Margarit (dev beyaz papatya)

İngilizce adı Shasta daisy olan margarit Asteraceae (papatyagiller) familyasının Leucanthemum (iri beyaz kır papatyası) cinsinden bir hibrittir (Leucanthemum x superbum). Bizde en çok margarit ismiyle bilinir. Öküzgözü gibi isimleri de var.

Özellikleri

20. yüzyıl başlarında bir botanist doğal beyaz papatya çeşitlerinden melezlemelerle dev bir beyaz papatya hibriti ortaya çıkarmaya çalışmış ve başarmış. Margarit adını verdiğimiz dev beyaz papatya böylece ortaya çıkmış. Çiçek açma dönemi mayıs sonu, haziran başıdır. Fakat bazı kültivarları sonbahara kadar çiçek açmaya devam eder. Bununla beraber yemyeşil yapraklarıyla iyi bir yer örtücü olarak yine iyi bir süs bitkisidir.

Margarit yaprakları ortalama olarak 2cm geniş, 8cm uzundur. Dip kısım yaprakları bu ölçülerden iki misli daha büyük olabiliyor. Yaprak kenarları dişlidir. Çiçekleri ise her bir dev beyaz papatyalar çapı 7-8cm kadar geniştir. Duruma göre çiçek çapı 6cm ile 9cm arasında değişir.

İyi bakarsanız margarit çok uzun ömürlü bir bitkidir. Kışın -30C derece dolaylarında soğuğa dayanır. Fakat bu iddia biraz şüpheli. Çünkü İstanbul’da çocukluğumda 80’li yıllarda bir kış şiddetli geçmişti ve bahçemizdeki tüm margaritler donup ölmüştü. Soğuğun -10C dereceyi bulduğunu hiç sanmıyorum. Zira İstanbul’un merkez kısmında asla mümkün değil. O halde kış aylarında -7C derece ve daha fazla soğuk olan yerlerde kışın toprak yüzeyini malçla iyice örterek koruma sağlamalısınız.

Margarit kesme çiçekçilik için ideal türlerdendir. Muhteşem vazoluk margaritler elde etmek için neredeyse hiçbir şey yapmaya gerek yok. Uzun saplar ucunda tek dev papatyalar halinde çiçek açar. Ayrıca dik durmaları için destek çubukları gerektirmiyor. Çok kuvvetli olarak ayakta dururlar. Çiçek açtıklarında boyları bir metreye yakın uzar. Ama çok güneşli yerlerde biraz da sulama ihmal edilirse boyları yarım metreyi anca bulur.

Yetiştirme, bakım

Günde en az 3 saat direkt güneş margaritlere yeterlidir. Gölge yerlere pek uygun değil.

Toprak ve gübre

Humuslu kara toprak idealdir. Toprağınız uygun değilse margarit fidelerini dikeceğiniz yeri 25cm derine kadar belleyip çapalayın. Sonra bitkisel çürüntüler veya torf  toprak veya leonardit bolca karıştırın. Toprakta ağır killilik varsa dere kumu da karıştırmalısınız. Böylece sorun kalmaz. Her yıl kış sonunda margaritleri sökmeli ve toprağa çok az miktar yanmış gübre karıştırmalısınız. Bütün bunlar sayesinde muhteşem güzel gelişirler.

Saksıda margarit

Büyük, geniş saksılar kullanın. Toprak olarak eşit ölçülerde doğal arazi toprağı + torf toprak karışımı yapın. Karışıma çok az miktar yanmış gübre veya suni gübrelerden akıllı gübre karıştırın. Her yıl kış sonunda mutlaka toprağı değiştirin. Kışın açıkta kalması gerektiği için ve yazın çok güneş istediği için kocaman saksı kullanmanız şarttır. Ortaya margaritleri, kenarlarla mevsimden mevsime değişen farklı mevsimlik çiçekler dikerseniz daha iyidir. Örneğin serin aylarda hercai menekşeler, yaz için ise ipek çiçeği ve rozet çiçeği gibi.

Sulama

Yaz boyunca çok sık sulama gerekmese de fazla uzun süreli susuz bırakmamalısınız. Çünkü margaritlerin yeni kök sürgünleri yaz ayları boyunca gelişir ve olgunlaşır. Kış aylarında da uzun süre susuz bırakmayın. Sıkça yağmur yağıyorsa gerek yok. Ama saksıdakileri hep kontrol edin.

Margarit çoğaltma

Kökten ayırma ile bol bol yeni fideler elde edersiniz. İstanbul ve benzeri iklimli yerlerde yaz sonunda ayırsanız daha iyi olur. İlkbahara kadar iyi bir gelişim yaşayarak mükemmelen çiçek açarlar. Daha sert iklimli yerlerde kökten ayırma işini ilkbahar başında yapın.

Margaritlerde kökten ayırmayı üç yılda bir yapın. Çünkü her yıl yapmak güçten düşürür ve hem çiçek verimini hem de çiçek kalitesini düşürür. Ayırırken her parçada en az üç sürgün olmasına ve yeterince köklü olmasına dikkat edin. Mümkün değilse ayırmayıp bir yıl daha gelişmelerini bekleyin.

Tohumla margarit fideleri üretimi

Tohumdan yetişen margaritlerin çiçek açma olgunluğuna gelmeleri kültivar özelliğine göre değişir. Yaz ortası ve yaz sonu çiçek açanların tohumlarını ilkbaharda çok erkenden ekerseniz birkaç ayda çiçek açacak erginliğe gelirler. Sadece yaz başına doğru çiçek açanlar sonraki yıla kalır. Kışın fazla soğuk geçmeyen yerlerde tohumları yaz sonunda ekerseniz ilkbahara kadar çok iyi gelişirler. Veya fidelerin kış boyunca güçlü gelişimlerini sağlamak için fideleri kışın soğuk veya az sıcak olan seralarda tutmalısınız. İlkbaharda gereken yerlere eker ya da satışa çıkarırsınız.