Ağaçlarımızdaki meyveler olgunlaşmadan önce, bazen olgunlaşmaya yakın aşamada çatlar, yarılır ve sonuçta kayıplara uğramış oluruz. Problem çatlama ile sınırlı değil, meyvelerde iyice yarılmalar bile söz konusudur. Birçok meyve türlerinde, hatta domateslerde bile yarılmalar oluyor. Bazen meyvelerde çatlama sadece en dış kabukta olur ve meyve dalda gelişime devam ederken çabucak onarım olup bu da kısmi bir zarardır sonuçta.
Peki meyvelerde çatlama sebepleri nelerdir?
Önce aslında problem yokken sizin hatanız sonucu çatlamaları ele alalım: Örneğin kiraz ve vişne, bunlarda meyveler yeterli iriliğe yaklaşınca asla sulamayın. Yoksa olgunlaşırken aynı zamanda çatlar, yarılırlar. İncir meyveleri de öyle, olgunlaşmadan önce yarılıp hatta çiçek gibi açılıyorlarsa sebebi o günlerdeki hiç gereksiz sulamalardır. Bunlar problem değil. Esas problemleri toprağın kimyasal özellikleri (element eksiklikleri) ve diğer etkenler olarak ikiye ayıralım:
Element eksiklikleri
En başta gelen etkenlerden biri, ağaçların topraktan yeterince kalsiyum alamamalarıdır. Oysa toprakta haddinden fazla kalsiyum bileşikleri var. Çünkü toprağın kimyasal denesi bozulmuştur. Kalsiyum eksikliğinden başka bor, potasyum, magnezyum, çinko, bakır vesaire çeşitli elementlerden sadece birinin veya birkaçının eksikliği de meyvelerde çatlama problemlerine yol açar. Gübrelemeler vesaire işe yaramıyorsa ne yaparız? Sürekli toprak dengeleyici özel maddelere ve benzeri iyileştirici etki yapan özel gübrelere para akıtmak lazım.
Kalıcı çözüm için şu sayfadakileri uygulamalısınız: Toprağın bozulması problemine kalıcı çözümler
Element eksikliğine, özellikle kalsiyum eksikliğine yol açan faktörlerden biri de toprağın aşırı asitli olmasıdır. Bu sebeple bitkilerin topraktan yeterince kalsiyum alamaması Türkiye’de nadir vakalardır. Ve her bitki aynı şekilde etkilenmez. Bazen de toprağa çok fazla demir gübresi vermek yine bitkilerde kalsiyum eksikliğine yol açan faktörlerdendir.
Diğer meyvelerde çatlama, yarılma etkenleri
Bunlar sulama dengesizlikleri ve mevsimsel değişimlerdir. Genelde ikisi bir arada etkendir. Ama sadece sulama dengesizliğinden de olabilir. Bu tip faktörlerden kaynaklanan meyvelerde çatlama sorunları daha çok meyvelerini sonbaharda olgunlaştıran meyve ağaçlarında olur. Özellikle narlarda, limonlarda ve ayvalarda. Şöyle ki, sulamaları yaz ortasından itibaren ihmal edersiniz. Ve yaz sonunda havalar serinlerken bitki suya kavuşmasa bile aniden meyvelerde bir rahatlama, gevşeme, içte hacim artışı olur ve dış kabuklar çatlar. Veya hava biraz serinliyorken yağmurlarla veya sulamalarla ağaç susuzluk stresinden kurtulursa yine aynı problem ama daha fazla ortaya çıkar. Kabuk çatlamasıyla sınırlı kalmaz, meyveler iyice yarılır.
Sulamalarda ihmal yoksa, yine de şiddetli sıcaklar geçtikten sonra meyveler yarılıyorsa o zaman problemin sebebi başta belirttiğim toprak sorunlarıdır. Narlarda genelde bor eksikliği rol oynar.
Etilen gazının fazlalığı da meyvelerde yarılmalara ve çatlamalara neden olur. Bunun çaresi basit. Ağaçların yakınlarında çürüyen yapraklar, meyveler olmamalıdır. Sararan otlar bile tehlike unsurudur. Bitkilerin yaprakları sararırken, meyveler çürürken genelde etilen gazı salgılamaları olur.
Benzer konular
1- Meyve hasadı hakkında bazı incelikler
2-Meyve ağacı fidanı ekimi yetiştirme usulleri
3- Periyodisite (yıldan yıla farklı meyve verimi)
4- Vernalizasyon, meyve ağaçlarının soğuklama ihtiyacı
5- Çiçek dökülmesi, polenleşememe, meyve oluşmaması