Özellikleri
Yaprakları hafif mavimsi gibi açık gri renktedir. Soğuk mevsimlerde pembeleşir, morarırlar. Soğuğa göre renk tonu değişir. Etli yapraklar bakla taneleri gibi kalındır. Yaprakların kenarları sert hatlı, sivri uçlu, bazen üçgenimsi geometrik şekilde olur.
İlkbaharda çiçek açar. Yeşim yeşilinin çok açık tonunda, beyaza yakın renkte mini çiçekleri yıldız şeklindedir. Yaprak güzelliği için yetiştiririz ama çiçekleri de (her ne kadar minicik olsalar da) gayet güzeldir.
İklim uyumu
Sonbahar sonu ve ilkbahar en başı gibi fazla serin günlerde bile, hatta fazla soğuk olmazsa kışın bile gelişime devam eder. Çünkü subtropikal kuşağın dağ bitkilerindendir. Kış soğuklarına -15C dereceye kadar dayanır. O kadar kış soğuklarının olmadığı yerlerde bahçelerde balkonlarda bütün yıl açıkta yetişir. Fakat dolu yağışlarında yapraklar çok fena zarar görür. Buna önlem almalısınız. Şiddetli güneşe ve susuzluğa dayanıklıdır. Bütün gün güneş alan teraslara uygundur. Havadar ve güneşli yer sağlamak kaydıyla iç mekanlarda da yetişir.
G. paraguayense görünümü
Bakımı
Graptopetalum paraguayense az süreli güneşi tolere eder. Fakat ne kadar çok uzun süre güneş alırsa o kadar iyidir. Güneş yetersizliğinde çelimsiz dallarında seyrek küçük yapraklı gelişir.
Yaz aylarında geceleri hafif serin esintiler alamazsa gelişimi durur. Gece esintileri krasula türleri için çok önemlidir (» bakınız). Çok fazla sıcak gecelerde serinletmek için üstüne su fısfıslamalısınız. Ya da bırakın dinlensin. Su bile vermeyin.
Saksı ve toprak
Kalın dallarla hızlı geliştiğinden dolayı 25cm çapında geniş saksılarda yetiştirmenizi tavsiye ederim. Zaten muhteşem güzelliği ancak bu şekilde ortaya çıkıyor. Yani hem saksıyı tamamen doldurmuş, hem kenarlardan biraz sarkmış olarak.
Toprak seçici değildir. Sadece toprak suyu derhal süzdürücü nitelikte olmalı. En sevdiği toprak humuslu, taşlı, çörçöplü topraktır. Veya şöyle bir karışım yapın: 3 ölçü torf toprak + 1 ölçü iri taneli dere kumu.
Çoğaltma, üretim
Dallarını kırıp toprağa direkt yerleştirmekle ve tek yaprak çeliği ile yılın her zamanında yeni Graptopetalum paraguayense fideleri elde edersiniz. Kısa zamanda kök salar ve oldukça hızlı büyürler.
Krasula türlerinden sanıyorum yaprak çeliğiyle üretimi en kolay olan ve bu metotta en hızlı büyüyen bitki Graptopetalum paraguayense türüdür. Yaprakları dala bağlı olduğu yerden ayırın. Bir iki gün açıkta bekletin. Sonra yaprakların dip kısımları çok hafifçe, belli belirsiz toprağa gömülü olacak şekilde toprak üzerine bırakın. Hem güneşli hem rüzgârlı yerde tutun. Toprak kurumadıkça sulamayın. Birkaç haftada hem kök hem filiz verirler. Mini fideler hızlı büyür. Üç ayda 7cm kadar büyürler ama tamamen erişkin olmuşlardır. Yaz sıcaklarında gelişimin durmaması için gece esintili yerde olmalılar.
Ben yapraklardan toprağa yatırdım küçük bitkiler çıkardılar ama köklenmediler. Sebep ne olabilir?
***
Normaldir. Yakında köklenirler.
Benim bitkimin baş kısmı düştü. Onu başka saksıya aldım köklendi. Başı düşen bitkinin uç kısmında iki adet yavru oluştu. O yavruları ne zaman, kaç santim olduğunda ayırabilirim ve yavruları yerinden keserek mi kopararak mı ayırmalıyım?
***
Her zaman ayırbilirsiniz yani küçüklüğü ve zamanı önemli değil. Aslında biraz daha büyümelerini beklerseniz daha iyi olur. Kopararak ayırmanızda sakınca yok ama yapraklarının dağılmasına sebep olabilirsiniz. Makasla ana daldan kesmeye çalışın (her ikisini diplerinden ayrı ayrı). Ya da dal ucunu son 5cm kısmını yavrulara zarar vermeden kesin. Kesik yerlerin iyice kuruması için üç dört gün açıkta beklettikten sonra yavruların hizasına kadar toprağa gömerek dikin.
Benim çiçeğimin yaprakları çok çabuk soluyor ve ölüyor. Nedeni ne olabilir?
***
Muhtemelen sizdeki bambaşka bir türdür. Yaprak şekilleri buna benzeyen ama bununkiler kadar etli ve kapkalın olmayan bazı sukulent türlerin yaprakları kısa ömürlüdür. Siz bitkinizin Graptopetalum paraguayense olduğundan eminseniz o halde ilk aklıma gelen şey güneşten tamamıyla yoksun bırakıyorsunuzdur. Veya toprağı çok kötüdür. Belki de sebep dip kısımları tamamıyla çürümüş olmasıyla topraktan hiç beslenememesi ve hiç su alamamasıdır. Yıllarca yetiştirdiğim bir bitkidir. Yapraklar ortalama bir yıl hiç bozulmaz.
Bir arkadaşım sap kısmından kopararak çok büyükçe bir paraguayenseyi bana hediye etti. Eve gelince boş bir saksıma batırma suretiyle diktim ama saksımdaki toprak baya nemli diyebilirim. Yanlış mı yaptım diye tereddütte kaldım.
***
Hemen sökün. Açıkta dursun. Hiçbir şey olmaz. Toprak biraz daha kuruyunca o zaman saksıya orta yere dikin. Sulamayın. Toprak adamakıllı kupkuru olsa bile bu bitkinin kök salacağı kadar nemliliği mutlaka vardır. Toprak kupkuru olduktan sonra bir iki hafta daha geçince sulayın.
Graptotepalum bitkim çay tabağı büyüklüğünde saksı içerisinde. Dalı uzuyor. Çiçek verimi ve büyümesi yavaş. Büyük saksıya değiştirmeli miyim?
***
Çiçeği için değil yaprak güzelliği için yetiştirilir. Büyük saksı hiç istemez ama siz isterseniz kocaman bir saksıya dikmenizde sakınca yok. Aslında büyük-geniş saksı daha iyi. Böylece dallar oraya buraya takılıp kırılmadan rahatça saksı içinde yayılır. Kış boyu pek su istemiyor. Saksı toprak değişimini şimdi yapabilirsiniz ama sulamayın.
Çiçeğim paraguayense diye düşünüyorum çünkü yazdığınız metindeki gibi kış aylarında olduğumuz için yaprakları pembeleşti. Fakat ben bilinçsizce biraz fazla su vererek sanırım çiçeğe zarar verdim. Cam kenarındaki kitaplığımın önünde duruyordu. Güneş alamıyordu. Yaprakları çürümeye başladı. Yanında sağlıklı ve hızlı büyüyen bir filizi var. Şimdi balkonda büyütüyorum. Yapraklarının çürümemesi için başka neler yapabilirim? Metal kalemlikler boyutunda altı deliksiz bir saksıda duruyor ve sulayınca su saksının içinde kalıyor.
***
Ölmesi için elinizden geleni yapmışsınız. Hala yaşıyor olması mucize gibi bir şey. Hemen şu anda o zehirlenmiş topraktan kurtarın. Gerektiği gibi bir toprak hazırlayana kadar açıkta bekletin. Şu sayfaları da mutlaka okuyun:
1- Yaygın ve öldürücü sulama hatası
2- Saksılama hataları
Sukulentimin Graptoveria Coconut Ice olduğunu düşünüyorum. İnternette bulduğum fotoğraflarla en çok eşleşen hatta birebir eşleşen bu tür. Bitkim pencere dibinde ve asla çok nemli toprakta kalmadı. Yaprakları oldukça sağlıklı fakat gövdesi çok uzadı ve inceldi. Kırıp tekrar toprağa soktuk. Yine böyle boy atmaması için ne yapmalıyım? Pencere dibinde olmasına rağmen yine de bir şekilde ışık almadığından böyle uzamış olabilir mi? Bu arada tepesinde yaprak var ama toprağa yakın kısmı sadece dal, 7 8 parmak uzunluğunda.
***
Dal uzatmasının sebebi kendi doğal özelliğidir. Bende sadece Graptopetalum paraguayense var. Bahçede zemin toprağında uzun süre güneş aldıkları halde bu türün özelliği icabı dalları 20cm gibi uzarlar. Yılda bir defa tepelerinden kırıp onları düzgün bir şekilde başka yerlerde yeniden toprağa yerleştiriyorum. Sizinkinde güneş eksikliği var ise yapraklar gerektiği gibi irileşemez ve kısa ömürlü olurlar (dal uzadıkça alttaki yapraklar kurur gider) ve dallar incecik uzar.
Graptoveria bernalense ile aynı mı bu tür?
***
Evet aynı türün alt türü: Graptopetalum paraguayense subsp. bernalense şeklinde yazılıyor.
Yapraklarda sararma var. Boy uzuyor. 15-20 günde bir suluyorum. Sabahtan 12ye kadar güneş alıyor. Kapalı balkonda..
***
Sorunuzda detay yok. Nasıl bir toprakta, toprağın kuruması ne kadar zaman alıyor, hangi şehirdesiniz, kapalı balkon ne kadar soğuk oluyor vesaire bunları yazmalıydınız.
Benim bitkinin yapraklarının alt kısmı buruşup dökülmeye başladı. Ne yapmam gerekiyor?
***
Galiba uzayan dalların alt tarafındaki eski yapraklar demek istediniz. Bunların bozulması, dökülmesi kendi doğal özelliğidir.
Evet dallar uzadıkça altta toprak üzerinde küçük kökler uzamaya başladı ve yaprakları dökülüyor. Uzadıkça da çok güzel bir şekil almaya başladı.
***
Öyleyse sorun yok. Güneşli ve çok havadar bir yerde tutarsanız iyi olur. Yaz boyunca birkaç misli daha büyük ve daha çoğalmış olurlar.
Bitkimin saksısını değiştirdim ne kadarda bir ve ne kadar su vermeliyim?
***
Toprak tamamıyla kupkuru olduğu zaman, saksı alt deliklerinden su dışarı çıkacak miktarda bolca su ile sulayın. Her defasında böyle sulamalısınız.
Benim de bu tür sukulentim var. Yapraktan çoğalttım. Toprak kurudukça suluyorum ve cam kenarında güneş gören bir yerde tutuyorum. Bugün birkaç yaprağın aynı daldan düştüğünü gördüm. Elimi uzatıp alayım dedim. O daldaki bütün yaprakların hepsi birden düştü. Diğer daldakiler bazı yapraklar hafif yumuşamış gibi. Hemen saksıdan çıkardım. Ne yapmalıyım?
***
Toprak yapısı önemli. Ev içinde tutuyorsanız toprak karışımı şöyle olmalı: 2 ölçü torf toprak + 1 ölçü iri taneli temiz dere kumu. Sürekli dışarıda tutuyorsanız kuma gerek yok ama bahçe veya arazi toprakları kullanmayın. Sadece torf toprak kullanın.
Henüz yeni edindim ve küçük bir saksiya diktim. Fakat toprağı nemli. Sürekli esen fransız balkon camla iç cam arasında duruyor. Sabahlari güneş alıyor. Aldığım saksısındki toprağı çok kuruydu. Onu dağıtıp paket toprakla birlikte diktim. Nemli bir toprakta şu anda. Yanlış bir şey var mı bu durumda?
***
Sürekli kupkuru olan toprakta zaten yaşayamaz. Ama toprağın niteliği önemlidir. İri taneli dere kumu vesaire karıştırılmış çok havadar ve çabuk kuruyan toprak lazım. Yerinin rüzgarlı olması bu açıdan bir avantaj. Yani toprak çabuk kurur. Sulamaları sadece toprak adam akıllı kuruduğu zamanlarda, bol bol su dökerek yapın.
Evimin balkonu güney cepheye bakıyor. Tam gün güneşte kalmasında bir sakınca var mı?
***
Hayır bilakis çok daha iyi.
Ben birisinden saksı içinde grapto aldım. bir kökten dallanarak bayağı dal vermiş. çok güzel görünüyor. Ama yıllardır ne saksı ne toprak değişmediği için hemen büyük bir saksı ve hafif nemli bir toprağa geçirdim. fakat kendi toprağından tamamen ayırmadım. toprağı çok ıslaktı. sadece kökleri boşta kalmayı başaracak kadar toprağını ayırdım. geri kalan toprağıyla yeni saksısına koydum. Hiç sulamadım. Sulamamakla doğru mu yaptım acaba veya eski toprağından tamamen mi ayırmalıydım?
***
Dışarıda tutuyorsanız hiç fark etmez. Rahat olun.
Ben de yeni edindim. Kışın içeri almalı mıyım? Kış sulamasını nasıl yapmalıyım?
***
Kış soğuklarına en fazla -15C dereceye kadar dayanır. Buna göre hesap edin. Sizin orada çok daha fazla soğuk olur ve donup ölürler. Sulamasına gelince kış ve yaz fark etmez toprak kupkuru oldukça sulayın.
Sukulentlerim Graptopetalum paraguayense türü, açık balkonda büyütüyorum. 10 gün de bir suluyordum. balkonumda sabah güneşini alıyor. 3 yıldır bu şekilde güzelce büyüyorlardı. Yoğun kar yağışı olduktan sonra yapraklarında pembeleşme ve lekeler oluştu. Ne yapmam gerekir?
***
Eğer problem sadece yaprakların soğuktan etkilenmesiyse hiç önemli değil ve bir şey yapmak gerekmiyor. Ama dallar çürümüşse, sağlam yerlerinden alıp ayrı bir toprağa ekmeniz lazım. Düzenli gün aralıklarıyla sulamak her zaman yanlıştır. Bu bitkinin ana dalları, özellikle dip kısımları topraktaki bozulmalara göre aniden hızlı bir şekilde çürüyebiliyor. Ben yaklaşık 10 yıldan beri yetiştiriyorum. Kışın aylarca susuz kalsa bile hiç zarar görmezler. Ama toprağın kimyasal özelliğine göre ıslak toprakta ani çürümeler olabiliyor. Özellikle düzenli gün aralıklarıyla sulamak ve daha da kötüsü, sulamalarda az miktar su kullanmak zamanla toprağı çok fena bozar.
Mutfakta cam kenarında duruyor. Öğlen güneş almaya başlıyor batana kadar güneş alıyor. Palmiye gibi uzadı alttan kökten 2 yavrusu uzadı. Küçük sukulent saksılarında yavruları ayırmalımıyım? Bir de üstten yeni yapraklar çıktıkça alttaki yapraklar dökülüyor normal mi? Yazın cam kenarında güneş daha yakıcı oluyor başka bir yere almalı mıyım?
***
Anlaşılan yerini sevmemiş ki kel kör kalmış. Tarifiniz hiç iç açıcı değil. Yaprakları çok kısa ömürlü değildir. Veya sizinki bu türden olmayabilir. Bol bol esinti ve geniş, büyük saksı istiyor. O takdirde her yerinden filizlenir ve hatta yapraklarını koparıp toprağın üstüne bıraksanız onlar bile hızlıca yeni fideler haline gelirler. Bu bitki doğru şartlarda çok arsızdır. Kocaman saksıyı tamamıyla doldurur ve çok güzel görünür. İyi bir toprak, yeterince büyükçe bir saksı ile yeniden ekin ve sürekli havadar bir yerde tutun. Güneşin azı çoğu değil, havasız yerler zarar verir.
Çocuğum bu bitkiyi yedi ve yemek istiyor. Zehirli bir tür mü?
***
Zehirli olduğunu hiç duymadım ama çocuğunuz bitkileri yiyorsa evde veya erişebileceği yerlerde bitki bulundurmamalısınız. Zehirlenmese bile bu bitkinin bakla tanesi gibi kalın dolgun yaprakları nefes borusuna kaçabilir, Allah korunsun, düşünmek bile istemeyeceğimiz kötü sonuçları olabilir. Allah korusun. Dikkatli olmalısınız.
Bu sukulentten birkaç yıldır içeride bakıyordum. Şu anda üç dal halinde uzadı ama sadece tepede birkaç sıra yaprağı var. Adını yeni öğrendiğim için verdiğiniz bilgileri yeni okuyabildim. Şu aralar daha büyük bir saksıya taşıyabilir miyim? Ne zaman dışarı koyabilirim?
***
Büyük saksıda daha iyi gelişeceğini sanmayın. Çünkü esas problem yerini sevmemiş. Belki toprağını da hiç sevmemiş olabilir. Yaprakları kısa ömürlü değilir ve çok dallanarak gayet hızlı gelişim gösterir. Küçük tek bir dal parçası 20cm çapında bir saksıyı en geç iki yılda tamamıyla doldurması gerekir. İlkbahardan sonbahara kadar dışarıda açık havada tutun. Eğer kapalı, soğuk, camekanlı balkonunuz varsa orada bütün yıl yaz kış durmasında sakınca yok. Ama tamamen açık havada oranın kış soğuklarına dayanamama riski var.