Özellikleri
Boyu 40cm ile 60cm arasında değişir. Yerine göre 1m’yi bulur. Ayrıca çeşitli bodur balon çiçeği kültivarları geliştirilmiş. Bunlar 15cm ile 30cm arasında olurlar. Bodur balon çiçekleri saksıda balkonlarda yetiştirmeye daha uygundur.
Balon çiçeğinin kış soğuklarına dayanıklılığı müthiştir. -40C dereceye kadar dayanırlar. Bodur kültivarları çeşitlidir ve bazılarının kış soğuklarına dayanıklılıkları farklıdır. Ama yine de -20C dereceye kadar hiç birinde tehlike yok. Tam gün direkt güneşli yerlerde yetiştirin. Yaz mevsimi sürekli şiddetli sıcak ve geceleri hiç serin olmayan memleketlere pek uygun değildir. Buralarda balon çiçeğini kuzeyli yönlerden rüzgarlara açık ama koyu gölge olmayan, az güneşli yerlerde yetiştirmek daha iyi olur.
Çiçek açma dönemi
Çok genç balon çiçeği fideleri genelde yaz sonunda çiçek açmaya başlar. Fakat iki veya üç yıllık olanlar yerini ve toprağını da sevmişlerse ilkbahar ortasından itibaren çiçek açmaya başlarlar. Solan çiçekleri hemen kesin ki tekrar tekrar yeni tomurcuklar versin. Yani tohum oluşturmasına izin verirseniz tekrar çiçek açmaya gerek duymaz. Çiçek tomurcukları büyüdükçe balon şeklini alır. Sonra o balonlar çiçek halinde açılır. Çeşidine göre beyaz, mavi, menekşe moru ve pembe olan çiçekleri 5cm genişliğinde olur. Çiçek açmada bazen değişkenlik gösterir. Katmerlileri yalın kat, yalın kat olanlar katmerli, Mor çiçeklisinin ise beyaz açması gibi gariplikleri var.
Yetiştirme, bakım
Fideleri bir defa dikince bir daha rahatsız etmemelisiniz. Çünkü küsme huyu var. Kökleri çok hassas ve kırılgandır. Eğer sökerek yerini değiştirmeye mecbursanız bu işi sonbahar ortası ile kış sonu arasında yapın. En geç ilkbahar sonuna kadar yer değişimi yapın. Ancak bu durumda yeni gelişmiş olan dallar ve yapraklar iyice pörsür ve kötüleşir. İki-üç hafta sonra tekrar hızlı gelişim göstermeye başlar.
Doğal humuslu arazi toprağı en sevdiği topraktır. Yeterince süzek değilse derinden çapalayarak toprağa ponza taşı veya dere kumu karıştırın. Bahçenizin toprağı humuslu değilse leonardit ile veya yaprak çürüntüleriyle terbiye edin. Alkalinli toprak sevmez. Gübre istemez. Toprağa biraz asitlilik kazandırmak ve biraz da gübrelemek için kestane gübresi yeterlidir. Balon çiçeği suyu sever. Yaz boyunca asla toprak kupkuru kalmamalı. Kışın ise çok uzun süre kupkuru toprakta bırakmayın.
Budama: Mayısta fazla uzayan dallarını yarı yarıya kısaltın. Sonbahar soğuklarında çiçekleri bittiği zaman dipten kesin. İlkbaharda biraz geç uyanır. Bu yüzden sonbaharda tüm dalları dipten kestiğiniz balon çiçeklerinin yerlerini belli edecek işaretler koymanız iyi olur.
Fide üretimi
Kökten ayırma ve tohumla olmak üzere iki üretim yolu var.
Balon çiçeği çoğaltmada kökten ayırma zamanı sonbahar ortasından ilkbaharın en başına kadarki ara dönemdir. Kökten ayırma aslında kökleri birbirlerinden ayırmadan, bir bütün olarak dalları ve kökleri ikiye veya fazla kalabalık ise ona göre üçe, dörde bölmektir. Her parçanın köklerinin topraktan arınmaması gerekir. Kökler fazla hırpalanırsa, topraktan koparlarsa tutmama riski büyüktür.
Tohum ile üretim zamanı ise kış sonudur. Tohumları ekmede fazla geç kalmayın. En geç nisanın ilk günlerinde tohumları ekmiş olmalısınız.
İki saksi Platycodon aldım. Biri mavi diğeri katlı (şimdilik) pembe. Havalar çok ısınmadı daha. Onları doğrudan saksılardaki toprağa ile birlikte bahçeye transfer etsem olur mu? Şu an çiçekliler. Malum sera ürünleri forse edilmiş oluyor.
***
Evet bir sorun olacağını sanmam. Köklerini bulunduğu topraktan ayırmadan saksıdan çıkarıp o şekilde bahçeye dikin. Kökler böylece daha serinde olur ve bu sayede daha iyi gelişir.
Elinizde balon çiçeği fidesi hangi renkler var?
***
Hiç biri yok.
Küçük bir saksıda mavi balon çiçeğim var. iki çiçek açtı ancak alt yapraklar kurumaya başladı ve bir çiçek tomurcukken durdu. neden olabilir?
***
Oldukça serin toprak ister. Saksıya pek uygun değil. Genelde bahçe bitkisidir. Saksıda yetiştirecekseniz koskocaman saksılarda yetiştirin ki kökleri serinde kalabilsin.