Kepek, kepekli saç problemi kafa derimizdeki ölü deri tabakasının biraz irice parçalar halinde dökülmesi sorunudur. İngilizcesi dandruff. Çaresi hangi şampuandır hangi ilaçtır diye araştırma yapmadan önce sebeplerine odaklanmamız ve ona göre hatalarımızı terk etmemiz en akıllıca yoldur. Taşıma su ile değirmen dönmez.
Saçlarımızda niçin kepek oluyor?
Vücudumuzu kaplayan derimizin her yerinde ölü deri tabakası dökülmeleri her zaman olup duran doğal bir olgudur. İnsanların kişiden kişiye değişen özelliklerine göre bedenimizden “her gün” günde bir çay kaşığı ile bir yemek kaşığı arası miktarda ölü deri tabakası toz halde dökülüyor. Saçlarımızın diplerindeki döküntüler diğer yerlerimizdeki gibi toz halinde değil de pul pul ise ve normalden fazla çoklukta oluyorsa, önce kişisel hatalarımız var mı ona bakalım. Uzun yıllardır, ömrüm boyunca çok insan tanımışımdır. Genelleme yapmam doğru olmaz belki ama, 50 yıla yakın gözlemlerime göre, genel itibarıyla diyebilirim ki kepek sorunu kişilerin hatalarından kaynaklanıyor.
Pislik ile direkt bir ilgisi yok
Kepek aslında bünyemizde bir şeylerin yetersiz işlediğinin alametidir. Yani kepeğin hijyen ihmalleri ile ilgisi olmasa bile, bazı bünyesel problemler sonucunda, kafa derisinin hassaslaşması, deri tabakası yenilenmelerinde dengesizlikler olması, basit dış etkenlerden kötü etkilenmesi vesaire söz konusu olabilir.
Başınızı nasıl yıkıyorsunuz?
Ne kadar sık, o kadar iyi. Fakat, acaba nasıl yıkıyorsunuz? Bazı insanlar adeta kafa derisine “kıyamıyor”casına davranır. Bazı insanlar her işini üstün körün, baştan savma yapar. Böyle olunca da yıkanırken ayrılması gereken ölü tabakalar yerinde kalır. Ve olur olmaz zamanlarda dökülür dururlar. Başınızı yıkarken tırnaklarınızla kafa derinizi kazırcasına, ve ellerinizle, parmaklarınızla başınızı bastırarak, ovarak, sıkıca ovuşturarak yıkamalısınız. Sabunlama – durulama işlemini üç defa tekrarlamalısınız. Bu tip temizlik alışkanlığı sayesinde saç dökülmesi probleminiz de en aza inecektir. Çünkü saçlarınızın dipleri sürekli nefes alır halde olur.
Başınız ve yüzünüz için daima ayrı havlu kullanın
Bedenimizin her yerini kuruladığımız havlu ayrı olmalı, baş ve yüz için ise ayrı bir havlu olmalı. Çünkü baş bölgemizin cildinin kimyası, dokusu, hassaslığı diğer bölgelerimize göre farklıdır. Havlu bedenimizin herhangi bir yerinin kalıntılarını alır, sonra o havluyu başımıza sürersek o kalıntılar başımıza, yüzümüze bulaşır. Ve sorunlara yol açar. Ayrıca baş-yüz havlumuz her defasında yeni yıkanmış olmalıdır.
Havlu temizliği, yastık temizliği.. cildin aşırı hassaslığı..
Kafa bölgesinin deri tabakasında anormal hızlı yenilenme, veya farklı tip hücre tabakaları gelişimleri, buna mukabil daha fazla ölü deri tabakası oluşumu, dolayısıyla sürekli kepek dökülmesi oluyorsa.. Belki bir çeşit alerjik durum söz konusudur, belki hormonal bir dengesizlik söz konusudur veya çeşitli bakterilerin, mantarların aktiviteleri sonucu sürekli yüzlerce mikroskobik yaralanmalar oluyordur. Her durumda da önceliği hatalarımızda ve bünyemizin “bedenimizin her noktasındaki denetiminin, kontrolünün, denge sağlayıcılığının ve savunmacılığının eksikliğine” bağlayabiliriz. Temizlik alışkanlıklarımızı ve daha aşağıda anlattığım gibi beslenme alışkanlıklarımızı ciddiyetle gözden geçirmemiz gerekir. Yani her ihtimale karşı tüm açıklarımızı kapatalım ki cilt doktoruna gitmemiz gerekiyorsa bu gidişimiz bilinçsiz bir gidiş olmasın.
Yastık yüksekliği
Nedense bazı insanlar aşırı kalın yastık kullanır. Bu da gece uykumuz sırasında kan dolaşımında hafif bile olsa aksamalara yol açar. Yatarken kan dolaşımımızın en iyi şekilde gerçekleşeceği şartlarda yatmalıyız.
Vitaminlerce, minerallerce bünyeniz yoksun mu?
Deri sağlığında çeşitli proteinlerin, vitaminlerin ve minerallerin çok ciddi önemi var. Bunlarda eksiklik, dengesizlik oluyorsa kişiden kişiye değişen cilt sağlığı problemleri ortaya çıkar. Başımızda kepek oluşması da işte bu tip problemlerden biridir. Hormonal dengesizlikler bile aynı eksikliklerden doğabiliyor. Onun için dengeli, dosdoğru, bilinçli beslenme her zaman hayati önem taşır. Her konuda..
Kepek problemine öncelikle dengeli beslenme gerek
Her öğününüzde neler yemeniz gerekiyor, bir öğündeki yiyeceklerin aralarındaki protein, karbonhidrat dengeleri vesaire. Dengeli beslenme insanı sağlıklı ve mutlu edeceği gibi ömrü uzatır. Bunlara ilaveten, sağlıklı yaşam, sağlıklı cilt, sağlıklı savunma mekanizması için gerekenler:
Maden suyu: Günde çeyrek litre (250ml) doğal mineralli maden suyu içmek zorundasınız.
Balık yağı içmek (kullanım öncesinde oksidasyona uğramamış olduğuna dair garanti veren bir markayı tercih edin). Omega3 ve içeriğindeki diğer şifalı maddeler cildi mükemmelen besler, onarır, iyileştirir, güzelleştirir. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Yıl içinde 3 ay devam + üç ay ara verme ile, ömrünüz boyunca devam edin.
Sızma zeytinyağı.. Kepek sorununa şifalardan biri. En iyisi soğuk sıkım sızma zeytinyağıdır. Bunu özellikle çiğ olarak değerlendirin. Mesela salatalarda, çorbalarda kullanın. Ege’nin bazı yerlerinde tarhana ve benzeri çorbalara, çorba tabakta masaya kişilerin önüne konduğunda, isteyen kişinin kendi çorbasının üzerine bir miktar zeytinyağı dökme adeti var. Sos gibi amaçlı kullanılıyor. Bazı kişiler zeytinyağını limon suyu, pul biber vesaire şeylerle karıştırıp yemeklerde sos olarak kullanır. Çok faydalı, önemli ve akıllıca bir alışkanlık.
Salatalarda: Salatanızı hangi sebzelerle yaparsanız yapın.. ama mutlaka sızma zeytinyağı, sirke, maydanoz, karabiber ve az miktar tuz katmayı adet edinin. Salatasız gününüz olmasın.
Kuruyemişler: Fındık, ceviz, acı badem, kuru kayısı ve kuru incir her gün az miktarda yemelisiniz. Her birinden, azıcık miktarlarda, her gün. Asla ihmal etmeyin.
Ekşi mayalı ekmek: Kahvaltılarda.. Bunun faydası, sindirim sistemimizdeki tüm faydalı mikroorganizmaları düzenleyici katkı sağlamasıdır. Probiyotikler açısından büyük nimetlerdendir.
Acı sivri biber: Ve diğer taze, yeşil, mor veya kırmızılaşmış acı biberler: Baş kısmımızın damarlarının kan ve lenf dolaşımını hızlandırıcı, baş derimizden toksin attırıcı etkisi var. Fakat her çeşit acı biber her bünyeye aynı etkiyi vermiyor. Birçoğunu deneyin. Hangisi (biberi yerken) başınızda terleme yaparsa ona devam edin.
Dikkat: Yukarıda adı geçen baharatların dışında diğer tip baharatlardan ve baharatlı hazır gıdalardan (sucuk, salam, pastırma ve çipsler dahil) uzak durun. Yani kepek sorunu geçinceye kadar en azından.
Tiroid hormonunuzda bir dengesizlik var mı?
Özellikle de tiroid hormonun “aşırılığı” deri tabakasında hızlı değişimlere, kepek sorunlarına neden olabilir. Belki kişilerin bünyelerine göre değişir ama olabiliyor. Yüksek tiroid salgısı kapsamındaki semptomların bazıları kilo alamamak, çabuk yorulmak, kaş dökülmesi, kaşıntılar, toz gibi deri dökülmeleri, ani öfke patlamaları, kontrolsüz asabilik.. Hastalığın bünyenizi yıpratıp mahvetmesini beklemeyin. Bir hastanenin endokrinoloji bölümüne başvurmalı, gereken tahlilleri yaptırmalı ve gereken tedaviye acilen başlamalısınız.
Kepek problemi ile ilgili, son olarak..
Yukarıdaki tavsiyeleri uygularsanız sizde ne kepek, ne egzama, ne de sedef hastalığı kalır. Ama eğer en azından 40 gün kesintisiz devam ettiğiniz halde hiç bir şey değişmiyorsa.. Bu durumda tecrübeli bir dermatolog doktora görünmelisiniz.
Kepek vs cilt problemleriyle ilgili ⇒ Cilt sağlığı ve E vitamini sayfamı da okuyabilirsiniz.