Evlerde yetiştirdiğimiz süs bitkilerinden birçoğu tropikal yağmur ormanı (örnek barış çiçeği) ve sis ormanı (örnek guzmanya, Afrika menekşesi) kökenlidir. Geçirdikleri evrim sonucu yoğun hava nemliliğine adapte olmuş, kuru havada zarar görebilecek özellikte olurlar. Bundan dolayı bulundukları odalarda, ofislerde eğer hava çok fazla kuru oluyorsa ‘en azından bitkinin çevresinde’ hava nemlendirme yollarından birini uygulamalısınız.
Yukarıdaki bilgi doğru ama biraz abartılı. Yani bu bitkilerin tümü o kadar hassas değildir. Daha az nemli ortamlara adapte olmaları kesinlikle mümkündür. Üstelik bu tür bitkiler ana vatanında, doğal ortamındaki safkan özellikte değildir. Onların çok daha uyumlu edilmiş kültivarlarıdır. Abartıların sebebi yer değişikliği şokunda fena halde bozulmalarıdır. İşte bunu daima hava nemine bağlarlar. Çok feci bir hatadır.
Özel seralarda yoğun nemli hava sirkülasyonunun devamlı olduğu ortamdan çıkarılıp aniden farklı bir ortama götürülürse esintisizlik ve ani ısı değişmi yüzünden bozulurlar. Nemsiz hava ile bir alakası yok. Özellikle kış aylarında içmekanlardaki hareketsiz sıcak hava bozulmalarına sebep oluyor. Bakınız kuru havadan değil, esintisizlik yüzünden bozulurlar. Çünkü esintisizliğe hiç alışık değilller. Ama hep sanılır ki bozulmanın sebebi yoğun nemli olmayan hava.. Halbuki öyle değil.
Yeni ortama yavaş yavaş alıştırılmaları için EVLERDE yapılacak şeylerden en kolayı süs bitkilerini ya ilkbahar sonunda ya da yaz sonunda almak, sonra ilk bir ay boyunca oldukça sık esintiler sağlamak (pencereleri sık sık açmak ve hatta biraz da hava cereyanı sağlamak). Mevsimin ılık, hafif serin esintileri sayesinde bitkiler yeni ortamlarına hiç bozulmadan adapte olurlar.
Hangi şartlarda nemli hava nemlendirme gerekli?
Birçok şehirlerimizin hava nemliliği yeterlidir. Türkiyede havası kuru şehirler çok az. İstanbul havası ve tüm Karadeniz kıyıları havası bunun için yeterli nemliliktedir. Akdeniz kıyı kesimlerinde birçok yerde hava nemliliği yeterli olabiliyor. Ankara havası da hiç kuru sayılmaz.
Yağmur ve sis ormanı kökenli bitkiler en iyi gelişimi yoğun nemli hava akımları sayesinde gösterirler (hava akımları, esinti şart). Bulunduğunuz şehrin havası fazla kuru ise aşağıdakilerden size en kolay gelenini uygulamanız lazım. Bu arada esintiyi unutmayın. Pencereleri sık sık açın ki evde ciddi bir hava sirkülasyonu olsun. Veya gün içinde arada sırada, mümkün olduğu kadar sık, her defasında en az on – yirmi dakika süreyle vantilatörü bitkilere yönelik olarak çalıştırın.
Bitkilerin çevresinde hava nemlendirme yolları
1- Biraz pahalı olanı şudur: Dekoratif amaçlı hazırlanmış, portatif su fıskiyeleri var. Boyu 1 metre kadar. Su tesisatı istemiyor çünkü birkaç litre aynı suyu çevirip duruyor. Su, şırış şırıl akıp durdukça çevreye nem saçar. Bu kadar nem, bir veya birbuçuk metre uzaklığa kadar alan için yeterlidir. Fıskiyenin yanına orkide, aşk merdiveni, antoryum, guzmanya, aşk merdiveni gibi bitkileri koyarsınız.
2- Biraz daha ucuzu: Basit bir akvaryum hava motoru, ince hortum ve bir iki uygun ince boru ile su dolu bir kap kullanarak fıskiyeyi kendiniz yapabilirsiniz. Hayal gücünüzü çalıştırarak çok daha şirinlerini yapabilirsiniz. Aşağıdaki resim küçük bir örnek.
3- Çok daha ucuz yolu: Tepsi veya büyük servis tabağı genişliğinde kaplardan üç dört tanesini (saksı adedi kadar kap) çakıl taşlarıyla doldurun. İçine taşları örtmeyecek şekilde su koyun. Taşlar havanın sıcaklığına göre daha fazla suyu buharlaştırarak adeta otomatik bir nemlendirici vazifesi görür. Taşlar olmadan aynı mükemmellikte buharlaşma mümkün olmaz. Kaplar saksıların altında bulunmalı ama saksı dipleri su ile temas etmemeli. Böylece bitkiler devamlı nemli havanın etkisinde kalırlar. Kapları evlerinizde kullanmadığınız eski börek yapma tepsilerinden filan ayarlayabilirsiniz. Çakıl taşlarını her yerde bulabilirsiniz. En kolayı deniz kenarlarından toplamak. Akvaryumcularda kilo hesabıyla ucuz fiyattan satılıyor. Aşağıda kötü bir örnek. Ben yapmıştım ama Şişli havası zaten fazla nemli, hiç gerekmiyor.
4- Diğer bir yol: Bitkilerinizi eski usul, suyu hemen emen, kalitesiz çömlek saksılara diker ve bir arada bulundurursanız ortamları bir hayli nemli olur.
.. … bitkilerim hepsi de bir masa üzerinde duruyor. Bulundukları oda da kalorifer var bu yüzden havası kuruyor. Günde 2-3 kere yapraklarına su püskürtüyorum ancak buna ilave olarak küçük dekoratif şelale alsam ve bitkilerimin ortasında çalıştırsam nem oluşması yeterli olur mu ?
***
Hiç birşey yapmanız gerekmez. Kaloriferli olsa da ev içleri yeterince nemli oluyor. Birbirlerinden ve saksılardaki topraktan yayılan nem birbirlerine fayda sağlar. Eğer odanın havası gerçekten çok fazla kuru oluyorsa su fısfıslamanızın en küçük bir faydası olmaz. Yapacağınız en iyi şey kalorifer radayatörlerinin üzerine birkaç kutu içinde su koymaktır. Ya da bir havluyu ıslatıp radyatör üzerine koyun. Kaloriferli odalarda en uygun yol bu.
Merhaba, kalanchoe çiçeğimin yapraklarında küçük beyaz pamukçuklar oluştu. Sanırım bu bir hastalık. Yok etmek için ne yapmalıyım?
***
İspirto, kolonya veya sirke ile yok edebilirsiniz. Sirkeli bir fırça ya da kulak temizleme çubuğu kullanarak üstlerine bastıra bastıra hepsini silip temizleyin.
Samsun’da denize 500m nem için bir şey yapmaya gerek var mı? Havalandırma için hafif vantilatör mü klima mı? Cam açınca ev soğuyor.
***
Her yerde ev içi hava nemliliği fazlasıyla yeterlidir. Klima ile ısıtılan veya serinletilen odalarda yeterince hava akımları olabiliyor. Vantilatör bazı özel durumlarda kullanılır. Sadece kışın gelişim gösteren çok istisnai türler yoksa bırakın kışın dinlensinler.
Merhaba, hemen her bitki belirli bir havalandırmaya esintiye ihtiyaç duyuyor anladığım kadarıyla, üstüne bazıları nem de istiyorlar. Misal kış aylarında orkidelerin dışarı çıkan kökleri kuru ev ortamında büzüşüyorlar. Şimdi yeni iyonizerli nemlendiricili ayaklı vantilatörler çıkmış acaba bunlardan alıp bitkilere doğru günde 1-2 saat havalandırma yapmak faydalı olur mu?
***
Bilemem çünkü evin diğer şartları da önemli. Orkide kışın gelişim gösteriyor mu bu da önemli. Her şey düşünülmeli. Dışa çıkan köklerin üzerlerine iki üç günde bir ıslak kağıt havlu koyun. Kağıt kuruyana kadar o kökler yeterince su emer. Özel nemlendirici kullanmak gerekmez sanıyorum.
Seradan aldığımız bonsainin toprağı ve gövdesi yosunlu oluyor ama eve getirdikten sonra bu yosunlar bir kaç gün içinde kuruyor. Evde bu nemi nasıl sağlarım? Pille çalışan oda parfümlerindeki gibi ara ara su püskürtücek bir sistem var mı ya da makinanın içine teneke şişeye su koyup bunu bitkilere nasıl püskürtürüz bulamadım.
***
Önemli olan şey bonsainizin sağlıklı olmasıdır ve bu da hava hareketlerinin sıklığı ile mümkündür. Dibindeki yosunlara hiç önem vermeyin çünkü onların istediği yüksek nem ihtiyacı başka, diğer bitkilerin istediği esinti, hava hareketleri bambaşka ihtiyaçlardır. İkisinin bir arada olması ev ortamlarında pek mümkün değil. Eğer yosun seviyorsanız onlar en iyi teraryum içinde yaşarlar. Basit bir şekilde halledebilirsiniz. Sadece üstünü cam bir fanus gibi bir şeyle kapatmakla bile oluyor.
Merhaba iki adet yeni bitki aldım. Maranta ve aşk merdiveni. Kargo ile başka şehirden geldiklerinde ask merdivenin yaprakları kurumuştu. Marantanın yaprakları içe doğru kıvrıldı ve açılmıyor. Bu durumu size sormuştum zaten. Yapraklari hala düzelmedi. Toprağını değistirdim. Durum çok vahim. Aldığım seracıya sordum. Sera ortamından çıktıktan sonra nemsiz kaldıklarını söyledi. Bu iki bitki için sizin 3. maddede yazdığınız nemlendirme şeklini uygulamalı mıyım sizce?
***
Ayrıntılı cevap yazmıştım ama ikna olmamışsınız. O bitki salonlarda olur. Balkonlarda değil. Sizin orada çok düşük gece ısısı onu şoka sokmuş. Havalar iyice ısınınca yeni sürgünler çıkaracak. 3. maddedeki usul fazlaca nemlilik isteyen bitkiler için iyi olur. Yapabilirsiniz ama marantanızın esas sorunu başka.
Merhaba, evde kumkuat yetiştirmek istedim ama beceremedim iç mekanda yapraklarını döktü hava akımı yok kaloriferde havayı kurutuyor sanırım baharda balkona çıkardım filizlenmeye başladı sonra sıcaklar artınca hepsi kurudu. Bir çözümü var mıdır nasıl yetiştirebilim?
***
Havanın kuru olmasıyla nemli olmasıyla ilgili bir sorun değil. Sizin hatanız evde tutmak. Anlaşılan evinizin şartları hiç uygun değil. Dışarıda tutma şartlarını bilmiyorsunuz. Kışın içeri almanız yanlış. Sizin oralarda sokaklarda yol kenarlarında limon ve turunç ağaçları mutlaka vardır. Kumkuat onlardan daha dayanıklıdır. Boş yere evde tutmayın. Şu sayfadaki başta toprak isteği, sonra yaz aylarında güneş isteği olmak üzere konularını dikkatlice okuyup ona göre gerekenleri yapın: Saksı narenciyelerini problemsiz yetiştirme
Calathea Orbifolia edindim. Nem seviyormuş ama benim aklıma petek üzerine su koymak geldi. Sizin başka tavsiyeniz nedir nem için? Yaprak uçları kuruyor çünkü zor bir çiçek sanırım.
***
Islak havlu daha etkili olur. Kurudukça ıslatın.
Bitkilerimin yaprakları kuruyor. Sürekli fıs fıs yapmama rağmen kuruma devam ediyor. Nemli bir şehir ancak bu bitkiler için yetersiz. Hava nemlendirme makinesi almayı düşünüyorum. Umarım çare olur. Sizin tavsiyeniz nedir?
***
Problem kesinlikle hava nemi ile ilgili değil. Bakımlarını yanlış yapıyorsunuz. Su fısfıslayıp durmak büsbütün zarar verir. Hata içinde hata. İlgili sayfaları okuyun:
1- Dikkatle okuyun: Yapraklara su fısfıslamak
2- Şu kategori listesinden bitkilerinizin bakım isteklerini örenin: https://azbitki.com/alt/marantaceae