Pamuk helva çalısı, Hydrangea paniculata

Özellikleri

Kışın yapraklarını tamamen döker. Boyu yaklaşık 2m, en fazla 3m kadar olur. Çok dallanır ve çok çiçek açar. Gelişimi hızlıdır. Çiçek açma döneminde uzaktan bakınca üzerinde birçok pamuk helva varmış gibi görünür.

Sıcak iklimlere hiç uygun değildir

Yazları şiddetli sıcak olan yerlerde gerektiği gibi serpilemez ve çiçek çması da mümkün olmaz. Yaz boyunca gece 20C derecenin pek üstüne çıkmayan gece serinliğine, Gündüz 30C derecenin fazla üstüne çıkmayan hafif sıcağa ihtiyacı var. Kış soğuklarına dayanıklılığı oldukça iyidir. -34C dereceye kadar dayanır. Türkiye’de pamuk helva çalısı için en uygun yerler Ankara, Eskişehir, Bolu ve benzeri iklime sahip olan illerimizdir. Bu ve benzeri iklimli yerlerde kuzeyli rüzgarlara açık ve gün boyu uzun süre güneş alan yerlerde iyi gelişirler. Bu uygun yerlerden hangilerinde yazın gündüzleri 30C derecenin üstünde sıcak günler uzun sürüyorsa öyle yerlerde yarı gölge-yarı güneş yerler yetişmesi içn daha uygundur. Eğer geceleri 20C derecenin altında serinlik olmazsa çiçeklerinin gerektiği gibi renkli olması pek mümkün olmaz.

Çiçek açması

Pamuk helva çalısı kışın çok şiddetli don olaylarına maruz kalsa bile yaz geldiğinde mutlaka çiçek açar. Yeter ki ana dallar zarar görmemiş olsun. Çiçek açmaya başlama zamanı iklim özelliklerine göre değişir. Başlangıç genelde temmuzda veya ağustos, en erken haziran sonudur. Sonbaharda soğuklar artana kadar çiçek açmaya devam eder. Yukarı yönelik salkım gibi toplu haldeki tomurcuklar ilkin krem rengi – beyaz arası renkte açar. Açmış çiçekler günden güne renk değiştirir. Krem rengimsi beyazdan pembeye dönerler. Pembeler daha sonra koyu pembe olur. Zamanla daha da kızıllaşır. Bordo gibi bir renk alarak bozulurlar. Böylece en alt en eski çiçekler en koyu renkte, en üstte en yeni çiçekler en açık ton renkte olur. Bu güzel değişimlerin olması gecelerin yeterince serin olmasına bağlıdır.

Kullanım

Çok geniş ve açıklık, güneşli bahçelerde, parklarda süs çalısı olarak yetiştirilir. Geniş bahçeniz varsa uzaktan göreceğiniz yerlere dikmelisiniz. Kesme çiçekçilikte en makbul türlerdendir. Vazo ömrü 1 aydan fazla sürer. Ayrıca kuru çiçek yapmaya da uygundur.

İsteğe göre en alt dalları yok ederek çiçekli küçük bir süs ağacı biçimi vermenize elverişlidir.

Yetiştirme ve bakımı

Hydrangea paniculata ‘Vanilla Strawberry’ – pamuk helva çalısı güneşli, açıklık yer ister. Az güneşli yerleri sevmez.

Fidanlarını birkaç tane yan yana dikecekseniz aralarında en az 2 metre mesafe olmalıdır. Çünkü yetişkin hale geldiklerinde her bir fidan ortalama 1 metrekare alan kaplayacaktır. Fakat eğer derli toplu şekillendirme budamaları yapmayı ihmal etmeyeceksiniz 1 metre ara ile dikebilirsiniz.

Küçük pamuk helva çalısı fidanları uzarken değneklerle desteklemek gerekir. Çünkü ana gövde iyice sağlamlaşmadıkça dik duramaz. Özellikle çiçek açtığı zaman dallar yere kadar eğilir. Fakat 2-3 yıl içinde gerektiği gibi sağlamlık kazanırlar.

Killi toprak sever. En iyisi kırmızı topraklardır. Pamuk helva çalısının daha güçlü gelişmesi için fidan dikeceğiniz yeri derince belleyerek toprağı bol bol humuslu toprak (ya da hazır torf topraklardan), doğal gübre ve iri taneli dere kumu karıştırmalısınız. Sonra fidanları ekin.

Gelişim döneminde sık sık sulamak gerekir.

Saksıda yetiştirmeye pek uygun değildir. Park-bahçe bitkisidir. İlla saksıda yetiştirmek istiyorsanız çok büyük saksı şart.

Budama

Pamuk helva çalısı üç yılda bir kış sonunda ciddi bir budama ister. Bunun dışında ufak tefek budamalar gereklidir. Daha gösterişli çiçekler açması için ilkbahar sürgünlerinden bir kısmını azaltmak iyi olur. Kışın ağır don olaylarında donup kuruyan dalları ilkbaharda kontrol ederek kesmelisiniz.

Üretimi

İlkbaharda yeni çıkan filizler ilkbahar ortasına veya sonuna kadar iyice olgunlaştığında onlardan ⇒ tepe çeliği yöntemiyle yeni pamuk helva çalıları köklendirebilirsiniz. Dalları tepe körpe yerlerinden değil, daha aşağısından, tamamıyla sertleşmiş yerlerinden keserek almanız gerekiyor. Bir yere diktikten 4 yıl sonrasından itibaren dibini kazarak köklerinden bir parça alıp ⇒ kök çeliği yöntemiyle çoğaltmayı da deneyebilirsiniz. Bu üretim yöntemleri Hydrangea paniculata türünün tüm kültivarları için geçerlidir.