Lavantin bitkisi (Santolina chamaecyparissus).. Fotoğraf: epicgardening.com
Özellikleri
Yaprakları çok küçük ve pürtüklüdür. Bu sebeple dalları biraz servi dallarını andırır. Oldukça sık dallar geliştirir. Boyu genelde enine boyuna 25cm ile 60cm arasında değişir. Çiçek sapları biraz daha uzun olur. Türün çeşitlerine göre dal-yaprak rengi düz yeşilden gümüş rengine kadar değişir. Çiçekleri uzun ve dik duruşlu sapların ucunda, düğme gibi çiçek tablasında birçok mini sarı çiçekler sıkıca bir arada açarlar.
Weston adlı kültivarı gümüş renkte, küçük yapılıdır. Boyu 15cm, 25cm civarlarındadır. Yoğun ve keskin kokuludur. Morning mist adlı kültivarı da küçük yapılı, gri yapraklıdır. Bu lavantin ıslak topraklara uyumludur.
Lavantinler kış soğuklarına -20C dereceye kadar hasarlarla dayanır. Şiddetli yaz sıcaklarında bütün gün güneş altında kalmaya ve kış aylarında Akdeniz ikliminin yoğun ağır yağmurlarına dayanıklıdır. Kışın fazla ağır donlar olmazsa bütün yıl yapraklıdır.
Yetiştirme, bakım
Santolina chamaecyparissus kendisi de çiçekleri de gösterişli bir kurak konsept süs bitkisidir. Fakat bununla beraber ilk yılı boyunca susuz bahçe amacına uymaz. Yani sulamadığınız takdirde yaz sıcakları bastırdığında kötüleşecektir. Ektiğiniz yerde ikinci yıldan itibaren artık tam bir kurak iklim uyumlusu olacaktır. Yine de ara sıra sulamak iyi olur.
Günde en az 5 saat direkt güneşe tam açık yerlere ekmeniz gerekiyor. Sıkı, fazla killi topraklarda kök çürümelerine maruz kalır. Bu yüzden bir yere lavantin ekmeden önce, oradaki toprağı çıkarıp açılan çukuru süzekliği çok iyi olan kumlu, biraz humuslu, ponzalı toprak karışımıyla doldurun. Toprak asitli olmamalıdır. Asitli ise biraz mıcır karıştırın. Sonra fideyi ekin. Sulama sıklığı ise, toprak kupkuru oldukçadır. Daha sık sulamak gerekmez. Mesela yaz boyunca 15 günde bir sulamak yeterli olabilir. Ertesi yıl susuzluğa çok daha iyi dayanıklı hale gelir ve kazandığı güç sayesinde artık besleyici toprak, gübre filan istemez.
Mesafe: Eğer birden fazla fideler ekecekseniz aralarında yarım metreye yakın mesafeler bırakın. Çünkü enine gelişip boşluğu doldururlar. Küçük yapılı, kısa boylu lavantin kültivarlarını 15cm ara ile ekmelisiniz.
Lavantin budamaları: Aslında büyük yapılılar uğraşmaya değer. Bunlar gayet gösterişli olurlar. Yazın çiçekleri tükenince top biçimi verecek şekilde budayabilirsiniz. Birkaç yılda bir kış sonuna doğru tüm dallarını toprak hizasından 10-15cm yukarısından keserek budayın.
Problemleri: Besleyici toprak, gübre ya da bitki besini vermek, asitli toprak, malçlamalarda bitkinin tam dibini de örtmek gibi sebeplerle çürümelere maruz kalma riskleri yüksektir. Sıcak yaz aylarında sulamaları tam diplerinden değil, biraz uzaklarından yapmalısınız. Sulamaları (yine yazın sıcak günlerinde) akşam değil, toprağın ısısının tamamen gittiği gece geç saatlerinde ya da sabah çok erken saatlerde yapın.
Santolina chamaecyparissus fide üretimi
Lavantin bitkinizden ilkbaharda fazla körpe olmayan yeni dallarından, 7-8cm kadar tepe çeliği ile ve diğer her zaman basit daldırma yöntemleriyle yeni fideler elde edebilirsiniz. İlkbaharda serin günlerde yapacağınız tepe çeliklerini tam açık havada tutun (yani mini sera uygulaması yapmayın). İlk 8 hafta boyunca öğle vaktinin tepe güneşinin direkt gelmesinden koruyun.