Urticaceae (Isırgangiller) familyasındandır. Ana vatanı Amerika kıtalarının orta kısmı ve Güney Amerika kıtasıdır. Tropikal orman kenarlarında açıklık yerlerde yaşarlar.
Özellikleri
Küçük çalı tarzı gelişim gösterir. Dalları yarım metreye kadar uzar. Dallar dik duramayıp yerde sürünücü hal alır. Bu özelliğinden dolayı bahçelerde yer örtücü olarak kullanılabilir. Salonlarda saksılarda o kadar uzamaz. Mini bir bitki olarak kalır ama yaprak güzelliğinde ve dallanmasında bir kusur olmaz.
Yaprakları fazlaca pütürlüdür. Çok küçük çiçekleri birçoğu bir arada top top açar ve önemsizdir. Güzey renkli yaprakları için yetiştirilir. Gerçi çiçek açması güzelliğine güzellik katar. Farklı yaprak renklerine sahip kültivar ve hibritleri türetilmiştir.
Kışın -9C dereceye kadar soğuğa dayanır. Tüm kıyı bölgelerimizin iklimi bahçede Pilea involucrata yetiştirmeye uygundur.
Pilea involucrata renkli yapraklarıyla episkiya‘ya ve yaprak güzeli‘ne benzer. Fakat her ikisinden de daha dayanıklı ve daha uyumludur. Ayrıca çok yüksek hava nemliliğine tam uyumlu olduğundan teraryumda ve paludaryumda yetişebilecek bitkilerdendir.
Yetiştirme, bakım
Bahçelerde toprak seçmez. İç mekanlarda, saksılarda en iyisi torf topraktır. Sık sık sulamak gerekir. Kışın toprağın nemliliği azaldıkça, diğer zamanlarda ise toprağın ıslaklığı gidince (ama nemliliği hiç azalmadan) sulamalısınız. Sulamalarda mutlaka saksı alt deliklerinden bir miktar su çıkmalıdır. Yoksa toprakta tuzlaşma artar ve bu da kökleri çürütür.
Pilea involucrata için bitki besini: Bahçeye dikili ise istemez. Saksılarda, nisandan ekim ayına kadar ayda bir defa genel amaçlı bitki besini, dozajını tavsiye edilene göre yarı yarıya azaltmış olarak verin.
Hakkında verilen bakım bilgilerinde ciddi bir yanlış güneşten korumaya yöneliktir. Gerçekte güneşe ihtiyacı olan bir bitkidir. Sadece yaz aylarında öğle saatlerinin direkt güneşinden korumalısınız. Güneşten tamamıyla mahrum ederseniz sağlıklı bir gelişim göstermeyecektir. Belki, eğer yerini severse güneş almayan ama güçlü ışıklı yerlerde de güzelce yetişir. Ama biraz güneş alsa çok daha iyi olur.
Dalları uzadıkça dik durması zorlaşır ve yerde sürünücü bir hal alır. Saksıda ise güzel bir görünüm oluşturmak için uzayan dallarını keserek kısaltın. Bazı Pilea involucrata kültivarlarının dalları fazlaca esnektir. Hiç dik duramaz. Bu tipler saksılarda sarkıcı olarak yetiştirmeya daha uygundur.
Yazın çok sıcak olan yerlerde çevresindeki ⇒ havayı nemlendirmek için bir şeyler yapabilirsiniz. Böylece yaprak güzelliği sıcaktan zarar görmez. Yapraklara su fısfıslamayı tavsiye etmem. Çünkü kapalı mekanlarda yapraklarda hastalık yapar.
Fide üretimi
Dallarını kırıp direkt toprağa diktiğinizde kolayca köklenir. Çoğaltma, üretim bu kadar basit olduğundan dolayı Pilea involucrata’yı yetiştirenler kolayca çoğaltır ve eşe dosta hediye ederler. İşte bu yüzden bir adı da arkadaşlık çiçeği olmuştur.
Çok sayıda üretim yapmak istiyorsanız ortalama 8cm hazırladığınız dal parçalarını ıslak olmayan, yeterince nemli toprağa dikin. Sulamayın. İçerisi hava almayacak şekilde naylonla kaplayın. Veya yeterli büyüklükte şeffaf bir sebze saklama kutusuna koyun. Üç haftada köklenirler. Bu sırada hiç açmayın ve direkt güneşten koruyun. Üç hafta sona erince açın ve dalları söküp esas saksılarına dikin. Hiç köklenmemiş bile olsalar kesin tutarlar ve köklenerek gelişime devam ederler.
Pilea involucrata genelde hiç bir zararlısı olmayan, yetiştirilmesi sıkıntısız, yaprak güzeli salon bitkilerindendir.
Soğuğa o kadar dayanıklı olduğunu düşünmüyorum. 0 derecede maalesef çok hasar aldılar.
***
Bazı bitkiler için yıpranmalı kış dinlenmesi çok iyidir. Böylece kökler epeyce güç kazanır ve ilkbahardan itibaren eskisinden çok daha iyi yapılanarak gelişirler. Bunu da deneyin bakalım. Kışı sağ salim atlatacak mı, kıştan sonraki gelişimi nasıl olacak.. Eğer ilkbahara sağ çıkarsa mayıs ayının sonundaki halini buraya yazarsanız çok makbule geçer.
Üç saksı pilea involcratamdan sadece biri kışı çıkardı. O ise oldukça zayıf. Kışın 0C derece altına kesinlikle düşmemesi gerekiyor. Pilea peperomides ise kışı hiçbir bozulma yaşamadan çıkardı. P. Peperomides şu an her bir yaprağı avuç içim kadar. Fakat dediğim gibi p. Involucrata kışın en ufak donda çok zarar görüyor.
***
Ayşe Hanım bunu bildirdiğiniz için çok teşekkür ederim. Hakkında verilen bilgilerde -9C dereceye kadar dayandığı bildirilmiş. Büyük bir ihtimalle o bilgi yanlış galiba. Ama şunu da düşünmek lazım: Toprağın özelliği çok şeyi değiştirir. Mesela alakasız bir tür (kufeya) bitkisi geçen yıl ilkbaharda komşum ve ben pazardan aldık. Bir saksıya iki bitki dikmişlerdi. Komşum iki saksıya ayırdı. Ben ise birini saksıda tuttum. Diğerini bahçeye diktim. Saksıdakilere marketlerde satılan torf topraktan kullandık. Bahçemin toprağı ise ağır killi toprak. Komşumun ve benim saksıya diktiklerimiz yaz boyunca güzelce serpilmişlerdi ama ilkbahara kadar yavaş yavaş adeta eriyip gittiler. Bahçeye diktiğim kışın bile yemyeşil yapraklı halde çiçek açmaya bile devam etti. Şimdi çok daha iyi serpilmiş durumda. Ayrıca bahçeme 2014 ekim ayında diktiğim Pilea cadierei türü 2015 ocak ayında -5C derece don olayına dayandı. Sonraki kışlarda ise -2C derece, -1C derece ve 0C derece hafif don olaylarına tam dayanıklı olduğu kesinlik kazandı. Bu türü saksıda hiç denemedim.
Benim var bu çiçekten çok yavaş buyuyor galiba. Ne yapmam lazım?
***
Güneşli pencere önünde tutun. Bu tür bitkiler hem güneşe hem hava hareketlerine çok fazla ihtiyaç duyar.