Pilea glauca, simli arapsaçı

Pilea glauca (simli arapsaçı) bitkisinin yapraklı dal parçalarının büyütülmüş fotoğrafı

Urticaceae (Isırgangiller) famiyasından Pilea cinsinin birbirinden güzel bazı türlerini saksılarda evlerde yetiştiririz. Bugünkü türümüz ise Pilea glauca. Bu türün Pilea libanensis ve Pilea glaucophylla gibi iki adı daha var. Ana vatanı Brezilya’dır ama Brezilya’nın güneyinden Karaibler’e kadar geniş bir coğrafyada bulunur.

Özellikleri

Pilea glauca türünün mercimek taneleri kadar minicik grimsi yeşil yapraklarının üzeri sanki gümüş tozu kaplı gibi ışıltılıdır. Pembemsi kızıl renkte incecik her bir dalı çevreye yayılıcı ve sarkıcı şekilde uzarken üzerinden yeni ince yan dallar gelişir. Rengi dışında arapsaçı ile benzerlikleri var. Buna simli arap saçı denebilir. Yılın herhangi zamanlarında ara sıra çiçeklenir. Çiçekleri beyaz ile pembe tonlarında ve çok küçüktür.

İyi bir yer örtücü olması Türkiye’de geçerli değildir. Çünkü 5C derecenin altında soğuğa bile dayanamaz. Odalarda pencere önü saksılarında, ofis masalarında kullanılır. Terrarium içinde yetiştirmeye de uygundur. Askılı saksılara son derece güzel yakışır.

Yetiştirme, bakım

İlk söylemek gereken söz Pilea glauca’nın çok güçlü ışığa ihtiyacı olmasıdır. Loş ışıklı yerlerde sağlığı bozulur. Güçlü gün ışığından başka ayrıca sabah güneşi ya da akşam güneşi ortalama iki saat almalıdır. Ofis masalarında şirinliğiyle güzel bir stres giderici bitki olarak kullanımında eğer masanın yeri güçlü gün ışığı almıyorsa bitkinin üzerine bir led ışık koyulmalıdır. Işık mesafesi yapraklara 25cm kadar yakın olmalı. Günde en az 5, en fazla 8 saat ışığın yanık kalması yeterli.

Toprak konusunda hassastır. Çok çabuk kuruyan kumlu toprak istiyor. Pilea glauca için eşit ölçülerde torf toprak + temiz dere kumu karışımı yapmanız gerekli. Bunun dışında başka topraklarda hemen çürür gider.

Suyu anında süzdüren ve çabuk kuruyan toprak isteyen Pilea glauca sulama ihtiyacı açısında zahmetli bir bitkidir. Çünkü sıcak aylarda hemen her gün, hatta duruma göre günde iki defa sulamak lazım. Yaz boyunca toprağın üst yüzeyinin nemliliği değil ıslatıcılığı gider gitmez sulamalısınız. Serin aylarda ise toprak üst yüzeyi kurur kurumaz sulayın. Sürekli toprağı kontrol edeceksiniz. Ama dalları, yaprakları saksıyı iyice kaplamışsa ve elinizi toprağa ulaştıramıyorsanız bu durumda sulamak gerektiğini yapraklara bakarak anlarsınız. Yani gümüş ışıltıları kaybolmuşsa mutlaka sulamak gerekiyor.

Ayrıca su mümkün mertebe arı olmalıdır. Mineral katkılı olmayan özel içme suyu, yağmur suyu, saf su (akü suyu) gibi.

Bitki besini yarım dozajlı olmalı. Gelişim gösterdiği dönemlerde ayda bir defa, suya karıştırılan NPK eşit ağırlıklı salon bitkisi besininden, suya karıştırma oranı neyse o oranın yarısını, hatta yarıdan biraz daha azını suya karıştırın.

Saksı-toprak değişimini hiç sevmez. Köklerinin anca sığacağı kadar küçük saksılarda yetiştirmeli ve kökler saksıda iyice yumaklaşınca (2-3 yıl sürebilir) o zaman bir boy büyük saksıya yeni kumlu toprak ilavesiyle aktarın. Bu değişimden bile rahatsız olma, kısmen bozulma riski büyüktür ama yapacak bir şey yok. Onun için saksı-toprak değişimini ilkbahar ortasında yapmalısınız ki bozulma olursa yaz boyunca toparlansın.

Fide üretimi

Pilea glauca sadece dallarının köklendirilmesiyle çoğaltılır. Suda köklendirme ve toprağa yatırma olmak üzere iki yolu var. Köklenmesi kesindir.

Kumlu torflu karışım hazırlayın ve bitkinin kalıcı olacağı saksıya doldurun. Güzelce sulayın. Üst yüzeyin ıslatıcılığı gidinceye kadar bir iki gün bekleyin. Saksıda toprağın üst yüzeyinin ıslaklığı gitti ama yine fazlaca nemli. Toprak bu hale geldiğinde 4-5cm uzunlukta birkaç tane dal parçalarını birkaç santim ara ile toprak yüzeyine yatırın ama sulamayın. Sadece bu kadar. Yani gömmeyin, toprağa hiç dokunmayın, sulamayın. Ardından saksıyı şeffaf sebze saklama kutusu içine koyun ve hava almayacağı şekilde kapağını kapayın. İki günde bir açıp havalandırın. 10 gün dolunca kaptan çıkarın. Artık hızlıca büyüyecektir.

Eğer önce suda köklendirme yolunu seçerseniz kökler 2-3cm uzadığında gerektiği gibi kum-torf karışımına dikin ve sulayın.

Problemleri

Pilea glauca hassas bir tür olup problemleri çoktur. Bakımında yukarıdaki bilgilerden zerre kadar dışarı çıkmamalısınız. Ayrıca her çeşit yaprak bitleri musallat olabiliyor. Anında müdahale şart. Uydur kaydır ev yapımı ilaçlar kullanırsanız bitkiye ciddi zarar verirsiniz. Avirmec EC adlı ilaçtan kullansanız iyi olur. Hassas bitkilere zarar vermediği gibi örümcek bit denen akarlar dahil tüm yaprak bitlerine etkilidir.

Eğer unlu bit dadanırsa bunlara ilaçlar kolay tesir etmez. İlaç fısfısladıktan sonra bitkiyi acilen saksısıyla beraber naylon poşet içine koyup hava almayacak şekilde 4-5 saat kapalı tutun. Bu yol çok etkili olur.

Bitlerden kurtulmanın ilaçsız bir yolu şu: Sarımsak ya da soğan ezip öz suyunu alın (bir iki çay kaşığı yeterli). Bitkinin tüm cüssesine uygun bir kaseye bu öz suyu ve temiz su doldurun. Bir çay kaşığı bulaşık deterjanı ekleyip iyice karıştırın. Ayrıca o kaseden biraz geniş diğer bir kaseye sırf temiz içme suyu doldurun. Saksıyı baş aşağı tutup Pilea glauca’nın yapraklı dallarını soğanlı sabunlu suyun içine birkaç defa batırıp çıkarın. İki üç dakika kadar devam edin. Sonra hafifçe silkeleyip dallara yapışık damlacıkları düşürün. Sonra da diğer kaseye temiz suya birkaç defa batırıp çıkararak durulayın.