İnsanların bireysel başarı hırslarıyla ve akılsızca eğlence tutkularıyla “zehirlenmeleri” çağında yaşıyoruz. Bu çağın tuhaf alışkanlıkları zehirlenmekle eşdeğer tehlikelerdir. Çünkü insana hastalıkları ve yorgunlukları başladığı anda sonlandırma çareleri arattırıyor. Sağlığımızın en ciddi yapı taşlarından biri olan gece uykusunu insanlar bilinçsizliklerinden dolayı bir engel gibi görmeye başladı. Uyku kalitesi yerine enerji verici, uyanıklık verici pahalı içecekler ve ilaçlar düşünülüyor. Ölümlere yol açan sarı serum da bu sözde çare’lerden biri ne yazık ki.
Hatalarımızı yok sayarsak..
Sarı serum gibi maddelerle güya sağlıklı olacağını zannedenler bir evin çürük duvarlarını basit maddelerle makyajlayıp sapasağlam ev diye satmaya çalışan sahtekâr emlakçılara benzerler. Evde yerleri süpürürken pislikleri halıların altına saklayanlara benzerler. O gizlenen kötülükler mutlaka felaketlere yol açacaktır.
Grip benzeri rahatsızlıklarda yatağa düşmek, hastalığı uzun süre atlatamamak ve yoğun yorgunluklar tam olarak hatalarımız sebebiyledir. Bu haller ciddi mesajlardır. Dinlenmeye çekilip hatalarımızı araştıracağımıza doping etkili takviye serumlardan, derhal ayağa kaldırıcı özel ilaçlardan ve takviye gıdalardan çare aramamız sadece hayatımızı çok büyük tehlikelere atmak anlamına geliyor. İşte bu hatalar yüzünden “genç yaşlarda ani ölümlere” gün geçtikçe daha fazla rastlıyoruz. Televizyon reklamlarında abartılarla tavsiye edilen enerji verici içecekler, takviye gıdalar ve özel terkip vitamin ilaçları insanlık ayıbı rezilliklerdir ve ağır cezalarla yasaklanmaları gerekir.
Uyku kalitesi önemi
Gece uykumuzu tertemiz uyursak sabahleyin tüy gibi hafiflemiş, enerji dolu ve yüksek moralli kalkarız. Eğer bir günün içinde şevkimizi kıran, moralimizi bozan, yüksek stres veren kötü olaylar yaşasak bile ertesi sabah bütün o negatif durumların yerini kendine güven hissi ve yüksek moral alır. Ne yazık ki çoğumuz bu güzelliği kendi ellerimizle engellemekteyiz. Sabahları dinlenmemiş ve neşesiz olarak kalkan insanlar çoğunlukta. “Henüz afyonum patlamadı” diyenler.. “Sabah bir kahve içmeden kendime gelemiyorum” diyenler var. Demek ki çok ciddi hatalar içindeler.
Uyku kalitesi iyi olan insanlar sabahları yataklarından gayet enerjik, zihni pırıl pırıl açık, güler yüzlü, sevgi dolu, muhteşem bir şekilde pozitif enerji dolu olarak çıkarlar.
Uyku kalitesi REM uykusu devreleri ile paraleldir
Rem uykusu uykuda geçirdiğimiz aşamalardan biridir. Aşağı yukarı 90 dakikada bir tekrarlanır. Her birinin hemen peşinden “genelde sonradan hatırlayamadığımız” kısa süreli bir uyanıklık gelir. Bir gece uykusunda en az 4 defa tekrarlanması gerekir. Bir insanın uyurken REM aşamasında olduğunu göz kapakları kapalı olduğu halde gözlerinin fıldır fıldır hareketli olmasından anlarız. “Hızlı göz hareketleri’nin İngilizcesi Rapid Eye Mouvement’tır. Bu üç kelimenin baş harfleridir REM.
REM aşamasında beyin fazla aktiftir.
Bu aktiflik boşuna olmuyor. Beyin birçok ayarlamalar yapmaktadır. Duygu dünyamızla, anılarımızla, sağlığımızla ve tecrübelerimizle ilgili gözden geçirmeler ve daha birçok önemli işleri beynimiz, bizim irademizin dışında, tamamıyla kendi mükemmel yaradılışı icabınca yapmaktadır.
Hangi hormonlar ne kadar salgılanacak, onun bile hesabı yapılır. Ve beyinde salgılanan bazı çok önemli hormonlar bile ancak düzenli ve sağlıklı bir gece uykusunun sonlarında olmaktadır. Eğer gece uykumuzu tertemiz uyursak, sabahleyin tüy gibi hafiflemiş, enerji dolu ve yüksek moralli kalkarız.
Beyinde salgılanan serotonin
Yine düzenli, sağlıklı uyku sayesinde olur. Sabahları kendinizi son derece zinde, rahat, huzurlu, güçlü, motivasyonu yüksek hissediyorsanız anlayın ki uykunuz verimli geçmiştir. Bazı insanlar serotonin hormonu etkisiyle rüyasında çok güçlü bembeyaz ışıklar görür. Gündüzki hayatında ise tam anlamıyla pozitif enerji kaynağı olurlar çevresindeki insanlara. Öyle ki bu kişilerin yanında durmak bile insanlara pozitf enerji verir. Neredeyse mucize gibi bir farklılık.
Beyinde salgılanan diğer hormonlar: Hepsi büyük önem taşır. Bunlardan biri de hipofiz bezinin salgıladığı büyüme hormonudur. Tüm bu hormonlar pekçok sağlık sorunlarını hem önleyici hem iyileştirici – onarıcı etki sağlarlar. Yorgunluk ve stres yıpranmalarını da iyileştirirler. Uyku kalitesi deyip geçmeyin. Hayatta mutlu, sağlıklı ve başarılı olmak istiyorsanız uyku düzeninizi rayına sokmakla işe başlayın. Temiz gece uykusu sayesinde beyninizin doğal fonksiyonları sekteye uğramadan gerçekleşmelidir.
Beynin gün içindeki kötü olaylardan etkilenmesi
.. Ve kaliteli uykuda toparlanması şuna benzer: Bir bitki düşünün. Susuz kalmış. Yapraklar buruşmuş, daralmış, kıvrılmış.. Eğer susuz kalma devam ederse git gide zararlar artacak.. Ama iş işten geçmeden önce suya kavuşursa güzelce eski sağlıklı halini alır. Su gecikirse yıpranmaların tedavisi çok uzun sürecek yenilenmeler gerektirir. Bu örnekte olduğu gibi, beynimiz çeşitli stres ve üzüntü veren olaylarda kötü etkileniyor. Adeta çeşit çeşit kasılmalar, büzülmeler gibi haller bizden huzursuzluk, sinir bozukluğu, keder, öfke, stres, baş ağrısı gibi şekillerde yansır. Ama eğer günün peşinden kaliteli bir gece uykusu geçirirseniz, beyniniz her şeyi yoluna sokar. Ertesi sabah sıfırlanmış, tertemiz, güçlü, aktif ve yüksek moralli bir şekilde güne başlarsınız.
Bilgisayarları da düşünün
Karmaşık yapıları var. Öyle programlanmışlardır ki belirli zaman aralıklarıyla birçok otomatik çalışmalar yaparlar. Biriken dijital izleri, dosya parçalarını yok etmek, her ne gereksiz artık şey varsa temizlik işlemleri, birleştirme işlemleri vesaire.. eğer öyle programlanmasalar ve sahipleri de o işleri yapmayı düşünmezse o bilgisayar belki birkaç ayda tamamıyla bozulur gider. Bir de zararlı yazılımları tespit edip saf dışı bırakma taramaları, virüs taramaları.. Bakınız basit bilgisayarlar bile neler yapıyor. Beynimiz çok daha fazla işleri yapması için programlıdır. Ama bunun için iyi kalitede gece uykusuna ihtiyacı var.
Uyku kalitemizi bozan etkenler
Lafı uzatmadan, konunun uzmanlarına göre neler yapmamamız gerektiğini sıralayayım. Gece saatlerinde ağır yemekler, tatlılar, şekerli içecekler, alkollü içecekler ve kafeinli içecekler kesinlikle yasak. Yani, uyku kalitemizin bozulmaması için bu yasaklara uymamız şarttır. Karaciğer, böbrekler, akciğerler, kalp ve tüm damar sistemimiz birbirleriyle etkileşim halindeler. Bunlar rahat olacaklar ki uykuda beynimiz sıkıntısızca işlemlerini dört dörtlük yapabilsin.
Yasakları başlatma zamanı
Uykudan 4 saat önce. Aslında ne kadar daha önceye alırsak o kadar iyidir. Özellikle kafeinli içecekleri ikindi ezanı öncesinde terk, çayı ise akşam ezanı sonrasında terk etmek gereklidir. Veya çay en azından şekersiz olmak zorunda (gece saatlerinde). Alkollü ve şekerli içecekleri uykudan 4 saat önce mutlaka bırakmalıyız. Ağır yemekleri ve tatlıları da öyle.
Yoksa ne olur? Sabah yorgun ve neşesiz kalkarız. Veya gerektiği kadar dinlenmiş değil, olması gerektiği gibi huzur bulmuş değil.. Yani bakın küçük ve kolay bir iki alışkanlığı sürdürmemekle tüm hayatımızı, sağlığımızı ve tüm başarılarımızı kendi kendimize zora sokmaktayız.
Kalitesiz, bereketsiz uyku
Sık sık uyanmalı, saçma sapan rüyalı, kâbuslu uykulardır bunlar. Gece saatlerinde alkollü içki içenlerde, tatlı şeyler yiyenlerde daha fazla olur. Sonuçta sabahleyin yorgun, isteksiz ve aksi biri olarak güne başlarsınız. İnsanlar bu gibi sabah gerginliği durumlarında kendilerini frenlemeye çalışıyor. Kendilerini frenlemeyi hiç başaramayanlara “bugün ters tarafından kalkmış” derler.
Doğru uyku süresi ihtiyacı ve zamanı
Doğru uyku yukarıda anlattığım çerçevede, rahat beden ile “gece” uykusudur. En az 4,5 saat sürmesi geriyor. İdeali 7,5-8 saattir. Aslında yaşa göre değişir. Şöyle:
- Bebekler: bir gün içinde, ara sıra uyanmalarla, en az 13 saat, en fazla 17 saat uyurlar
- Küçük çocuklarda: 11-12 saat.
- Ergenlerde: 9 – 10 saat civarlarında.
- Ergenlik sonrası gençlikte: 7 – 9 saat arası
- 25 yaş sonrasında: 6 saat – 8 saat arası
- 45 yaş sonrasında: 4,5 saat – 8 saat arası..
Gece uykuya çekilmenin ideal zamanı: mümkün mertebe gece yarısından önce olmalıdır. Yani istisnai durumların dışında böyle yapmamız iyiliğimiz için gerekiyor. Ortam ise hem sessiz hem karanlık olacak. Sessizlik ve karanlık olmasa bile insan uyur ama uykusu sağlıklı geçmez. Beyin bazı önemli vazifelerini yerine getiremez.
Uyku kalitesi ile ilgili son söz
Beyninizin değerini yok sayıp sarı serum (atom serum), enerji içecekleri, takviye gıdalar vesaire şeylere yönelirseniz yaşlanmanızı hızlandırır, yıpranmalarınızı arttırırsınız. Bırakın biyoritminiz ve beyniniz doğal akışı içinde her şeyi en sağlıklı şekilde halletsin. Yüksek kaliteli gece uykusu ve dengeli beslenme bütün başarıların keskin anahtarlarıdır.
Benzer diğer sayfalar
1- ⇒ Uyku ihtiyacımız ve biyolojik saatimiz ilişkisi
2- ⇒ Rüya tabirleri, istihare ve bilimsel yorumlamalar