Gerçek bilimsel adı Peperomia quadrangularis olan türün adı Türkiye’de sadece Peperomia angulata diye geçiyor. Yanlış ama aslında biz çiçekseverler için esas önemli şey nasıl yetişir, nasıl bakıım ister, ne gibi şartları sever bilgilerinin doğru olmasıdır.
Özellikleri
Epifit özellikli Peperomia quadrangularis‘in Ana vatanı Güney Amerika kıtasının en kuzeyidir. Tam tropikal iklim bitkisidir. Ormanlarda ağaçlar üzerinde yaşar.
Peperomia quadrangularis. Fotoğraf: Pinterest
İç mekan uyumu
Saksılarda evlerde yetiştirmeye uygundur. Epifitik türlerin çoğunluğu sürekli hava akımları ister ve bu yüzden ev ortamlarına hiç uygun değildirler (herkesin çürütüp öldürdüğü orkideler buna bir delil). Fakat Peperomia türleri havasız ev ortamlarından pek rahatsız olmazlar. Peperomia quadrangularis türü de öyle. Tabii eğer toprağında ve sulamasında hata yapmazsak.
Peperomia quadrangularis (veya diğer adıyla Peperomia angulata) terrarium içinde yetiştirmeye uygun türlerdendir. Aslında kapalı kavanozda pek gelişim göstermez ama çok uzun süre sağlıklı kalır. Zaten teraryumlar kısa vadeli çalışmalardır ve kapalı kavanozlarda yosun gibi hızlı büyüyen türleri tercih etmemeliyiz.
Peperomia quadrangularis yapısı
Dallar dört köşelidir. Yapraklar dallar üzerinde genelde çift çift gelişir. Bazen (güçlü gelişimlerde) bir dalda yapraklar üçlü ve dörtlü olabiliyor. Kalın ve ağır yapraklı olmasına rağmen dalları ince ve esnektir. Fazla uzamaz. Her bir dal bir süre uzayınca uçtan çiçeklenir ve uzaması durur. Ancak dallar temas ettiği nemli zeminlere kök salar ve yan dallar uzatır. Doğal ortamlarında bu şekilde ağaçlar üzerinde yayılarak yaşarlar. Evlerde ise yerini sevmişse dalların bir yere değip köklenmesine gerek kalmadan bol bol yan dallar üretir.
Çiçeklenme: Peperomia türlerinin tümü sadece yaprak güzellikleri için yetiştirilir. Bugünkü konumuz olan Peperomia quadrangularis türü de öyle. Çubuk gibi bir sap üzerinde son derece küçük çiçekler sıkı sıkıya bitişik halde açarlar. İsterseniz ilk ortaya çıkışlarında koparın. İsterseniz kalsın. Hiçbir şey fark etmez.
Yetiştirme, bakım
Peperomia quadrangularis hem güneşli hem güneşsiz evlere uygundur. Evlerin en aydınlık yerlerinde tutmak yeterli. Eğer çok kuvvetli ışık ve sabah veya akşam güneşi alabilirse dalları kızıllaşıp güzel görünümlü olur. Güneş ışınlarının yaprakları fazlaca ısıtmasına, yakmasına karşı dikkatli olun. Bu şekilde fazla güneşe alıştırmanızı tavsiye etmem. Çünkü yapraklar fazla açık yeşil olup desenliliği yok denecek kadar azalır. Az güneş iyidir. Yapraklar daha canlı renklerde olur.
Saksı ve toprak
Dalları sarmaşık gibi uzayıp gitmez ama dimdik de duramazlar. Dallar saksıdan çevreye sarkar. Bu güzel görünümlü özelliğine göre yüksek saksılarda veya asılan saksılarda yetiştirmelisiniz.
Küçük saksıda bir Peperomia quadrangularis aldıysanız 12cm veya 15cm çapında bir saksıya aktarın. Eğer tek daldan ibaret ise yeni saksıda en kenara dikin ve dalın saksı ortası yönüne doğru yatık olmasını sağlayın. Biraz daha uzar ve toprağa değer yerlerinden köklenerek yeni yan dallar uzatır. Bu şekilde saksıyı doldurur. Ayrıca uzayan dalların sık sık yan dallar vererek çoğalıp güzelleşme özelliği var.
Saksı/toprak değişimini sadece mayıs sonu – haziran ortası ara döneminde iki yılda bir yapın. Birkaç ayda saksıya sığmaz olmuşsa iki yıl beklemek gerekmez.
Peperomia quadrangularis (P. angulata) her salon bitkisine uygun olan toprakta çürüyebilir. Yani toprağına bol miktarda poza taşı ve iri taneli dere kumu karıştırmalısınız. 3 ölçü salon torf + 1ölçü ponza taşı + 1 ölçü iri taneli dere kumu. Güzelce harmanlayın.
Sulama, hava nemi
Toprakta kuruma görmedikçe asla sulamayın. Sulama gerektiğinde ise mutlaka toprağı yıkarcasına bol bol su dökerek sulayın. Sulamaları lavaboda yapmalısınız. Topraktan su iyice süzüldüğünde tekrar yerine götürün. Salonlarda olduğu yerde saksı alt tabağında bir damla bile su birikintisi kalmamalıdır.
Normal ev/ofis ortamlarının hava nemliliği genellikle yeterlidir. Özel bir şeyler yapmak pek gerekmez. Yapraklarına su fısfıslamak ise havasız ortamlarda yaprakları hastalıklandırmaktan başka işe yaramaz. Yazın fazla sıcak olan yerlerde sıcağa göre hava nemi yeterli gelmeyebilir. Tedbiren saksı altına genişçe bir tepsiye çakıl taşları ve su doldurup saksıyı üzerine orta yere oturtmak iyi olur. Bu sayede çevresinde nemlilik oluşacaktır. Saksı suya değmemelidir.
Besleme
Bitki besini: Peperomia quadrangularis mayıstan ekim ayına kadar sadece ayda bir defa genel amaçlı bitki besini ister (suya karıştırılanlardan, salon bitkilerine özel). Saksı kenarlarından yavaşça dökülerek verilmeli, orta kısım bu esnada besinli su ile ıslatılmamalıdır.
Gübre vermek: Koyun veya keçi gübresi ama yanmış gübre olmalıdır. Ayrıca bunun yanısıra sakın bitki besini filan vermeyin. Ya o ya bu. İkisi birden olmaz. Nisan sonunda, haziran sonunda ve ağustos sonunda olmak üzere yılda sadece üç defa azar azar verin. Miktarına gelince: Üst yüzey çapı ortalama 13cm olan saksı ölçüsüne göre tepeleme olmayan 2 çay kaşığı ufalanmış gübre fazlasıyla yeterli (her defasında bu miktarı tekrarlayacaksınız). Veriliş şekli: Saksının en kenarlarından 3cm kadar toprağı eşeleyerek çıkarın ve ortaya çekin. Açtığınız çember kısmın her yerine eşit miktarda 2 çay kaşığı gübreyi serpin. Ortaya çektiğiniz toprağı tekrar yerine doldurun. Sonra sulayın.
Fidelerinin üretimi
Mutlaka yaz başına doğru yapmalısınız. Başka zamanlarda denemeyin. Bunun dışında Peperomia quadrangularis çoğaltılması, üretilmesi her şeyiyle (tek yaprak çeliği dahil) aynen ⇒ Peperomia caperata türünde olduğu gibidir. Yalnız, bu türde yaprak çeliği uygulayacaksanız sapı uzun yaprakları tercih edin. Yaprağı sapının dala bitiştiği yerden nazikçe dümdüz keserek alın.
Ayrıca saksı içerisinden kendi köklerini oluşturmuş yan dalları kesip başka saksılara dikmeyle de Peperomia quadrangularis bitkinizi çoğaltabilirsiniz (saksı-toprak değişimi yaparken).