Pistia stratiotes – Fotoğraf: Pixabay
Özellikleri
Bir su bitkisi olan Pistia (su marulu) doğada genellikle tazeliğini koruyan sularda yaşarlar. Ama bahçe havuzlarında da sorunsuz gelişirler. Dalsızdır. Sıkça gelişen yumuşak yapılı yapraklar her yöne yönelik gelişerek rozet şeklini alır. Marul ve yeşil salatalık benzeri bir görünümü vardır. Yapraklar ortalama 15cm kadar uzunluğunda olup rozet çapı ortalama 30cm’yi bulur. Şartlara göre daha küçük veya daha büyük yapılı olurlar. Ayrıca su marulu çeşitlerine göre irilikleri değişir. Suda yüzerek, kökleri serbestçe yaşarlar. Kökler su içinde 50cm kadar uzar ve yavru havuz balıklarına iyi bir sığınak olurlar. Aynı şekilde sivrisinek larvalarına da iyi bir sığınaktırlar.
Havuzlarda su marulu sayısının artması, yetişkin bitkilerin uzattığı kısa stolonlardan yeni fideler üremesiyledir. Bunlar biraz geliştiği zaman anadan kesip ayırmanız durumunda tümünün gelişimi daha hızlı olacaktır.
Çiçekleri yaz sonunda ve sonbaharda yaprak dip aralarında, oldukça küçük, beyazımsı açık yeşil renkte açar ve bu yüzden su marulunun hiç çiçek açmadığı zannedilir. Tohumlarını salmaz. Kendi bünyesinde kalan tohumları kurumadan çimlenir. Ve böylece su marulunun tohumlarıyla üremesi adeta yavru vermek gibidir.
Havuzlarda en hızlı gelişimi 21C ile 27C dereceler arasında olur. O kadar hızlı gelişir ki sudaki azot (nitratlar) ve fosforlu bileşikleri ve birçok zararlı maddeleri bünyesine alır. Su yüzünü kaplar ve suyun altına güneş erişmez. Bu sebeplerden dolayı havuz suyu tertemiz kalır. Yoğun algleşmeler, müsilaj benzeri yoğunluklar hiç kalmaz.
Kış ayları fazla soğuk olmayan, iklimi elverişli memleketlerde şiddetli istilacı özelliği olduğu için yasak bitki ilan edilmiştir. Mesela ABD’nin Teksas eyaletinde su marulu yetiştirmek ve alım satım yapmak yasaktır. Çeşitli para ve hapis cezaları uyguluyorlar.
Sonbaharda havalar soğudukça, suyun ısısı 10C altına düştüğünde bozulmaya başlarlar. Kışın yapraklar kaybolur ama ölmezler. Eğer kış soğukları -6C dereceden daha fazla olursa tamamıyla ölürler. Ayrıca kışın iç mekanlarda koruyabilmek zordur.
Bahçe havuzunda su marulu Pistia yetiştirme
Hava şartları uygun olduğu zamanlarda (ilkbahar ikinci yarısı ve yaz başı gibi) alıp havuza bırakın. Güneş ışınlarına fazla ihtiyacı var. Ya tam gün güneşli ya da günde en az 5 saat direkt güneş alan havuzlara uygundur. Yazın şiddetli sıcak olan memleketlerde öğleden sonrası gölge olan yerler veya güneş filtreleme tavsiye edilir. Yeterli güneşte yapraklar biraz açık yeşil, fazla güneşte fıstık yeşili benzeri sarımsı, az güneşte ise koyu yeşil olur. Buna göre, yeni aldığınız su marullarının güneşe alışık olup olmadıklarını anlarsınız. Eğer yapraklar biraz koyuca yeşil ise anlayın ki filtreli güneşte veya yapay ışıklandırma ile gelişmiştir. Bu durumda direkt güneşe yavaş yavaş alıştırmak gerekir.
Toprak gerekmiyor. Suyun pH dereceleri aralığı 6.5 ila 7.8 yani hafif asitli, nötr ve hafif alkalinli şartlar uygundur.
Bitki besini verme
Eğer hava sıcaklığı, güneş derecesi, suyun niteliği vesaire her şey dört dörtlük yerinde olduğu halde su marullarınızda gelişim eksikliği, yapraklarda sararma gibi sorunlar oluyorsa bitki besini vermeniz gerekiyor demektir. Havuz bitkileri için özel bitki besinleri var. Bulamazsanız şöyle yapın: Bitkilerinizi havuzdan çıkarıp bir kovaya alın. Salon bitkileri için olan genel amaçlı bitki besinini suya karıştırma oranını aynen üzerinde yazdığı gibi ayarlayın. Bu besinli suda su marullarını 4-5 saat bekletin. Sonra tekrar Havuza koyun. Geri kalan besinli suyu da havuza dökebilirsiniz. Bu şekilde bitki besini vermeyi 10 veya 20 günde bir tekrarlayın. İlkbaharda hızlı gelişime başlamasından sonbaharda havaların serinlemesine kadar.
Eğer balıklı havuzda yetiştiriyorsanız, havuz bitkilerine özel bitki besini bulsanız bile su marullarını ayrı kaba alarak yukarıda anlattığım şekilde bitki besini kullanın. Geri kalan besinli suyu havuza değil bahçeye diğer bitkilerin çevrelerine dökün.
Gelişimi sınırlama
Çok hızlı gelişip çoğalmaları durumunda azaltmalar yapmak gerekir. Özellikle en güçlü ana bitkileri havuzdan çıkarmak iyi sonuç verir. Çünkü tam gelişmiş ana bitkiler hızlı ve sürekli yeni fideler üretir durur.
Fazlalıkları çöpe atmayın
Su marulu fazlalıklarını ve artıklarını çürüntü gübre yapabilirsiniz. Çok iyi besleyici çürüntü gübre olurlar. Veya kompost yapmakla uğraşıyorsanız iyi katkı sağlarlar.
Kışın nasıl koruyabiliriz?
Yetişkin boya henüz yeni erişmiş ve çok sağlıklı birkaçını seçip genişçe bir kap içinde suda tutmak lazım. Bunun için sonbahar serinlerinin iyice bastırmasını beklemeyin. Ev içinde güneşli pencere önü veya güçlü yapay ışıklandırma şart. Suyun ısısı 15C derece altına düşmemelidir. Suyu 10-15 günde bir değiştirin. İlkbaharda havalar biraz ısınıp bahçe havuzunun suyu 10C derecenin üzerinde sabit kaldığı günler geldiği zaman tekrar havuza bırakın. Su ısısı 20C derecenin üzerine yükseldiği günler gelince hızlıca gelişmeye başlar ve hızla çoğalırlar.
Üretim
Pistia su marulu üretimi kendi oluşturduğu fidelerine bağlıdır. Sürekli ürer, çoğalırlar.
Problemleri
Bitki yiyici büyük balıklar kökleri ve yaprakları yiyecektir. Balık sayısı fazla ise su marulları tükenir gider. Bu durumda kafesimsi özel filelerle korumak gerekir. Bahçe salyangozu vb canlılar su marulu yapraklarını hızlıca yerler.