Xerosicyos danguyi, gümüş para sarmaşığı

Özellikleri

Xerosicyos danguyi’nin doğal yaşam alanı Madagaskar’ın güneydoğusunda yarı çorak arazilerin ve kumulların seyrek ağaçlı ormanları ve çalılıklarıdır. Verimli olmayan bu topraklarda ağaçlara, çalılara sarılıp yükselerek, bazen de kayalıklardan sarkarak yaşarlar.

Gelişimi

İnce dallar uzatır. Yarım metre kadar uzadıktan itibaren dipten yeni dallar verir. Ana gövde liana tarzı gelişip 5m kadar uzar. Yaprakları yuvarlak, etli, 4cm kadar geniş ve soluk açık yeşil renktedir. Her yaprakla beraber bir tutmaç (sülük) geliştirir. Tutmaçlarıyla diğer bitkilere, dallara tutunarak sarmaşık gibi istediği yöne ilerler.

Kodeks yapı

Tohumdan yetişen bir gümüş para sarmaşığı (Xerosicyos danguyi) kodeks dip-gövde oluşturur. Çelikten köklendirilmişse kodeks oluşumu birkaç yıl ister. Yeni aldığınız bir gümüş para sarmaşığının dibinde kodeks yoksa o tohumdan değil dalından köklendirilerek üretilmiş demektir.

Çiçek açması

İlkbahar başında küçük, gösterişsiz, yeşil/beyaz çiçekler açar. Her kabakgil türü gibi bunların da dişi ve erkek çiçekleri ayrı ayrıdır. Meyveleri zeytin kadar büyüyebiliyor.

Kış soğuklarına dayanıklılık

Xerosicyos danguyi -4C dereceye kadar hafif don olaylarına dayanıklı olsa da kış boyunca +5C dereceden daha fazla soğuğa maruz kalmaması daha iyi olur.

Yetiştirme ve bakım

Xerosicyos danguyi çok az bakım gerektiren bir bitkidir. Doğru şartlar bakımdan daha fazla emek ve dikkat ister. Günde en az 4 saat direkt güneş olmazsa olmaz ihtiyacıdır. Yoksa sağlıklı bir Xerosicyos danguyi beklemeyin. Sadece sıcak yaz aylarında tam öğle saatlerinin dimdik gelen yakıcı güneşinden biraz koruyun.

Sıcağı çok sever. Güneş gibi havadarlık da önemlidir. Bu iki sebepten dolayı evlerde sağlıklı gelişim göstermesi pek mümkün olmaz. Haziran ortasından eylül ortasına kadar dışarıda tutmakta yarar var. Evden dış ortama ve dış ortamdan eve alınma zamanlarında, yer değişimi yapmadan önce toprağının kupkuru olmuş olmasından emin olun.

Toprak

Hem süzek ve havadar hem çabuk kuruyan toprak hazırlamanız lazım. Aksi takdirde köklerden başlayarak çürür. 2 ölçü torf toprak + 1 ölçü mangal kömürü kırpıntıları + 1 ölçü iri taneli dere kumu karışımı Xerosicyos danguyi için tam yerinde bir toprak karışımı olacaktır.

Sulama

Sıcak yaz aylarında toprağı tamamen kupkuru oldukça sulayın. Yılın diğer zamanlarında toprak kupkuru olsa bile kuruma üzerinden üç hafta geçmedikçe sulamayın. Kış boyunca bulunduğu yer soğuk oluyorsa o süre içinde hiç sulamayın. Ancak eğer yapraklarda pörsüme görürseniz sulamalısınız.

Bitki besini

Xerosicyos danguyi kurak ve çorak arazilerin bitkisi olduğundan güçlü besleyici topraklara uyum sağlayamaz, çürür gider. Zaten saksılarda besleyiciliği son derece düşük toprak karışımlarında yetiştirmek gerekiyor. Fakat gelişiminin güzel olması için az miktar ve çok hafif dozajda bitki besini vermek gerekir. Sukulentlere özel bitki besini ya da salon bitkileri için olan ama genel kullanım çeşit bitki besininden, hangisi olursa olsun dozajını tavsiye miktara göre üç misli düşürerek haziran sonunda, temmuz sonunda ve son olarak ağustos sonunda birer defa verin. Sadece bu kadar. Daha fazlası zarar verir.

Budama

Eğer kendi haline bırakırsanız karman çorman dallar yığını haline gelir. Güzelliği kalmaz. Dallar uzadıkça ve çoğaldıkça istediğiniz şekli vermek için istediğiniz gibi budamanızda bir sakınca yok. Ayrıca sülük adı verilen tutmaçlarını kesip yok etmek (güzel görünüm açısından) iyi olur.

Destek değnekleri

Xerosicyos danguyi yükseğe asılan saksılarda sarkıcı biçimde yetiştirilebilir. Ama bence o tarz için başka türler bulun. Çünkü bu bitkinin en güzel hali çalı formu almasıyla ortaya çıkıyor. Saksısına batıracağınız destek değnekleriyle dallarını birkaç yönden dik gelişeceği biçimde bağlayarak sabitleyin. Zamanla dallar kalınlaşıp kendiliğinden dimdik dururlar. 1m civarında 3 kadar sağlam ana gövde oluşunca o zaman artık değneklere ihtiyaç kalmaz. Sonrasında düzenli budamalarla güzel bir görünüm verirsiniz.

Fidelerinin üretimi

İlkbahar ortasında tohumla ve haziran ortasında dallarından köklendirmeyle üretebilirsiniz..

Dallarından ortalama 15cm çelikler hazırlayın. Kestiğiniz dalları üç dört gün açıkta bekletin. Kesik yerler kurusun. Sonra yukarıda tarif ettiğim gibi yaptığınız toprak karışımına dikin ve sulayın. Yaz boyu sürekli açık havada kalması köklenmeyi garantiler. İsterseniz dalları önce suda da köklendirebilirsiniz.

Xerosicyos danguyi tohumları ilkbahar ortasında ekilmelidir. Dışarıda açık havada güneşli bir yerde tohumlar kolayca çimlenir ve hızla gelişirler.

Problemleri

Gerekmediği halde sulayıp durmak çürüterek öldürür. Bundan başka, kolayca kurumayan topraklar Xerosicyos danguyi’nin düşmanıdır.