Haworthiopsis fasciata
Zebra Haworthia adlı çeşidiyle tanınan Haworthiopsis fasciata yaprakları uzunca, çizgili-benekli ve dikensiz bir bitkidir. Asphodelaceae familyasındandır. Ana vatanı Güney Afrika’dır. Doğada kayalıklar, taşlar arasında adeta bir epifit gibi hayat sürerler. Haworthiopsis attenuata da aynı coğrafyanın bitkilerindendir. Bu tür zebra kültivarına benzer ve çok daha fazla yaygındır. Yaprakları daha ince yapılıdır. Herkes bu iki türü birbirine karıştırır ama hiç önemli değil. Çünkü bakımları, ihtiyaçları tamamıyla aynıdır. Bunlara bazı yerlerde yılanderisi çiçeği derler.
Özellikleri
Haworthiopsis fasciata küçük yapılı bir bitkidir. Kökleri de az olur. Kış sonunda ya da ilkbaharda 20cm kadar incecik ve upuzun bir sap ucunda küçük ve gösterişsiz çiçekler açar. Fakat çiçekler gösterişsizdir. Hatta iplik gibi çiçek sapı uzantıları bitkinin estetik görünüme hiç uymaz.
Kış soğuklarına pek dayanıklı değildir. Kuzeyli rüzgarları direkt almaması şartıyla kışın dışarıda -6C dereceye kadar soğuğa dayanır.
Haworthiopsis attenuata
Kullanım
Ofis masalarına şirin küçük bitkilerden olarak ve aynı şekilde pencere önünde küçük saksılarda yetiştirilir. Kayalık bahçe dekorasyonuna en uygun türlerdendir. Üstü açık mini teraryumlara uygun sukulentlerdendir.
Bakımı
Güneşli, yarı gölgeli veya direkt güneş almayan ama güçlü aydınlık olan her yere uygundur.
Haworthiopsis fasciata ve benzeri türler çabuk kuruyan toprakları sever. En iyi yetişeceği toprak biraz iri kum karıştırılmış humuslu doğal arazi toprağıdır. Su tutucu özelliği yüksek olan (ve aslında kalın köklü büyük salon bitkileri için olan) hazır poşet topraklarda yetiştirmeye çalışırsanız çürüme riski büyüktür. Dikkatli olun. Başka toprak bulamasanız en azından inşaat yerlerinden bir miktar dere kumu alarak hazır toprağı kum ile yarı yarıya oranlarda karıştırın.
Sulamasına gelince Haworthiopsis fasciata öncelikle suyu iyi süzdüren ve çabuk kuruyucu özelliği olan humuslu toprak istiyor. Bu önemli. Toprak şartı uygun ise ilkbahardan sonbahar ortasına kadar toprağının üst yüzeyi kurudukça bol su ile sulayın. Fazlaca soğuk zamanlarda toprak adamakıllı kurudukça bir iki hafta daha bekleyin ve bolca su ile sulayın.
Toprağı iyi ise bitki besini istemez. Gerekse bile normalinden daha fazla düşük dozajda ayda bir defa verin.
Üretim
Haworthiopsis türlerini dipten ayırma ile çoğaltabilirsiniz. Zira her yıl dipten en az iki yavru üretip büyütür. Hatta yavrular kendi yavrularını verir. Yılın her zamanında kökten ayırma yapabilirsiniz. Bunun için en az iki yıl boyunca aynı saksıda epeyce çoğalmış olması gerekiyor. Sonra saksıdan söküp köklerden ayırın. Küçük saksılara dikin. Yerini severlerse birkaç ay sonra onlar da yavrulamaya başlar.
Kökten ayırdığınız Haworthiopsis fidelerini az nemli toprağa dikin ve hemen sulamayın. İlk 5 hafta boyunca sadece toprak adamakıllı kurudukça sulayın. Bu süreci sağ salim atlatınca fideler tutmuş demektir.
Sorunları
Toprak altı kısmının kökleriyle çürüme sorunu olabiliyor. Aslında Haworthiopsis fasciata hiç de hassas bir tür değildir. Peki siz aldığınızda niçin çürüme oluyor? Sebep seri üretimcilerden toptan alış yapanların bunları çabucak uygunsuz toprak ile mini saksılara tıkıştırmalarıdır. Bu şekilde satıyorlar. Kurtarmaya gelelim: Topraktan çıkarıp dip kısmını temizleyin. Muslukta yıkayın. Çürük kısım varsa keskin bir bıçakla çürümenin ulaşmadığı sağlıklı bir yerinden kesin. 4-5 gün açıkta bekletin. Kesik yer iyice kuruyunca çok az nemli bolca kumlu toprağa dikin. Hemen sulamayın. Sadece toprak adamakıllı kupkuru oldukça iyice sulayın. En geç iki ayda köklenir.
Hawortiam beyaz zarif çiçekler açtı ama şimdi çiçekler kuruyup döküldü. Çiçeklerin çıktığı sürgün de kuruyor gibi. Bir şey yapmam gerekir mi?
***
Önemli değil. İsterseniz o uzantıyı kesin. Bir zararı yok.
Zebra kaktüs aldım. Üretim saksısından ne zaman değiştirmeliyim?
***
Şimdi yapabilirsiniz ama önce ortamınıza alışması için on gün kadar bekleyin. Sonra saksıdan kalıp gibi toprağıyla çıkarın. Köklerini eski topraktan hiç ayırmadan yeni saksıya yeni toprak ilavesiyle aktarın.
Zebra desenli hawortia çiçeğimi 1 ay önce aldım. Yapraklarını gül goncası gibi tamamen sımsıkı kapatmıştı. Yanında da minik yavrusu vardı. Orta boy saksıya aldım. Kökleri gayet sağlıklıkydı. Kendisinde de bir problem yoktu. Can suyunu verdim. Aydınlık bir alanda. Ama hala yapraklarını açmadı. Sımsıkı kapalı. Ne yapmam gerekiyor?
***
Demek ki kökler zarar görüş. Bünyesi su alamıyor. Susuz kalıyor. Alır almaz saksı değiştirmek veya saksı değiştirirken köklerini eski toprağından arındırmak çok fena bir hata. Kökler çürümüş olmalı. Sağlıklı bir şekilde yeniden köklenmesi doğru toprak karışımında olmasına, açık havaya ve biraz güneşe bağlıdır. Bir de sık sık sulamak değil toprak adam akıllı kupkuru oldukça sulamak köklenmesine yardımcıdır.
Haworthiayı aldığımdaki saksı küçük gelmeye başladığında yeni altı delik olmayan bir saksıya taşıdım. Toprağı kuruduğunda suluyordum ama şu an kaktüsün içleri kahverengi ve en uçtaki yapraklarının kökleri beyaz durumda. En altta olan bir iki yaprağı da kurumuş durumda. Acaba sulamada mı bir hata yapıyorum? Kuruduğunda ne kadar su vermem gerekir? ilk baktığım bitki ve zarar görmesini istemem.
***
Saksının dibinde mutlaka delik olmak zorunda. Sulamayı ise toprakta ciddi bir kuruma olmadan sakın yapmayın. Ve her sulama zamanı geldiği zaman saksı alt deliklerden su çıkacak miktarda, bolca su dökerek sulamalısınız. Deliksiz saksılarda ve hatta delikli olsa bile sulamalarda az miktar su kullanma yüzünden toprak git gide zehirlenir. Bitkiler zehirlenerek çürür ve ölür.
Benimde yılan derisi bitkim 3 yavru verdi. Birisi ufak kök salmış fakat ikisinde kök yok. Ayırmış bulundum. Bir an önce köklenmeleri için ne yapmalıyım?
***
En önemlisi toprak karışımını doğru hazırlayın. Ve eğer dışarıda tutabilirseniz bu zamanda çok hızlı kök salarlar. Bir daha yavrularını ayırmasanız daha iyi olur. Ben 4 yıldır ayırmadım. Şahane zengin görünümlü oldu.
3 gün önce seradan minik saksılarda satılan bir haworthia aldım. Gayet sağlıklıydı. Saksı çok minik olduğu için saksı değişimi yapacağım ama oradakiler 1 hafta beklet yerini sevsin öyle değiştirirsin dediler. Gittim odamın en güzel ve ışık alan yerine koydum. Direk güneş ışığı asla vurmuyor bu arada. Az önce bir baktım ki anne bitkide ve yanımdaki minik yavrularda (hemen hemen hepsinde) yapraklarının en dibinde sararmalar var. Kahverengi de denebilir. İnternete baktım çürümüş kurtulmaz yazıyor. Ama yapraklar çok sağlam bastırıyorum gayet dolgun. Sadece renkleri sarıya dönmüş. Geldiğinde toprağı nemli olduğu için hiç su vermemiştim. Bu arada hala nemli o yüzden vermedim yine. Yerini sevmediğini düşünerek daha havadar bir yere aldım. Ben bu miniğe resmen aşık oldum. Lütfen yardım edin kurtaramaz mıyım bu miniği?
***
Acilen dışarıya güneşli bir yere koymalısınız. Yine acilen saksıdan çıkarıp köklerini toprağını ayırın ve aynı toprakla toprak gevşek olacak şekilde saksıya tekrar yerleştirin ama sulamayın. Toprak ne zaman kupkuru olursa o zaman iki gün geciktirip sonra sulayın. Eğer çürüme henüz başlamamışsa bu sayede düzelme ihtimali var.
Zebra Howartiam bol güneşli balkonda az suyla bayağı güzelleşti. Birkaç yavru verdi. Aşırı güneşten kaçınmak için güneşli odaya aldım ama yapraklar çürümeye başladı. Tekrar balkona aldım ama malesef çürümekten kurtaramıyorum. Ne yapmalıyım? Saksıda tıkış tıkış bu arada.
***
Az sulamayı siz de çoğunluk gibi sulama sıklığı değil sulama miktarı gibi düşünmüşsünüzdür sanıyorum. Az miktar su ile sulamak toprağı bozar. Özellikle besleyiciliği iyi olan topraklar bu sebeple birkaç ayda bitkileri öldürecek kadar bozulur. Şimdi bitkinizi o topraktan sökün. Kökleri yıkayın. Çürükleri kesin. Kurulayın. İki gün açıkta bekletin. Bu arada yeni toprak hazırlayın ve bitkinizi yeni toprağa dikin. İlkin can suyu vesaire sulama yapmayın. Toprak tamamıyla kupkuru olduktan sonra bol bol su dökerek sulayın. Daha sonraki sulamaları da aynı şekilde, toprak iyice kurudukça bol bol su dökerek yapın. Şu sayfayı mutlaka okuyun: Yaygın ve öldürücü sulama hatası
Benim zebram çiçek çıkardığı uzantıda bebek oluştu. O kısmı başka bir saksıya ekip çoğaltabilir miyim ve nasıl ekmem gerekiyor?
***
Yani çiçek sapının üzerinde fidfsı mi oluştu? Yıllardır yetiştiriyorum. Her yıl birden fazla çiçek sapları uzatırlar ama böyle bir şey hiç olmadı. Eğer fide oluşmuşsa normal bir şekilde dikeceksiniz. Yukarıdaki bilgilere göre yapın.
Ben 15 gün şehir dışına çıktım. Döndüğümde zebramın birkaç yaprağı sararmıştı. Şimdi sararma fazlalaşıyor. Yumuşama yok ama rengi sarı. Ne yapabilirim?
***
Tatile giderken siz de herkes gibi bol bol sulamışsınızdır. Ama her bitkinin sulanamaması lazım. Hemen o topraktan söküp temiz bir toprağa dikin. Dikince sulamayın. Dışarıda tutma imkanınız varsa daha iyi.
Howartiayı yeni aldım. Nasıl sulamam gerektiğini bilmiyorum. Küçük bir saksıda. Güneşi, cam kenarından doğrudan alması zararlı mıdır?
***
Toprağında çok ciddi kuruma olduğu zamanlarda saksı alt deliklerinden bolca su çıkacağı kadar yani toprağı yıkıyorcasına sulayın. Toprakta kuruma olmadan sulamamalısınız. Direkt güneşin zararı yok.
Aldığımda gayet sağlıklıydı. 3 ay hiçbir sorun olmadı. Ama son bir aydır bazı yapraklarda tamamen sararma ve gevşekleşme/yumuşama var. Saksısını biraz büyütüp toprağını yenilememe rağmen (toprak orjinal sukulent toprağı) gelişme olmadı. Yeri aydınlık ve direkt güneş almıyor. Bunun nedeni nedir? Nasıl düzeltebilirim? Çürüyen yaprakları kesmeli miyim? Sulamasını düzenli toprak kurudukça yapıyorum.
***
Güneşten korunması gereken bitkilerden değildir. Sulama düzenli olması kötü. Toprak ne zaman tamamıyla kurursa o zaman sulayın. En önemli ihtiyacı hava akımlarıdır. Sıcak hava ve havasız ortam bir araya gelirse ıslak toprak kökleri çürütür. Sizinkinin sorunu bu. Kökler çürümüş. Söküp kökleri yıkayın. Çürük kısımları kesin. Birkaç gün açıkta kurumaya bırakın. Bu sırada çabuk kuruma özelliği olan bir toprak karışımı yapın ve ona dikin. Dikince hemen sulamayın. 10 gün kadar kuru toprakta, son derece havadar, esintili bir yerde bekletin. Sonra sulayın.
Haziranda zebram bana hediye olarak geldi. İlk iki hafta boyunca sorun yoktu. Sonrasında temmuz başı gibi tatile çıktım.Ağustos ortasında eve döndüm. Bu arada bir kaç defa sulandı. Zebramın şu anda saksı içerisinde sallandığını fark ediyorum. Toprak ile kökten bi bağlantı sorunu var sanki.Toprağa yakın yapraklarının bazıları kurumuş. Bazıları dipten sararmış ve ben şöyle bi bakmak için tuttuğumda koptu. Bir tanede bebeği var yanında. Ne yapmam gerekiyor iyileştirebilmek için?
***
Toprağa değen ve toprak altı kısımları çürümüş. En alt yaprakları sıyırıp çıkarın. Böylece 1cm bile olsa altta köklenecek sağlıklı ana gövde gibi bir yer açığa çıkarın. Birkaç gün açıkta bekletin ki o kısmın kesik yerleri kuruyup iyileşsin. Bu sırada çabuk kuruma özelliği olan bir toprak karışımı yapın ve ona dikin. Dikince hemen sulamayın. 10 gün kadar kuru toprakta, son derece havadar, esintili bir yerde bekletin. Sonra sulayın.
Sökün ve kökünü yıkayıp birkaç gün bekletin, diktikten sonra 10 gün sulamayın demişsiniz ama böyle yapsak susuz kalıp tamamen kurumaz mı?
***
Hayır hiçbir zarar olmaz. Ama acilen dikip sularsanız çürüyerek ölme riski çok yüksek.
Dediklerinizi aynen yaptım. Yapraklar biraz açıldı ama sararma yayılıyor. Bu durumda ne yapmalıyım?
***
Hiç normal değil. Toprağınız bozuk olabilir. Kaktüs-sukulent toprağı diye satılan ticari ürüne güvenmeyin. Bitki besini ve gübre kullanmayın. Sokaklardan çörçöplü taşlı toprak alıp onda yetiştirmeniz çok daha iyi olur. En az 10 yıldır yetiştiriyorum. Çoğaltıp eşe dosta dağıttım. Komşulara verdim. Böyle bir şeyle hiç karşılaşmadım. Ticari ürün topraklara güvenmeyin. Bir ara fazla bir parçasını bahçemin killi toprağına dikmiştim. Aradan yıllar geçti ve şimdiye kadar birçok yavrulamalarla birlikte koloni yapmış olarak hayatına devam ediyor. Onca tecrübelerden sonra bu bitki hakkında gelen bozuldu, çürüdü, yapraklar sararıyor, yumuşamalar kopmalar oluyor gibi şikayetler beni hep şaşırtır.
Haworthiamı birkaç ay önce aldım. Gölgede duruyor. Toprağı kupkuru oldukça sulama yaptım ama yaprakları dışa doğru eğik duruyor. Aldığımda da öyleydi. Doğru bir bakımla düzeltirim sanmıştım. Hala bir değişiklik olmadı. Bildiğim kadarı ile yapraklar dik olmalı. Kökler gayet sağlıklı. Bu konu hakkında internette hiç bir bilgi bulamadım. Yaprakların renginde hiçbir sorun yok.
***
Belki gölgede tuttuğunuz içindir. Bendekilerin yaprakları dümdüz. Ortadakiler yukarı yönelik. Dış katmanlara doğru yapraklarda kat kat eğim artıyor. En dış yapraklar daha yatık, rozet gibi çevreye yönelik. Direkt güneş altında ve sürekli dışarıda duruyorlar.
Havortianın beyaz zebra kısımları sapsarı oldu ama yeşil olan yerler sağlıklı. Sadece beyaz olan kısımlar sarardı. bitki ölüyor mu?
***
Bilmiyorum ama hiç normal değil. 10 yıldır bir hayli çoğaltarak yetiştiriyorum. Hiçbirinde böyle bir şeye asla rastlamadım.
Haworthiada kurumalar mevcut. Ara ara epey kuruyor. Ne yapmalıyım?
***
Ne gibi hatalarınız varsa yapmanız gerekenler de ona göre değişir. havasız yerde mi tutuyorsunuz, sürekli sulayıp duruyor musunuz, toprağı mı yanlış, hatalarınızı bulmanız lazım. Bu bitki için çok fazla sayıda benzer sorular gelmesi beni şaşırtıyor. Çünkü yıllardır bahçemdeki en dayanıklı bitki bu. Hem saksıda hem bahçeye yere dikili. Yıllar geçtikçe yanlardan çoğalıyorlar. Saksıdaki son 5 yıldır aynı saksıda aynı toprakta. Hiçbir zarar yok. Ne bitki besini ne toprak değiştirme.. hiçbir şey yapmadım. 5 yıl önce arazi toprağı ile yaptığım karışım toprakta yaşıyor. Şimdi 12cm çaptaki saksıyı tamamen doldurdu. Toprak yüzeyi hiç görünmüyor. Bahçede yerde olan daha hızlı. Birkaç defa kökten ayırıp komşulara dağıttım.
hawortiam da sonradan çıkan yapraklar kahverengi ye döndü ve yumuşama var. Ne yapmam lazım?
***
Kökler çürümüş. Dip kısmında da çürüme devam ediyor olabilir. Hemen saksıdan sökün, çürükleri kesin. 5-6 gün açıkta bekletin. Sonra yukarıda anlattığım gibi bir toprağa dikin ve dışarıda tutun.
İki gün önce zebra desenli sukulent aldım. Sanırım benimkisi fasciata. Toprağı kupkuru hafif nem bile yok. Saksı değişimi yapmadım henüz. Yaprakları biraz iç tarafa doğru kapalı şekilde. Sebebi nedir ne yapmalıyım? Yapraklarının bazılarında hafif kahverengimsi oluşumlar var. Sebep nedir?
***
Saksı, toprak değiştirmeyin. Yoksa anında çürür gider. Çünkü bunlar seralarda hızlıca kof geliştirilmiş. Şimdilik bir hafta daha susuz bekletin. Sonra saksıda toprağı en kenarlardan eşeleyin ve sadece en kenarlardan yavaşça sulayın. Alt deliklerden bolca su dışarıya çıkmalı. Sonra ise sadece toprak kupkuru hale geldikçe aynı şekilde sulayın. Yaz sıcakları başlayınca az farkla biraz büyük saksıya, yukarıda anlattığım gibi uygun toprakla ama köklerini eski toprağından hiç arındırmadan aktarın. Yapraklarının iç tarafa kapalı gibi olması susuzluktandır. Zararı yok. Kahverengilikler ise muhtemelen seradan çıktıktan sonra uzun süre yanlış yerlerde bulunması yüzünden olmuştur. O da önemli değil. Önemli olan şey çürümemesi. Zamanla dipten birçok yavrular verir ve saksıyı doldurur. Benim bundan bir tane 4 yıldır küçücük bir saksıda. Artık toprak hiç görünmüyor. Ayıracak olsam 20-30 ayrı bitki haline gelir sanıyorum. Ama çok sağlıklı ve böylesi daha güzel.
Çok iyi gelişen howartiamın saksısını değiştirip suladım. 15 gündür su vermiyorum fakat hala toprak ıslak. Dipteki 2-3 yapraklar yumuşayıp çürümüş. Koparıp attım. Uzun köklerin hiçbiri kalmamış. Toprağa da tutunamıyor artık. Acilen bir şey yapmam gerekiyor. Ne önerirsiniz? Kök neredeyse kalmamış fakat üstteki yapraklar çok sağlıklı duruyor.
***
Kupkuru bir toprağa dikin ve ilkbahara kadar hiç sulamayın. Kuru toprakta sağlıklı kökler uzatacaktır. Bir daha hangi tür bitki olursa olsun kış günü saksı toprak değiştirmeye kalkışmayın. Sonuç genellikle bitkilerin ölmesi oluyor.
Ağustosta aldığım haworthiam çok güzel gelişiyordu. İlk zamanlar Tokat’ta balkonda bakıyordum. Daha sonra Ankara’da pencerenin iç tarafında bakmaya devam ettim. Bu süre içerisinde toprağını ve saksısını hiç değiştirmemiştim ve yeni yapraklar vermişti, gayet sağlıklıydı. Fakat saksısına sığmadığı için 2 hafta önce yeni bir saksıya geçirdim ve toprağını değiştirdim. Yeni toprağı tavuk gübresi gibi organik gübrelerle karıştırılmış bir toprak oldu. Önceki saksısı plastik saksı ve beton saksılıktan oluşuyordu. Yeni saksı plastik ve altında kendinden deliği ve boşluğu olan bir saksı ayrıca tabaklı vs. değil yani. Toprağını değiştirdiğim zaman sulama gafletine düştüm ve bugün gördüm ki toprağın üzeri hep pamuklanmış ve bir sap ot çıkmış topraktan, son 10 gündür İstanbul’dayım ve pencere önünde fakat havalandırmasını sağlayamadım. Ankara’ya geri döneceğim ve eski yerine koyacağım. Havasızlıktan olmuş olabilir mi veya saksısı mı uygun değil acaba? Kurtarmak için ne yapmam gerekir? İlk defa çiçek bakıyorum, pek bilgim yok.
***
Her an komple çürüyebilir. Çünkü yaptığınız şeyler sonuna kadar feci yanlış. Kış içinde saksı toprak değiştirilmez. Yeni toprak tam da bu türleri zehirleyip öldürücü bir toprak. Acilen söküp köklerini yıkayın ve kurulayın. Sonra gübresiz, kumlu ve kuru bir toprağa dikin. Bir ay kadar hiç sulamayın. Böylece çürüyüp gitmekten kurtulur.
3 yıl önce hediye olarak gelen minik çiçeğimi 1 yıl ev içerisinde güneş görmeyen bir yerde tuttum. Hiç bir gelişme olmadı bilakis yapraklar yumuşadı. Ardından sonbaharda saksısını değiştirip açık balkona aldım. Kışın üzerine kar bile yağdı. Gövdeden yeni yavrular verdi güçlendi. Şu an üzerinde her yerden 10 kadar yavrusu var. Toprağını göremiyorum bile. Bugün itibariyle yavrulardan 3 tanesini ayırıp Hindistan cevizi torfuna ektim. Yaptığım çoğaltma doğru mudur?
***
Yanlış. Hindistan cevizi torfunda çürür giderler. Doğal arazi toprağına dikin. En iyisi en sağlıklısı bu. Ben de öyle yapıyorum ve yaklaşık 10 yıldır hiç birinde hiçbir çürüme olmadı. Çok kişiye dağıttım. Bahçeye dikili olanı zaten ağır killi ve bolca kireç taşlı bir toprakta, 8 yıldır hiç dokunmadım. Bir koloni haline gelmiş olarak çok sayıda bir arada yaşıyorlar.
Haworthiopsis viscosa türü de bu gruba dahil mi? Toprağını nasıl hazırlamalıyım?
***
Tamamıyla aynı şekilde.
Haworthia bitkim yıllardır çok sağlıklı gelişiyor. Bol bol yavruladı. Ama şimdi ana bitki tamamen Coccoidea tipi yaprak bitleriyle ve yapışkan sıvıyla kaplandı. Hangi yollarla bu bitlerle mücadele edebilirim?
***
Ucu pamuklu kulak temizleme çubuğunu elma sirkesine bandırıp hepsini tek tek silerek ya da kazıyarak çıkarmalısınız.
Haworthia bitkim küçük bir saksıdaydı ve büyüdüğü için sığmıyordu. Drenajı olan büyük bir saksıya geçirdim yaklaşık 15 gün önce. Ancak en alt yapraklar çürümüş gibi ve bitkim toprağa tutunamıyor gibi. Ne yapmam lazım yardımcı olabilir misiniz?
***
Maalesef yapacak bir şey yok gibi. Yılın sıcak zamanında kökleri rahatsız etmek + hatalı toprak + yeni toprağa dikince hemen can suyu vermek hatalarından dolayı kökler ve dip kısım çürür gider. Sizinkinde de böyle olmuş. Topraktan çıkarıp çürük yerleri ayıklayın. Ana gövde kısımı (yok denecek kadar kısadır) eğer çürümemişse bir hafta açıkta bekletin. Sonra kuru toprağa dikin. On gün kadar sulamadan kuru toprakta beklesin. Sonbahar serinleri başlayana kadar kızgın güneş ışınlarını almasın.
Bende cooperi var. Yuvarlak yapraklı üstleri şeffaf olan. İlk aldığımda yeşildi. Sonra kahveye döndü. Jeffaf yerleri de epey puslu üstü beyaz beyaz hatta. Yani öldüğünden şüpheleniyorum ama anlayamıyorum da bıraktım kendi haline. Neden olmuş olabilir? Bu özel türün istediği tüm şartları sağlamıştım. Mantar da olamaz bu beyazlık çünkü ilaçlama yapıyorum ara sıra sukulentlerime. Tam tersine ilaçtan etkilenmiş olabilir mi? Bir de bu öldüğü anlamına mı geliyor? Geçen en son yerinden söktüm baktım kökleri sağlamdı aslında aynı yere diktim. Ama dediğim gibi ilk geldiğindeki görüntüsü kesinlikle değil kahverengi ve şeffaf yerleri puslu ve gelişim de gösterdiğini zannetmiyorum.
***
Yapraklarında şeffaflık olan türler genellikle yaz sıcaklarında pek sulama istemez ve sulama yüzünden çürürler. Kışın da eğer fazla soğuk yerde duruyorlarsa yine aynı tehlike var yani soğukta da kupkuru toprakta kalmalılar. Serin, az sıcak dönemde gelişim gösterirler. Bunları daha ciddi kaynaklardan öğrenmeniz lazım. Her yerdeki yaygın bilgileri esas almayın. Birbirlerinin kopyası, gelişigüzel şekilde verilmiş bilgilerle internet ortamı tam anlamıyla bilgi çürüntüsü çöplüğü haline geldi. Bitkiniz bugünlerde yeni gelişimler göstermesi lazım. Hiçbir gelişim göstermezse ölmüş demektir.
8,5 cmlik saksıda 5 adet zebra haworthia aldım. 1-2 tane de yavru var. Çok bitişik şekildeler. bazı yaprakları üstten kesik şekilde ama sağlıklı görünüyorlar. Ben birkaç tanesini ayırmak istiyorum. Toprağı da pek sağlıklı görünmüyor. perlitli cocopeatli bir karışım. Kökleri de sarmış tabi onları bu sıkışıklıktan kurtarmak istiyorum ama yanlış da bir şey yapmadan sormak istedim. Aldıktan hemen sonra saksı değiştirmek sakıncalı olduğu için ne yapmamı önerirsiniz? Zarar vermeden nasıl kurtarabilirim?
***
Hiç ayırmayın. Ve nisan ortasına kadar hiç sulamayın. Ayırmak iyi bir fikir değil. Bende bir tanesi bahçeye ekili, bir tanesi saksıda, 5-6 yıldır hiç ayırmadım. Çoklu halde şahane görünüyorlar. Ancak eğer bir saksıda ayrı ayrı birkaçını bir araya dikmişlerse onları ayırsanız daha iyi, çünkü her biri kendi yavrularını verip çoğalırlarsa kötü bir sıkışıklık olur. Ama yavru veriyorlar çoğalıyorlar diye ayırmak yanlış. Yavrulayarak ne kadar sıkışık ve çoklu bir koloni haline gelirse o kadar güzel oluyor. Sadece bir saksıda bir ana bitki olması lazım.