalarda yaşayamıyor. Evde tutmayın. Saydığınız problemlere gelince önemli değil. Küpe çiçeği fidelerinde hep görüyorum. Alıp kendim yetiştirince yeni yapraklar ve yeni tomurcuklar sağlıklı devam ediyor.
Minik siyah sinekler/kelebekler gördüm. Tam olarak neyden kaynaklıdır ve nasıl çözüm bulabilirim?
***
Sinek mi kelebek mi? Ve siyah. Eğer toprak sinekleri ise zararı yok. Zaten küpelinizi dışarıda tutacaksınız. Rüzgar onları alır götürür. Yapraklarda bembeyaz ve pireden küçük mini kelebekçikler varsa onlara beyaz sinek diyorlar. Çok fena zararlıdır. Sayfası: https://azbitki.com/bitler#beyazsinek
Çiçekçiden 4 adet mevsimlik çiçek fiyatına farklı renklerde küpe çiçeği aldım. Gölgede büyük toprak saksılara bahçe toprağına ektim. Hiç güneş almıyor bol esinti alıyor. Bu şekilde yazı atlatabilirler mi sizce?
***
Su tutuculuğu yüksek torf toprak ile karışım yapsaydınız daha iyi olurdu. Gerçi bahçe toprağı kökleri serin tutmada çok iyidir ama kökler yeterince süzek olmayan toprakta çürüyebilir. Sadece bu sıkıntı var. Didim’de de yazın felaket sıcak oluyor. Komşum geçen sene ilkbaharda küpe çiçeği almıştı. Hem de çok sıcak olan, rüzgar almayan batı cephe verandasında tuttu. Yazın kesin ölür diyordum. Ölmedi. Şimdi güzelce çiçekli durumda. Komşum geçen yıl kocaman bir saksıya sırf torf toprakla dikmişti. Sadece direkt güneşten korudu. Şiddetli sıcağa rağmen geçen yıl şiddetli sıcak yaz mevsimini sağ salim atlattı. Sizin esintili ve gölge yerinizde yazı sorunsuz atlatacağı gibi sanıyorum gelişiminde de yaz boyunca pek kötü bir aksama olmayacaktır.
Küpe çiçeği için böceklere tedbir amaçlı arap sabunu karıştırılmış su ile fısfıs yapsak faydası olur mu? Yaprağına çiçeğine arapsabunu sıkıntı yapar mı?
***
Bitlenmelere pek faydası yok ama çeşit çeşit zararları oluyor. En iyisi gerçek bir yaprak biti ilacı kullanın.
Benim yeni aldığım küpe çiçeği galiba bahçe toprağına dikili. Suyu çok geç süzdürüyor. Üzeri tumurcukla dolu. Toprağını değiştirirsem sorun olur mu?
***
Toprak değiştirmek genellikle köklerin yeni toprakta çürümesiyle ve dolayısıyla bitkilerin ölmesiyle sonuçlanıyor. Siz daha büyük saksıya şimdiki toprağından hiç ayırmadan yeni toprak ilavesiyle aktarın. En doğru çözüm bu. Küpe çiçeği zaten büyük saksı seviyor.
Küpe çiçeğimi 4 ay önce aldığımda oldukça bol çiçekleri vardı. Saksısını alır almaz değiştirmedim. Fakat kökler saksının altından çıkışmaya başlayınca değiştirdim. Saksı değiştiği gibi tüm tomurcuk ve çiçeklerini döktü. Minik tomurcuklar çıkarıyor fakat bu tomurcukların sapları kararıyor incecik oluyor ve düşüyor. Yaklaşık olarak 2 aydır hiç çiçek açmadı. Bana bir öneriniz var mı acaba?
***
Bir daha saksı küçük geldi diye büyük saksıya aktarmaya çalışırken bitkinin köklerini eski toprağından çözmeyin. Yoksa sonuç genellikle anlattığınız gibi, hata bazen çok daha kötü olur.
Küpe çiçeğim bol tomurcuklu ve de açan çiçekleri vardı ama çok çabuk kopup düşüyorlardı. Güneşli balkona aldım. Bu sefer de hem çiçekler kopup düştüler hem de yaprakları yeşil rekte ama kurudu, yandı diye düşünüyorum. Bu bitkimi kurtarabilir miyim?
***
Sıcak havada güneşi sevmez. Hazirandan itibaren gölgeli ve rüzgarlı kuzey cephede olması gerekir. Evde tutuyorsanız zaten evde yaşama sansı pek yok.
Marketten aldığım minyatür küpe çiçeğini pencere yanına koydum. Rüzgar alıyor. 2-3 gün oldu. Bugün tomurcuk çiçekleri üzerinde kurumuş ve dökülüyor. Yapraklarında siyah bölümler oluşmuş. Ne yapabilirim acaba?
***
Ev içinde pencere yanında olması işe yaramaz. Kesintisiz sürekli dışarıda açık havada durması şart. Zaten sıcak memleketlere uygun değil. Yazın yaşaması zor. Ancak büyük saksıda bolca toprak sayesinde kökleri serinde kalırsa ve gölge tutarsanız bir hayli kötüleşse bile ölmez. Sonbaharda canlanmaya başlar.
Fide halinde küpe çiçeği almıştım. Bir kez çok çiçek açtı. Daha sonra sanırım biraz sıcaktan bazı kısımları kurudu. Tepesi de kurudu. Kesip ucuna tarçın koydum. İnternette görmüştüm doğru bir yöntem mi acaba? Ya da başka bir şey yapabilir miyim?
***
Budamada tarçına filan hiç gerek yok. Aslında diğer bitkilere de veya başka türlü kullanımlarının hiç bir faydası yok. Küpe çiçeği serin toprak ve sürekli hava akımları isteyen bir bitkidir. Yaz boyunca serin ve gölgeli bir yerde tutun. Kupkuru hale gelse bile sonbaharda canlanıp hızlıca yeni dallar uzatmaya başlar.
Küpeli çiçeğimi çok sulamadığıma eminim. Toprağı da nemli şu an ama yaprakları pörsüdü resmen. Neden olur ki bu? Odayı da sık havalandırıyorum. Kendi kendine geçer mi acaba?
***
Odayı havalandırmak yetmez. Küpe çiçeği 7/24 kesintisiz hava akımları ister. Özellikle sıcak + esintisiz ortam en baş düşmanıdır. Ayrıca sulamaları muhtemelen gıdım gıdım az miktar su ile yaptığınız için kökler çürümüş veya çürüme başlangıç aşamasında. Şurayı okumalısınız: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Küpelimin yaprakları kıvrılmış. Arkasına baktıyımda küçük yeşil bit gördüm. Ne yapmam lazım?
***
Yaprak bitlerine karşı ilaçlama yapmanız lazım.
Küpe çiçeğimi kapalı balkonda turuyordum. Yazdıklarınızı okuduktan sonra yanlış yaptığımı fark ettim. Balkonun dışına assam kışı geçirebilir mi? Öğlene kadar güneş alıyor bu arada balkon.
***
Eğer yaz aylarını bozulmadan geçirmişse orası gayet uygundur. Sakın yerini değiştirmeyin. Ayrıca yazın kötüleşmişse bile şimdi dışarı koymanız iyi olmaz.
Elimde küpe çiçeği tohumu var. Bunu nasıl ve ne zaman ekmeliyim?
***
Çimlenmeleri 3-4 hafta sürer ve 20C derecede dolaylarında sıcaklık isterler. Mart sonunda tohumları ekin ve ev içinde tutun. Nisan ortasında dışarı çıkarın. En geç mayıs başında tohumlar çimlenmiş olur. Fideler 8 tane yaprak geliştirince esas saksılarına dikmelisiniz. Yeni yerlerinde tuttuklarından emin olduğunuz zaman tepelerinden kesin ki bolca dallansınlar. Şuradaki bilgilere göre tohumları ekin: Mevsimlik çiçek-sebze fide üretim toprağı hazırlama
Merhaba küpe çiçeğimi kış başında tepelerinden kırmıştım 3-4 boğumdan kesmek için bu ay uygun mudur yoksa nisan ayını beklemeli miyim?
***
Şimdi bugünlerde ciddi bir soğuk hava dalgası bekleniyor. Bunu atlatmadan bir şey yapmamanızı tavsiye ederim.
Bir tanıdığım çelikten bu bitkiden yetiştirip satıyor yıllarca. Çiçekçilerden ithal gelenler yazın hep ölmüştü. Sizce bu tanıdığın ürettikleri dayanıklı çeşit mi?
***
Gerçi sıcağa uyumlu küpe çiçeği çeşitleri var ama Akdeniz iklimi sıcağına onlar bile yanlış konumlandırma ve yanlış toprak yüzünden dayanamıyor. Didim tam olarak Akdeniz iklimini etkisi altında ama ben her tip küpe çiçeğini yıllarca yaşatabiliyorum. Yaz sıcakları iyice bastırdıktan sonra (burada temmuzdan itibaren) perişan oluyor, sonbaharda tekrar canlanmaya başlıyorlar. Bahçeye dikecekseniz gölge yer olmalı. Derin bir çukur açarak içini kumlu, ponzalı süzek toprakla doldurun ve fideyi ekin. Saksıda yetiştirecekseniz kocaman ve derin saksı gerekir ki kökler serinde kalsın. Mayıstan ekim ayı ortasına kadar gölge yerde tutun. Kışın güneşli güney cephede kış boyunca bile çiçek açarlar.
Ben çok sevdiğim için aldım sadece baharda iyiydi sonra kuruyup öldü, bunların tohumu var mi internete araştırdım bulamadım yani bitki üzerinden nasıl tohum elde edebiliriz?
***
Hiç uğraşmayın. Olmayınca olmuyor. Ne yapsanız boş. Sıcak iklim sevmiyor.
Küpe çiçeği fideleri aldım. Hepsi Xxl çiçekli olanlardan 2 hafta oldu. Şu hormon bezi dedikleri şeye fidelemişler. Hiç ellemeden pet bardağa geçirgen torfa diktim. Şimdilik iyi durumda ama baharda nasıl saksıya dikmeliyim bunları? 3 litrelik akasya askılı saksılara 2 fide dikeyim diyorum dar mı olur yerleri?
***
Farketmez istediğiniz gibi ekin ama yeter ki o zamana kadar hayatta kalsınlar. Çünkü ev içinde küpe çiçeği yaşayamaz. Hepsi kısa bir süre içinde birer birer ölür giderler. Eğer hayatta kalırlarsa yüz binde bir gibi nadir görülen uygun ev şartlarınız var demektir. Şansınıza kalmış. Yılın bu zamanında salon bitkileri bile almanızı tavsiye etmem.
Ben yeni küpeli fidanı aldım. Açık balkonda mı dursun yoksa odada mı? Yeni ektim 2 gün oldu.
***
Aslında nisanda alsanız daha iyi olur. Sürekli dışarıda durması gerekiyor.
Bu çiçekten almayı düşünüyorum. Apartman boşluğuna bakan mutfak camına koymayı düşünüyorum karanlık bir yer değil. esinti alıyor havadar ama hiç güneşsiz, sadece aydınlık. Sizce olur mu?
***
Direkt güneş ışınları olmasa da olur ama çok güçlü aydınlık şart. Biraz aydınlık yeterli değil. Ayrıca küpe çiçeği için havadarlıktan ziyade aynı açık hava ortamı gibi sürekli hava hareketleri gerekiyor.
Yapraklarını döktüğü dönemden tekrar canlanmaya başlayacağı döneme kadar sulanmalı mı? Ne sıklıkla sulanmalı?
***
Hiç sulamamak diye bir şey yok. Ayrıca küpe çiçeği İzmir’de kışın da filizlenmeler yapar. Sizinki anlaşılan tamamıyla ölmüş. Hıdrellezi bile geçtik. Yani en azından mart sonuna doğru canlanması gerekirdi.
Küpelim çok dallandı ama bir tane çiçeği yok. Ne yapmam lazım?
***
Siz bu soruyu başka bir küpe çiçeği türü sayfasına yazmıştınız ve ona göre cevap vermiştim. Küpelilerin pekçok çeşitleri var. Bazıları (aslında çoğunluğu) fazla serinde bile çiçek açıyor. Bazıları ise güneş ışınlarıyla biraz ısınmaya ihtiyaç duyuyor. Buna göre düşünün. Güzelce büyümüş ve dallanmışsa bu çok iyi bir şey.
Küpe çiçeğimi bayram tatilinde altına su koyup bırakmıştım. Yaprakları sararmış. Örümcek aağları var ve örümcekler minik kırmızımsı. Ne yapabilirim kurtarmak için?
***
Bit gibi çok küçük iseler onlar kırmızı örümcek adlı tarım zararlısıdır. Tamamıyla yok oluncaya kadar her gün çok güçlü tazyikli su fışkırtarak iyice yıkayın. Veya en iyisi, bu parazitlere etki edebilecek ilaç kullanın. Fakat küpe çiçeğiniz tamamıyla ölmüş olabilir. Zira su dolu kapta, çamur toprakta kolayca çürüyecek kadar aşırı hassastır. Yani canlı olduğundan emin değilseniz hiç uğraşmayın.
Bakım kurallarına uymama rağmen bir hafta içinde böceklenip kurudu. Az güneş alan yerde duruyordu. Haftada bir sulamıştım. Neden kurumuş olabilir?
***
Ani bir şekilde ölmüşse, bunun sebebi genellikle topraktır. Bir türlü kurumayan toprağı haftada bir düzenli sularsanız zehir haline geliyor ve bir gün gelir bitkiyi aniden öldürür. Ayrıca, çok sert bahçe toprakları kullanmışsanız onda işiniz şansa kalmıştır. Sert toprakta havasız kalan kökler aniden çürüyebilir. Küpe çiçeği kumlu, süzek, yumuşak toprak ister.
Küpeliden çelik aldıktan sonra direk toprağa dikin yazmışsınız ama nemli bir toprağa dikip su gerekmez mi yoksa kuru toprağa dikip can suyu mu vermeliyiz detaylı yazabilir misiniz?
***
Normal bir toprağa ekin ve sulayın.